بیماری گال یک نوع بیماری پوستی میباشد که با اسمهای خارشک، جرب و خارشتک شناخته میشود. بیماری گال از طریق کنه گال به وجود آمده و انتقال مییابد. این نوع بیماری واگیردار بوده و موجب به وجود آمدن بثورات پوستی میگردد. در ادامه این مباحث در مورد اینکه گال چیست و انواع بیماری گال و همچنین در مورد راه درمان این بیماری و اینکه چگونه میتوان از ابتلا شدن به این بیماری پیشگیری کرد، توضیح خواهیم داد پس تا آخر این مقاله با ما همراه شوید.
بیماری گال
گال یک نوع بیماری پوستی میباشد که از طریق کنه گال به اسم sarcoptes scabiei پدید میآید که این کنه یک گونه کنه میکروسکوپی هشت پا میباشد. اگر این کنه برطرف نشود، میتواند ماهها روی پوست شما باقی بماند و در آنجا زندگی کند. همچنین این کنهها بر روی سطح پوست تولید مثل کرده و تقسیم مییابند بنابراین برای تخم گذاری در آن فرو میروند. این کار موجب به وجود آمدن دستورات خارشدار و قرمز بر روی پوست میشود.
بیماری گال میتواند به آسانی از راه تماس فیزیکی نزدیک، استفاده از رختخواب مشترک و یا استفاده از لباس مشترک انتقال یابد. این کار موجب میگردد شیوع این نوع بیماری در محیطهای نزدیک همچون خانواده، خانه سالمندان یا کلاس مدرسه و گروه مراقبت از کودکان، شدت بیشتری داشته باشد. این بیماری آزاردهنده است اما جای نگرانی ندارد و معمولا به خوبی درمان میگردد.
با به کارگیری روشهای موثر این نوع کنه را از بین میبرند. با استفاده از داروها میتوان کنهها و تخمهای آن را از بین برد. چون بیماری گال بسیار واگیردار میباشد، معمولا پزشکان درمان را برای کسانی که به طور مکرر با فرد مبتلا به گال در ارتباط هستند، پیشنهاد میکنند.
انواع بیماری گال
بیماری گال دارای انواع گوناگونی میباشد که شامل مواد زیر هستند:
- پوستهدار
این نوع بیماری گال در کسانی پدید میآید که سیستم ایمنی بدن آنها ضعیف میباشد. در این نوع از بیماری گال، بخشهایی از بدن حالت پوسته پوسته به خود میگیرد. بنابراین ممکن است فرد مبتلا به بیماری گال پوستهدار، میلیونها کنه در پوست خود داشته باشد.
- ندولار
این نوع بیماری گال، اغلب در کودکان مشاهده میگردد. در روی سطح پوست افراد مبتلا به این نوع بیماری گال، لکههای قرمز و قهوهای تا مدتی بعد از از بین رفتن کامل این کنهها مشاهده میشود.
- تاول
معمولاً بیماری گال تاول، با نوع دیگری از بیماریهای پوستی که در آن تاولهای پوستی نمایان میگردد، اشتباه گرفته میشود.
- پوست سر
در بیماری گال پوست سر، کف سر ملتهب شده و پوسته پوسته میگردد و این امکان وجود دارد که هیچ نشانه دیگری به غیر از پوستههایی همانند پسوریازیس در کف سر نمایان نگردد.
بیشتر بخوانید: حساسیت پوستی | انواع، علائم، عوامل ایجاد کننده و درمان آن
علل ابتلا و راههای انتقال بیماری گال
اگر به نوعی انگل به نام مایت آلوده شوید، به بیماری گال مبتلا خواهید شد. این نوع انگلها با به وجود آوردن تونل روی سطح پوست و تخم گذاری بر روی آن، موجب به وجود آمدن خارشهای شدید در پوست میگردند. راههای انتقال این نوع بیماری از راه تماس مستقیم پوستی، لباس، رابطه جنسی، ملحفه آلوده و مبلمان صورت میگیرند. میزان انتقال بیماری گال از راه برقراری رابطه جنسی خیلی زیاد میباشد. به گونهای که بعضی از افراد آن را یک نوع بیماری مقاربتی در نظر میگیرند.
بیشتر بخوانید: بیماری های مقاربتی؛ ۹ نشانه مهم و انوع شایع آن
نشانههای بیماری گال
پس از انتقال انگل از بدن آلوده به فرد سالم، به طور تقریبی ۶ هفته طول میکشد تا نشانههای این نوع بیماری آشکار شوند. در کسانی که از پیش به این نوع بیماری مبتلا شدهاند، نشانهها زودتر آشکار میشوند. از نشانههای آشکار بیماری گال، به وجود آمدن لکههای پوستی قرمز و خارش زیاد میباشد که معمولاً در طول شب شدیدتر میشود.
اگر خارش مکرر و بیشتر داشته باشید، در نواحی آلوده به انگل زخم و عفونت به وجود میآید. بر اساس مشاهدات کسب شده، نشانههای بیماری گال در کودکان، افراد جوان و افراد میانسال، معمولاً در زیر بغل، مچ دستها، آرنج، میان انگشت دست و پا، باسن و کمر، نوک پستان، آلت تناسلی مشاهده میگردند. در افراد پیر، نوزادان و یا کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، این نشانهها در ناحیه سر، کف دست و پا، نواحی گردن و صورت نمایان میشوند.
بیشتر بخوانید: زرد زخم چیست؟ علت، علائم، درمان، پیشگیری
عوارض بیماری گال
خارش بیشتر سطح پوست ممکن است موجب بروز عفونت باکتریایی ثانویه به نام زرد چشم گردد. همینطور این عفونت سطحی پوست، معمولاً به واسطه باکتری استرپتوکوک یا استافیلوکوک به وجود میآید. بیماری گال پوسته دار که در بین انواع بیماریهای گال شدیدتر میباشد، میتواند بر گروههای پرخطر همچون افراد مبتلا به بیماریهای مزمن همانند اچ آی وی یا لوسمی مزمن، افراد پیری که در خانه از آنها نگهداری میشود یا کسانی که در بیمارستان بستری هستند، تاثیر بگذارد. این نوع بیماری گال بی نهایت واگیردار بوده و درمان آن سختتر میباشد.
پیشگیری از بروز بیماری گال
استفاده نکردن از وسایل فردی که در گذشته این بیماری را داشته است و یا محدود کردن تماس پوستی، یکی از پر تاثیرترین شیوهها در جلوگیری از ابتلا به این بیماری میباشد. با همه اینها این امکان وجود دارد که فرد مبتلا ۴ الی ۸ هفته هیچ نشانههایی از خود نداشته باشد.
به منظور جلوگیری از بروز این نوع بیماری، همه ملحفههای فرد درگیر، لباسها و حولهها باید با آب گرم و صابون، شست و شو شوند و با حرارت زیاد به طور کامل خشک گردند. در صورت داشتن وسایلی که قابل شستشو نیستند، شما میتوانید آن را درون یک کیسه پلاستیکی به مدت چند هفته دور از دسترس نگهداری کنید. در این صورت انگلها بعد از چند روز بدون غذا از بین خواهند رفت.
بیشتر بخوانید: شپش و علت آلودگی؛ ۹ روش خلاصی از آن
شناسایی بیماری گال
بیماری گال با حساسیتهای پوستی و خارشهای شدید، خصوصاً موقع شب، همراه میباشد. به منظور شناسایی این نوع بیماری، آزمایشهایی گرفته میشود تا از وجود و عدم وجود انگل در روی پوست مطمئن شوند. با برداشت کردن لایهای نازک از روی پوست، امکان معاینه پوست از لحاظ وجود انگل، سایر ذرات ریز بیماری زا و تخم انگلها وجود خواهد داشت. معاینه از این طریق دشوار میباشد. پیداکردن تونلهایی که انگلها روی پوست به وجود میآورند و تمییز کردن آنها از خراشیدگیها مشکل میباشد. به همین خاطر اغلب، معاینه تعداد ۱۵ تونل یا حتی بیشتر تنها باعث کشف یک الی دو انگل یا تخم انگل میگردد.
معمولاً به منظور شناسایی بیماری گال، نیازی به آزمایش برداشتن لایهای از پوست، نیست. این مطلب برای زمانی صدق میکند که علایم جسمانی گال به طور آشکار مشاهده گردد. در مواردی که شناسایی مشکل باشد، از آزمایشهایی همچون واکنش زنجیره پلیمراز استفاده میگردد. به کار بردن این شیوه آزمایش چندان معمول نمیباشد.
این روش روشی آسانی برای تکثیر یک قطعه خاص از DNA میباشد و به منظور اهدافی مثل شناسایی و نظارت بر بیماریها و مطالعه رفتار قسمت خاصی از دیانای به کار برده میشود. شیوه دیگر شناسایی بیماری گال نمونه برداری از روی سطح پوست میباشد. این کار هنگامی که پزشک به دیگر مشکلات پوستی مشکوک باشد، انجام میگیرد.
بیشتر بخوانید: با ۸ روش ساده ساس را از خانه ی خود بیرون کنید
درمان بیماری گال
درمان این نوع بیماری گال شامل به کار بردن داروهایی به منظور رفع انگل گال میباشد. بنابراین در این باره کرمها و لوسیونهای گوناگونی وجود دارند که به واسطه پزشک تجویز میگردند. اغلب پزشک توصیه میکند داروی مورد نظر را به کل بدن یعنی از ناحیه گردن به پایین را بمالید و بگذارید حداقل به مدت ۸ ساعت بر روی پوست باقی بماند. اگر به طور مجدد نشانههایی از کانالهای پوستی یا ضایعات پوستی نمایان گردد، نیاز به انجام درمان ثانویه خواهید داشت.
بعضی از داروهایی که برای درمان بیماری گال توسط پزشک تجویز میگردند، شامل موارد زیر میباشند:
- کرم پرمترین پنج درصد
کرم پرمترین که به صورت خارجی به کار برده میشود، دارای ترکیبات شیمیایی است که باعث از بین رفتن انگلهای گال و تخمهای آنها میگردد. این کرم برای افراد بزرگسال، کودکان بالای دو ماه و زنان باردار قابل استفاده میباشد. اما مصرف این دارو برای زنانی که به کودکان خود شیر میدهند، پیشنهاد نمیگردد.
- لوسیون لیندان
این دارو فقط برای کسانی قابل استفاده میباشد که درمانهای دیگر را نمیتواند انجام بدهند و یا سایر روشهای درمانی برای این افراد تاثیرگذار نمیباشد. زنان شیرده، افراد پیر، کودکان زیر دو سال، خانمهای باردار و کسانی که وزن آنها کمتر از ۵۰ کیلوگرم میباشد، به هیچ عنوان نمیتوانند از این دارو استفاده کنند.
- کروتامیتون
این دارو هم به صورت کرم و هم به صورت لوسیون قابل استفاده میباشد. همچنین این دارو باید برای دو روز، هر روز یک بار، استفاده گردد. زنان شیرده، زنان باردار و کودکان نمیتوانند از این دارو استفاده کنند. در گذشته مواردی از عدم درمان بیماری گال با کروتامیتون گزارش گردیده است.
- ایور مکتین
این دارو به صورت قرص مصرف میگردد و برای کسانی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند، افراد مبتلا به گال دلمه بسته شده و کسانی که از طریق سایر روشهای درمانی با کرم و لوسیون درمان نشدهاند، تجویز میگردد.
زنان باردار، زنان شیرده و کودکانی که وزن آنها از ۱۵ کیلوگرم کمتر است، نمیتوانند از داروی ایورمکتین استفاده کنند.
اگرچه این داروها سبب از بین بردن کامل انگل گال میشوند ولی تا چند هفته خارش پوستی ادامه خواهد داشت. این امکان وجود دارد که پزشک برای کسانی که با داروهای گفته شده درمان نشدهاند یا نمیتوانند از آن داروها استفاده کنند، داروهای موضعی دیگری همچون سولفور مرکب در وازلین را تجویز مینمایند.
بیشتر بخوانید: درماتیت آتوپیک؛ علتها، علائم، و روشهای درمانی
جمع بندی
بیماری گال نوعی بیماری پوستی میباشد که به واسطه نوعی کنه ریز هشت پا به وجود میآید. این کنه بر روی پوست سکونت داشته و برای تخم ریزی به درون پوست وارد میشود و بعد از آن نشانههای این بیماری آشکار میشوند. از نشانههای مهم این نوع بیماری خارش و بثورات پوستی میباشند. اگر این نوع بیماری به موقع شناسایی گردد، درمان آن در کوتاهترین زمان ممکن با موفقیت صورت میگیرد. اگر شما نشانههای این بیماری را دارید یا کسی از فامیل شما به این بیماری مبتلا شده است، خوب است در اسرع وقت به دکتر پوست یا عمومی مراجعه نماید.
تیم پزشکی و مراقب سلامت نیتروطب میتواند به صورت آنلاین و سریع به سوالات شما پاسخ دهد و شما نیز میتوانید مشاوره آنلاین تخصصی در مورد این بیماری را دریافت نمایید، کافیست با ما در ارتباط باشید.