همه ی ما در زندگی افرادی را در نزدیکی خود داشته ایم که به دلیل تپش قلب به بیمارستان مراجعه کردهاند، به حدی که ممکن است فرد را از ادامه زندگی باز دارد. در این جا باید گفت به احتمال خیلی زیاد فرد دچار تاکی کاردی شده، یعنی ضربان قلب او بیش از صد ضربان در دقیقه رسیده است وممکن است همین امر زندگی و حیات وی را به طور جدی به خطر بیندازد. حال در ادامه به نحوه و علت به وجودآمدن تاکی کاردی، درمان آن، نکات پیشگیری و مراقبتی خواهیم پرداخت، با ماهمراه باشید.
تاکی کاردی(Tachycardia) چیست؟
ضربان قلب از معیارهایی است که پزشکان از آن برای سنجش سلامتی قلب یک انسان بهره میبرند و کاهش یا افزایش غیرطبیعی آن بر اثر عوامل و علل مختلف تهدید کننده حیات انسان میباشد و باید تحت بررسیهای مختلفی قرار گیرد. میزان طبیعی ضربان قلب معمولا ۶۰ تا ۱۰۰ تا میباشد و اگر تعداد ضربان قلب بیش از ۱۰۰ تا باشد در اصطلاح پزشکی به آن تاکی کاردی یا تند تپشی گفته میشود.
انواع تاکیکاردی
تاکی کاردی یا همان افزایش ضربان قلب بر اثر ناحیه ایجاد کننده آن در قلب به سه نوع تقسیم میشود که عبارتند از:
- تاکیکاردی سینوسی
- تاکی کاردی فوق بطنی
- تاکی کاردی بطنی
تاکیکاردی سینوسی
در این نوع از تاکیکاردی هیچ کدام از قسمتهای مختلف قلب اشتباه نمیکنند و فقط به دلیل برخی از علل مختلف جریان الکتریکی (سیگنال الکتریکی) سریعتر ازمواقع عادی از گره سینوسی قلب به سمت نواحی پایینی قلب ارسال میشود و به دنبال آن ضربان قلب افزایش مییابد.
برخی از علل تاکیکاردی سینوسی:
ورزش، فعالیتهای بدنی، ترس، اضطراب و استرس، تب، کم خونی، پرکاری تیروئبد، تنگی نفس و سابقه حمله قلبی یا نارسایی قلبی از جمله علل تاکیکاردی سینوسی میباشند که این تاکیکاردی در اکثر موارد خطری برای فرد ندارد و نیاز به درمان خاصی به جز رفع علتهای زمینه ای آن ندارد.
تاکی کاردی فوق بطنی
تاکی کاردی فوق بطنی یا تند تپشی فوق بطنی نوعی ضربان سریع و غیرطبیعی قلب می باشد که ناشی از فعالیت الکتریکی نامناسب در دهلیزهاست تاکی کاردی فوق بطنی به چهار نوع تقسیم می شود که عبارتند از فیبریلاسیون دهلیزی، تند تپشی فوق بطنی حمله ای یا پی اس وی تی (PSVT)، فلوتر دهلیزی و سندروم ولف پارکینسون وایت.
در این نوع از تاکیکاردی ها علائم و نشانه ها ممکن است به صورت کاملا ناگهانی رخ دهند و همچنین بدون درمان برطرف شوند و یا ممکن است نیاز به درمان جدی باشد.
استرس، ورزش و احساسات می توانند در حالت عادی یا فیزیولوژیکی ضربان قلب را افزایش دهند اما همچنین می توانند به ندرت موجب ایجاد تند تپشی فوق بطنی یا همان تاکی کاردی فوق بطنی شوند.
برخی از علائم و نشانه ها به شرح زیر است:
- تپش قلب
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- تنفس سریع
- سرگیجه
- و در موارد حادتر افت هشیاری
علت های ایجاد تاکی کاردیهای فوق بطنی
تاکیکاردی فوق بطنی علت های مختلفی دارد ولی از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
- بیماری های قلبی
- استرس و اضطراب
- ورزش
- ورود مجدد پالسهای الکتریکی از بطن به دهلیز
- پنج کانون های ضربان ساز مختلف در دهلیزها
- وجود نقص در گره سینوسی دهلیز قلب
نحوه درمان تاکی کاردیهای فوق بطنی
درمان این دسته از تاکی کاردی ها و آریتمی ها به صورت های زیر انجام می شود ولی در مواردی که ناشی از استرس و اضطراب و ورزش می باشد پس از یک دوره استراحت این تاکی کاردیها برطرف می شود ولی در ادامه به برخی از درمان ها اشاره خواهیم کرد
- درمان دارویی
- درمان روانشناسی به جهت برطرف کردن استرس
- ابلیشن یا سوزاندن کانون های دهلیزی که موجب ایجاد آریتمیهای مختلف می شوند
- رفع علتهای زمینهای نظیر تب، عفونت و اختلالات الکترولیتی
بسته به نوع تاکی کاردی، درمانهای مورد استفاده و داروهای مورد استفاده متفاوت خواهد بود، به همین دلیل در اهمیت داشتن اطلاع از ریتم قلبی برای پزشک بسیار مهم است که این امر مهم به چند روش مانند مانیتورینگ کردن بیمار، اتصال بیمار به دستگاه هولتر مانیتورینگ و گرفتن نوارقلب ممکن میشود که مهمترین و جامعترین راه بررسی ریتم قلبی گرفتن نوار قلب از فرد است.
تاکی کاردی بطنی
تاکی کاردی بطنی یا (Ventricular tachycardia) یک وضعیت قلبی خطرناک است که هنگامی رخ میدهد که بطنهای قلب به طور نامتناسب و بینظم انقباض میکنند. این نوع اختلال ریتم قلبی میتواند در صورت عدم درمان منجر به عوارض جدی شود، از جمله ایجاد اختلال در ضخامت عضله قلبی، افت فشار خون و حتی مرگ ناگهانی. برای تشخیص و درمان صحیح تاکی کاردی بطنی، شناخت علایم و عوامل خطر بسیار مهم است.
علایم تاکی کاردی بطنی
علایم شایع این حالت شامل آنژین صدری (درد قفسه سینه)، تنگی نفس، افت فشارخون، ضعف عمومی، سرگیجه، سنکوپ و حتی ایست قلبی است. علاوه بر این، ممکن است علایم دیگری نیز در دستگاه گوارش و عصبی ظاهر شوند. در برخی موارد، تاکی کاردی بطنی بدون داشتن هیچگونه علامت خارجی دیگری رخ میدهد و تنها با استفاده از روشهای تشخیصی مانند الکتروکاردیوگرافی (ECG) یا همان نوارقلب قابل تشخیص است.
در قسمت بالا درباره علائم تاکی کاردی صحبت شد، حال در این قسمت میخواهیم به برخی علتهایی که موجب ایجاد این آریتمی (ضربان نامنظم و غیرطبیعی قلب) میشوند، اشاره کنیم که عبارتند از:
- هیپوکسیک شدن کانونهای بطنی( کم رسیدن اکسیژن به سلولهای عضله قلب)
- سکتههای قلبی
- گرفتگی و مسدودشدن عروق قلبی
- اضطراب
- تنشهای عصبی
- فعالیتهای بیش از حد ورزشی
علاوه بر علتها، این مقاله به روشهای تشخیص تاکی کاردی بطنی میپردازد. یک ECG یا همان نوارقلب استاندارد میتواند نشان دهنده تغییرات در ریتم قلب باشد، اما برای تشخیص دقیقتر و تعیین علت تاکی کاردی بطنی، انجام آزمایشهای تکمیلی مانند آزمایش خون، آنژیوگرافی، اکوکاردیوگرافی و تست تحمل ورزش ممکن است لازم باشد.
درمان تاکی کاردی بطنی
در صورتی که تاکی کاردی بطنی ضربان قلب را به طور محدودی تحت تأثیر قرار داده و عوارض جدی به وجود نیاورد، ممکن است نیاز به درمان فوری نباشد. با این حال، در مواردی که عوارض جدی تشخیص داده میشود یا تاکی کاردی بطنی مستمر و مزمن است، روشهای درمانی مانند استفاده از داروهای ضد آریتمی قلبی، شوک الکتریکی با دستگاه دی سی شوک، ابلیشن قلبی(سوزاندن کانونهای نابجای بطنی) و کارگذاری دستگاههای تنظیم ضربان قلب (پیسمیکر) مورد استفاده قرار میگیرند.
شوک بده، باوری اشتباه در بین مردم ناشی از عدم فرهنگ سازی
متاسفانه دیده شده گاهی اوقات در بیمارستان، همراهان آن دسته از بیمارانی که هیچ ضربان قلبی ندارند با کادر پزشکی و پرستاری درگیر میشوند که چرا به بیمار ما شوک ندادید و اگر شوک میدادید او زنده میماند. این باور اشتباه ناشی از فیلمهای رسانه ملی است که متاسفانه از هیچ گونه پشتوانه علمی برخوردار نیستند و صرفا به نوعی به مردم القا میشود که هرجا ضربان قلب موجود نبود باید شوک داد که این یک غلط علمی محض است.
باید توجه داشت که ما فقط هنگامی باید به بیمار شوک بدهیم که دچار آریتمیهای vt (ventricular tachycardia) و vf (ventricular fibrilation ) شده باشد چون در واقع ما با شوک دادن صرفا نحوهی ضربان قلب را اصلاح میکنیم پس یک بار برای همیشه به خاطر داشته باشید شوک دادن برای زمانی است که بیمار ضربان دارد ولی دچار آریتمی است نه بیماری که به کل دچار ایست قلبی شده است.
نوار قلب در منزل در قزوین
در کشورهای پیشرفته و با نظام سلامت و درمان سازمان یافته جامعه پزشکی و فرهنگ سازی سلامت به گونهای در حال نهادینه سازی این فرهنگ بین مردم هستند که تقریبا هر ماه برای بررسی سلامت قلب خود و مصون ماندن از انواع آریتمیها و مشکلات قلبی حداقل یک نوارقلب بگیرند. هنگامی که یک فرد نیز دارای درد درناحیه ی قفسه سینه دارد و دچار تپش قلبهای دورهای میشود بهترین کار گرفتن یک نوار قلب است.
نوار قلب در منزل در قزوین یکی دیگر از خدمات منحصر به فرد مجموعه نیتروطب میباشد که توسط بهترین پرستاران در این مجموعه انجام میشود و شما عزیزان در قزوین میتوانید از این امکان در منزل خود بهرهمند شوید و نکتهی منحصر به فرد در این خدمت از مجموعه نیتروطب یعنی نوارقلب در منزل در قزوین این است که امکان چاپ فیزیکی و همین طور امکان دریافت فایل pdf نوار قلب وجود دارد و از این طریق شما میتوانید با پزشکهای معالج خود برای تفسیر نوارقلب در ارتباط باشید، در انتها باید به اطلاع شما برسانیم که تفسیر نوار قلب نیز توسط بهترین پزشکان مجموعه نیتروطب انجام میشود.
به طورکلی، شناخت دقیق علایم، تشخیص صحیح و استفاده از روشهای درمانی مناسب میتواند بهبود و پیشگیری از عوارض جدی تاکی کاردی بطنی را فراهم کند. همچنین، پیگیری منظم و همکاری با پزشک در نظارت و مراقبت از وضعیت قلبی بسیار مهم است.
در پایان از شما بابت همراهی در این مقاله تشکر میکنیم.