سلنیوم یکی از عنصرهای شیمیایی غیر فلزی است که بسیار کمیاب می‌باشد، نماد شیمیایی این عنصر Se و دارای عدد اتمی ۳۴ است، این عنصر بیشتر به صورت ترکیب یافت می‌شود و به صورت خالص کم‌تر دیده می‌شود.
سلنیوم به عنوان یک ماده معدنی برای بدن ضروری است و بدن ما به آن در طول روز نیاز دارد، از جمله فواید این ماده معدنی می‌توانیم به کمک به عملکرد غده تیروئید، کاهش التهاب، حفاظت از بدن در برابر بیماری‌های قلبی، تقویت سیستم ایمنی بدن و سلامت پوست و مو اشاره کنیم، همچنین این عنصر میتواند برای عملکرد سالم بدن از جمله متابولیسم نیز موثر باشد، در ادامه این مقاله فواید این ماده معدنی را به صورت کامل و جامع‌تر برای زنان و مردان بررسی می‌کنیم.
فواید مکمل سلنیوم
شاید تا به حال هرگز اسم این عنصر را نشنیده باشید، اما این ماده مغذی تاثیرات و فواید شگفت‌انگیزی برای سلامتی بدن ما دارد، بعضی از مهم‌ترین فواید این عنصر عبارتند از:
- کاهش التهاب بدن
- دارای خاصیت آنتی اکسیدانی
- حفظ تعادل هورمون‌ها در بدن
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- حفظ سلامت پوست، مو و ناخن
- حفظ عملکرد صحیح غده تیروئید
- کمک به سوخت و ساز بدن
- کمک به باروری
- جلوگیری از اضافه وزن
همچنین این ماده معدنی برای تولید مثل بسیار ضروری می‌باشد و کمبود شدید آن باعث ناباروری در مردان می‌شود، مصرف مکمل سلنیوم همراه با ویتامین‌های E و C ، تحرک، تعداد و بهبود مورفولوژی اسپرم را افزایش می‌دهد و در نهایت باعث تقویت قدرت باروری در مردان می‌شود.
از فواید این عنصر برای زنان نیز می‌توانیم به افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن، کمک به عملکرد تیروئید، پیشگیری از سرطان و بیماری‌های قلبی، حفظ تعادل هورمون‌ها و کاهش علائم پیری زودرس اشاره کنیم.
علائم کمبود
به طور کلی کمبود هر ماده معدنی در بدن، با نشانه‌هایی در بدن ظاهر می‌شود؛ در نتیجه دانستن این علائم کمک زیادی به جلوگیری، درمان و جبران کمبود آن می‌کند، علائم کمبود سلنیوم عبارتند از:
- خطر بروز بیماری دیابت
- خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی
- خستگی مفرط
- ریزش مو
- ضعف عضلانی
- بروز مشکلات تنفسی
- اختلال در عملکرد غده تیروئید
- افزایش استرس و اضطراب
منابع غذایی حاوی سلنیوم
برای جلوگیری از کمبود این ماده مغذی در بدن، افزودن آن به رژیم غذایی روزانه است. با مصرف مواد غذایی غنی از آن می‌توانیم مقادیر کافی از این ماده را در طول روز از طریق برنامه غذایی دریافت و تامین کنیم، مواد غذایی سرشار از این ماده معدنی شامل موارد زیر می‌باشند:
- گوشت گاو
- ماهی
- بوقلمون
- تخم مرغ
- تخمه آفتابگردان
- اسفناج
همچنین ممکن است برخی مواد گیاهی دارای این عنصر باشند، برای مثال گیاهانی که در خاک حاوی سلنیوم رشد کرده‌اند می‌توانند منابع خوبی از این عنصر باشند.
چه مقدار سلنیوم در روز نیاز داریم؟
مصرف این ماده معدنی بستگی سن، شدت کمبود، وضعیت و شرایط بدن دارد؛ طبق توصیه پزشکان مقدار مورد نیاز این عنصر برای هر فرد به شرح زیر می‌باشد:
- بدو تولد تا ۳ سالگی: ۱۰ تا ۲۰ میکروگرم در روز
- ۳ تا ۶ سالگی: ۲۰ میکروگرم در روز
- ۶ تا ۱۰ سالگی: ۳۰ میکروگرم در روز
- زنان: ۴۵ تا ۵۵ میکروگرم در روز
- مردان: ۴۰ تا ۷۰ میکروگرم در روز
۶ مورد از مهم‌ترین فواید مکمل سلنیوم
- دارای خاصیت آنتی اکسیدانی قوی
آنتی اکسیدان‌ها ترکیباتی در مواد غذایی هستند که از آسیب سلولی ناشی از رادیکال‌های آزاد جلوگیری می‌کنند، رادیکال‌های آزاد مولکول‌هایی هستند که تجمع آنها در بدن خطرناک است و عامل بیماری‌های خطرناکی مانند سرطان می‌باشند.
مواردی مثل سیگار کشیدن، مصرف الکل و استرس می‌توانند باعث افزایش رادیکال‌های آزاد شوند، آنتی اکسیدانی مانند سلنیوم با کنترل تعداد رادیکال‌های آزاد به کاهش و خنثی کردن رادیکال آزاد اضافی کمک می‌کند.
- کاهش خطر ابتلا به سرطان
سلنیوم با خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد التهابی میتواند خطر ابتلا به برخی سرطان‌ها را کاهش دهد، برخید تحقیقات نشان می‌دهند که مکمل سلنیوم ممکن است عوارض جانبی را در کسانی که تحت پرتو درمانی هستند را کم کند، همچنین این ماده مغذی میتواند سرطان رحم و دهانه رحم در زنان را کاهش دهد.
بیشتر بخوانید: سرطان در زنان؛ ۹ سرطان شایع و علائم آنها که باید بدانید
- تقویت غده تیروئید
Se برای عملکرد مناسب غده تیروئید شما مهم است، این ماده معدنی قوی نقش مهمی در تولید هورمون‌های غده تیروئید دارد و بسیار ضروری می‌باشد، عملکرد غده تیروئید نیز مهم است زیرا باعث تنظیم سوخت و ساز بدن ما می‌شود و رشد و تکامل را نیز کنترل می‌کند، در واقع بافت تیروئید حاوی مقدار بیش‌تری سلنیوم نسبت به اندام‌های دیگر انسان است.
- تقویت سیستم ایمنی بدن
یکی دیگر از فواید این مکمل برای بدن، کمک به تقویت سیستم ایمنی است، این ماده معدنی نقش بسیار مهمی در سلامت سیستم ایمنی بدن ما دارد. این آنتی اکسیدان با کاهش التهاب در بدن به تقویت ایمنی بدن کمک زیادی می‌کند، کمبود سلنیوم به عملکرد سلول‌های ایمنی آسیب می‌رساند و ممکن است منجر به کند تر شدن پاسخ ایمنی در بدن شود، بنابراین باید کمبود آن را جدی بگیریم.
- کاهش علائم آسم
این مکمل ممکن است به کاهش علائم بیماری آسم کمک کند، این بیماری یک بیماری مزمن است که ریه‌ها را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث ایجاد تنگی نفس، سفتی قفسه سینه، خس خس سینه و سرفه می‌شود؛ از آنجایی که یکی از فواید این عنصر کاهش التهابات بدن است، با بیماری آسم نیز مرتبط است و میتواند التهابات ناشی از این بیماری را در بدن کاهش دهد و به درمان آن نیز کمک کند.
طبق مطالعات انجام شده، یک مطالعه نشان دهنده این است بیمارانی که با سطوح بالایی از سلنیوم در بدن خود به آسم مبتلا بودند نسبت به آن‌هایی که سلنیوم خون‌شان پایین‌تر بود، عملکرد ریه بهتری داشته‌اند، بنابراین مکمل این ماده معدنی میتواند به کاهش علائم بیماری آسم کمک زیادی کند؛ برای مثال مطالعه دیگری نیز نشان داده است مصرف روزانه ۲۰۰ میکروگرم سلنیوم میتواند علائم آسم را کاهش داده و باعث کنترل آن نیز شود.
- حفاظت از بدن در برابر بیماری‌های قلبی
رژیم غذایی غنی از سلنیوم میتواند به سلامت قلب شما کمک کند، زیرا که سطوح پایین این عنصر در بدن با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی رابطه مستقیمی دارد، این مادع معدنی به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی عمل می‌کند و میتواند باعث کاهش علائم این بیماری شود.
علاوه بر موارد گفته شده، سلنیوم میتواند با کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو در بدن به کاهش خطر بیماری قلبی کمک کند، استرس اکسیداتیو و التهاب با آترواسکلروز یا ایجاد پلاک در شریان‌ها مرتبط است، آترواسکلروز میتواند منجر به مشکلات سلامتی خطرناکی مثل سکته مغزی و بیماری‌های قلبی شود.
بیشتر بخوانید: بیماری قلبی؛ ۷ روش مهم برای تشخیص آن
بنابراین عالی‌ترین راه برای جلوگیری از بیماری‌های مزمن و دریافت این ماده معدنی، افزودن این ماده مغذی به برنامه غذایی روزانه است؛ با مصرف این مکمل می‌توانید التهاب را کاهش دهید و از انواع بیماری‌های مزمن دور بمانید، اگر برای مصرف آن در رژیم غذایی نیاز به مشاوره و مشورت دارید، می‌توانید از کارشناسان تغذیه نیتروطب راهنمایی بگیرید و به صورت آنلاین برنامه غذایی خود را از سایت ما دریافت کنید.
