مراقبت از دندان کودک، یک کار ساده اما مهم

مراقبت از دندان کودک با توجه به اینکه ریشه اکثر مشکلات دهان و دندان، در دوران کودکی است بسیار مهم است. در صورتی که کودک، مشکل دندان و لثه داشته باشد و این مشکل رفع نشود، ممکن است در آینده هم این مشکل ادامه دار باشد.

مراقبت و حفظ سلامت دندان و لثه در کودکی موجب رشد مناسب لثه شده و فاصله مناسب و مورد نیاز برای رشد دندان‌ها را در آینده به دنبال خواهد داشت. شما والدین عزیز می‌توانید مواردی که در این مقاله گفته می‌شود را جهت حفظ سلامت دندان‌ها و لثه‌های کودک خود انجام دهید.

اهمیت مراقبت از دندان کودک

 شاید از خود بپرسید که چرا با اینکه دندان‌های شیری میفتند ولی باز از اهمیت آن‌ها حرف می‌زنیم؟ در پاسخ این سوال باید بگوییم که، دندان‌های شیری برای غذا خوردن، صحبت کردن، لبخند زدن و … کودکان نقش مهمی دارند.

به غیر از موارد ذکر شده دندان‌های شیری در ایجاد فضا در دهان برای دندان‌های بزرگسالی نیز اهمیت دارند. در صورتی که این دندان‌ها خیلی زود پوسیده شوند و کودک دندان‌های شیری خود را قبل از رشد دندان‌های بزرگسالی از دست دهد، امکان دارد در زمان رشد دندان‌های جدید فضای کافی وجود نداشته و ترتیب و نظم دندان‌ها دچار مشکل گردد. در ادامه شما را با نحوه رعایت بهداشت دهان و دندان کودکان در سنین مختلف خواهیم پرداخت:

• بهداشت دهان کودکان زیر ۲ سال

معمولا برای والدین این سوال پیش می‌آید که بهداشت دندان و دهان کودک‌ها از چه سنی آغاز می‌گردد؟

در پاسخ به این سوال باید گفت، بهداشت دندان و دهان کودک شما از همان لحظه تولد در سنین نوزادی آغاز می‌شود. به طوری که شما باید پس از هر بار شیر دادن به نوزاد خود، لثه او را با یک گاز استریل که بهداشتی و نرم می‌باشد و یا با یک پارچه تمیز نمدار، تمیز نمایید. این کار باعث می‌شود لثه نوزاد سالم بماند.

بیشتر بخوانید: دندان درآوردن نوزاد؛ ۵ راهکار برای تسکین درد آن

سالم بودن لثه، در درآمدن دندان‌های شیری کودک، نقش بسزایی دارد. ذرات شیر باقیمانده روی لثه نوزاد، باعث التهاب در لثه نوزاد می‌گردد. لثه سالم نوزاد از بافتی فیبری، صورتی رنگ و سفت و پر از عروق خونی تشکیل شده است که اگر متورم گردد، ممکن است به شکل حجیم و قرمز رنگ نمایان شود.

• بهداشت دهان کودک در سن ۳ الی ۵ سالگی

 برای مراقبت از دندان کودکان در سنین ۳ الی ۵ سالگی، باید روزی دوبار از خمیر دندان دارای فلوراید استفاده نمود و نیز باید طرز استفاده از نخ بین دندان‌ها را یاد گرفت. کودک شما باید از سن ۴ سالگی به بعد عادت مکیدن انگشت یا پستانک را ترک نموده و هر ۶ ماه به متخصص دندانپزشکی کودکان مراجعه نماید.

• بهداشت دهان کودکان بالای ۶ سال

 برای مراقبت از دندان کودکان در سنین بالاتر از ۶ سال، میبایست کودکان با کمک گرفتن از والدین، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را به طور منظم انجام دهند. لازم به ذکر است، رعایت بهداشت دندان‌ها در این سنین از اهمیت بیشتری برخوردار می‌باشد. به ویژه در دندان‌های عقب که تجمع پلاک در این قسمت‌ها بیشتر است. کودکانی که ورزش می‌کنند از حفاظ برای دندان‌ها استفاده نمایند و پدر و مادر‌ها با یادآوری داشتن دندان‌های زیبا و بوی خوش دهان، آن‌ها را به رعایت بهداشت دندان و دهان‌ تشویق کنند.

چرا دندان‌های شیری کودکان مهم هستند؟

ممکن است از خود سوال کنید که چرا با وجود این که دندان‌های شیری می‌افتند، از اهمیت آن‌ها صحبت می‌کنیم؟

در پاسخ باید گفت، دندان‌های شیری نقش بسزایی در دهان کودک از جمله صحبت کردن، غذا خوردن، لبخند زدن و غیره دارند. افزون بر این موارد، دندان‌های شیری اهمیت بیشتری برای به وجود آوردن فضا در دهان برای دندان‌های بزرگسالی دارند. اگر این دندان‌ها خیلی سریع پوسیده شوند و کودک دندان‌های شیری خود را قبل از رویش دندان‌های بزرگسالی از دست دهد، این امکان وجود دارد که در زمان رویش دندان‌های تازه فضای کافی وجود نداشته باشد و نظم و ترتیب دندان‌ها با مشکل روبرو شوند.

فلوراید تراپی و فیشورسیلانت برای مراقبت از دندان کودکان

فلورایدتراپی که برای دندان‌های بالغ و شیری به کار می‌رود، به پیشگیری از پوسیدگی و نیز تقویت مینای دندان کودک کمک خواهد کرد. به پیشنهاد پزشکان خوب است از سن سه سالگی و حداقل دو بار در سایت، از فلورایدتراپی برای مراقبت از زندان کودکان استفاده گردد.

به کار بردن روش فیشورسیلانت نیز از حدود ۶ الی ۷ سالگی و موقع رشد دندان‌های عقب کودک شروع شده و نقش به سزایی در پیشگیری از پوسیدگی دندان‌های او دارد. در این شیوه سطح دندان‌های عقب با استفاده از یک روکش پلاستیکی ویژه و نازک پوشانده شده که به مدت زمان ۵ الی ۱۰ سال بر روی دندان‌های کودک باقی مانده و از آن در مقابل ذرات غذا و میکروب‌ها محافظت می‌کند.

آموزش مراقبت از دندان به کودکان

در ابتدا مسواک باید به طور تقریبی با زاویه‌ای حدود ۴۵ درجه نسبت به دندان قرار گرفته شود، بعد از آن با حرکات دورانی کل سطح بیرون و داخل دندان‌ها تمیز گردند. سعی کنید برای دندان‌های جلو از نوک مسواک بیشتر استفاده کنید. اکثر والدین در رابطه با برگزیدن مسواک مناسب از بهترین دندانپزشک اطفال سوال می‌پرسند.

بهترین مسواک مناسب کودکان باید نرم، دارای موهای گرد با اندازه برس کوچک و دارای دسته‌ای بلند باشد. همچنین باید اندازه برس مسواک با دندان و دهان کودک شما متناسب باشد. به کار بردن خمیر دندان برای کودکان زیر دو سال پیشنهاد نمی‌شود و برای کودکان در سنین ۲ الی ۶ سال خمیر دندان‌های دارای ۱۰۰۰ ppm فلوراید و از سن ۶ سال به بالا خمیر دندان‌های حاوی ۱۴۰۰ ppm فلوراید پیشنهاد می‌گردد.

مراجعات منظم از همان سنین کودکی نزد دندانپزشک اطفال می‌تواند در داشتن دندان‌های سالم و عاری از هر نوع پوسیدگی، نقش بسزایی داشته باشد، پزشک در رابطه با شیوه‌های مراقبت از دندان‌های کودکان با والدین مشاوره می‌کند تا از پوسیدگی دندان کودکان تا حد قابل توجهی پیشگیری کند.

بیشتر بخوانید: عفونت گوش میانی، وقتی نوزاد شما گوش خود را می کشد

آیا دندان کودکان دچار پوسیدگی می‌شود؟

در پاسخ به این سوال باید گفت بله. دندان‌های شیری فقط به فاصله چند ماه از رویش خود ممکن است دچار پوسیدگی گردند. اگر نوزاد با مکیدن شیشه شیر حاوی شیر، چای یا آبمیوه به خواب رود، کرم خوردگی زود هنگام دندان‌ها موسوم به پوسیدگی دندان با شیشه شیر اتفاق می‌افتد، البته ترکیب این عادت مضر با سایر فاکتورهای پوسیدگی زا همچون باکتری‌های پوسیدگی زا، جریان آب دهان و محیط اسیدی است که به دندان‌ها صدمه وارد می‌کند.

البته لکه‌های سفید رنگی در قسمت دندان‌های جلویی به وجود می‌آیند که نباید با لکه‌های مربوط به مواد غذایی اشتباه گرفته شوند. این مرحله، مرحله اول پوسیدگی می‌باشد که پس از مدتی دندان‌های عقبی را نیز درگیر می‌کند.

پیشرفت پوسیدگی خیلی سریع می‌باشد. شیر خوردن شبانه از سینه مادر به مدت زمان طولانی نیز همین اثر را به جا می‌گذارد.

بیشتر بخوانید: پوسیدگی دندان در کودکان؛ صفر تا ۱۰۰ از جلوگیری تا درمان

نحوه پیشگیری از آسیب دیدن دندان کودکان

برای مراقبت از دندان‌های کودکان، جلوگیری از آسیب دیدگی دندان‌ها از اهمیت بیشتری برخوردار می‌باشد. بعضی از اقدامات پیشگیرانه به منظور حفظ سلامت دندان و دهان کودکان عبارتند از:

• جرم‌گیری دندان و معاینه دندان‌ها

بهترین زمان برای مراجعه به مطب دندانپزشکی به منظور چکاب دندان‌های کودکان، سن ۱ الی ۲ سالگی می‌باشد. دندانپزشک با بررسی و جرم گیری دندان‌ها می‌تواند از به وجود آمدن آسیب‌های دندان در سنین بزرگسالی، جلوگیری کند.

• فلوراید تراپی

یکی از شیوه‌های موثر در مراقبت از دندان کودکان، شیوه فلوراید تراپی می‌باشد. این شیوه به منظور جلوگیری و کاهش پوسیدگی دندان برای کودکان انجام می‌گیرد. به این صورت که دندانپزشک، میزان فلوراید لازم برای کودک را به شکل فوم یا ژل روی دندان او قرار می‌دهد.

• فیشور سیلانت تراپی

از جمله شیوه‌هایی که برای مراقبت از دندان کودکان به کار می‌روند، شیوه فیشور سیلانت تراپی می‌باشد. برای شیوه فیشور فیلانت تراپی، دندانپزشک با صاف کردن شیارهای عقبی دندان‌ها، از جمع شدن بیش از حد پلاک بر روی این شیار‌ها جلوگیری می‌کند.

بیشتر بخوانید: واکسن کودکان؛ مراقبت‌ های لازم بعد از تزریق واکسن ۵ گانه

جمع‌بندی

سلامت دندان و دهان کودکان نقش بسزایی در سلامت رشد آن‌ها دارند. شما والدین می‌توانید با رعایت بهداشت دهان و دندان، به کار نبردن مواد قندی و خوراکی‌های مضر، مراجعه به موقع دندانپزشک و به کار بردن غذاها و خوراکی‌های مفید و سالم از پوسیدگی دندان کودکان جلوگیری کنید.