پوسیدگی دندان در کودکان یکی از شایع‌ترین مشکلات دندانی در کودکان و به خصوص کودکان نوپا است، در واقع پوسیدگی همان سوراخ و حفره‌هایی است که روی دندان به وجود می‌آید و اگر رسیدگی نشود این حفره‌ها عمیق‌تر شده و سبب از بین رفتن کل دندان می‌شود.
پوسیدگی دندان چیست؟
پوسیدگی دندان زمانی ایجاد می‌شود که دهان کودک به باکتری‌های تولید کننده اسید آلوده شوند، این آلودگی و باکتری‌ها از طریق بزاق والدین نیز منتقل می‌شوند، برای مثال، از طریق به اشتراک گذاشتن قاشق یا فنجان مشترک یا تمیز کردن پستانک و شیشه شیر یا دهان والدین پخش خواهد شد.
علت پوسیدگی دندان در کودکان چیست؟
پوسیدگی دندان هنگامی ایجاد می‌شود که دندان‌ها و لثه کودک در مدت زمان طولانی یا به‌طور مکرر در طی روز در معرض مایعات یا مواد غذایی دیگری جز آب قرار بگیرد، قندهای طبیعی یا افزودنی در مایعات و مواد غذایی می‌تواند سبب ایجاد باکتری در دهان و تغییر آن به اسید شوند، این اسید در قسمت بیرونی دندان توسط بزاق حل شده و سبب پوسیدگی خواهد شد.
رایج‌ترین روش این امر آن است که والدین فرزند خود را با یک پستانک یا شیشه شیر حاوی شیر و آبمیوه به رخت‌خواب می‌فرستند، همچنین ممکن است این اتفاق زمانی رخ دهد که پد رو مادر هر دو دارای پوسیدگی‌های دندانی متعدد درمان نشده‌ای باشند و یا با لیوانی مشترک با فرزند خود چیزی بنوشند.
۹ علت پوسیدگی دندان در کودکان
- ژنتیک
- تغذیه نامناسب مادر در دوران بارداری
- انتقال بزاق آلوده از والدین یا سایرین به دهان کودک
- افرادی که دارای مقدار بزاق کم‌تر از حد نرمال هستند.
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
- مصرف بیش از حد شیرینی‌جات و کربوهیدرات
- خوردن و خواباندن کودک با شیشه شیر خشک یا آبمیوه
- نوشیدن آب بدون فلوراید یا حاوی مقادیر کم از فلوراید
- عدم مراجعه به دندان‌پزشک و چکاپ دندان‌ها
بیشتر بخوانید: دندان درآوردن نوزاد؛ ۵ راهکار برای تسکین درد آن
چه چیزی باعث ایجاد سوراخ و حفره در دندان کودکان می‌شود؟
حفره‌ها زمانی ایجاد می‌شوند که تجمع پلاک دندانی، مینای دندان را می‌خورد و باعث ایجاد سوراخ روی دندان کودک می‌شود، پلاک یک ماده چسبنده است که دندان‌ها را می‌پوشاند و زمانی که باکتری‌های موجود در دهان با غذا، اسید و بزاق ترکیب می‌شوند، ایجاد می‌شود.
ازآنجایی که مسواک زدن منظم و نخ دندان کشیدن می‌تواند از تجمع پلاک جلوگیری کند، حفره‌ها اغلب زمانی ایجاد می‌شوند که کودکان به درستی دندان‌های خود را مسواک نمی‌زنند.
کودکان حداقل باید ۲ بار در روز و به مدت ۲ دقیقه دندان‌های خود را مسواک بزنند، با این حال، برخی از کودکان فقط یک بار در روز مسواک می‌زنند، یا بدتر از آن، مسواک زدن را به طور کامل فراموش می‌کنند.
کودکان تا حدود ۶ سالگی نمی‌توانند به تنهایی به خوبی مسواک بزنند، مهم است که یک بزرگتر برای کودک مسواک بزند و مسواک زدن صحیح را به او آموزش دهد، یا بر مسواک زدن کودک نظارت کند؛ تا زمانی که به اندازه کافی بزرگ شود که بتواند یک کار را به طور کامل به نحو احسن انجام دهد.
چگونه از پوسیدگی دندان در کودکان و شیرخواران جلوگیری کنیم؟
با مراقبت صحیح و تنها با رعایت چند نکته، کودک شما می‌تواند دندانی سالم داشته باشد و از پوسیدگی‌های دندانی جلوگیری کنید، ۱۰ نکته برای جلوگیری از پوسیدگی دندان در کودکان عبارتند از:
۱- تغذیه کودک از طریق شیر مادر یا شیشه شیر تفاوتی ندارد، اما مهم آن است که از دندان‌های او مراقبت کنید.
۲- قبل از تولد نوزاد از سلامت دهان و دندان خود آگاه شوید، خبر خوب این‌جاست که در دوران بارداری نیز می‌توان این مراقبت‌ها را داشت.
بیشتر بخوانید: بیماری اوتیسم چیست و چه علائمی دارد؟
از زمان تولد تا ۱۲ ماهگی:
پاک کردن آرام لثه‌ها با یک دستمال تمیز و مرطوب و پس از مشاهده اولین دندان کودک با استفاده از مسواکی نرم و خمیردندان (اندازه دانه برنج)، حاوی فلوراید دندان‌های او را به آرامی مسواک بزنید.
۱۲ ماهگی تا ۲ سالگی:
دندان‌های کودک را روزی دوبار و به مدت ۲ دقیقه مسواک بزنید، تا ۳ سالگی از یک اسمیر خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید، بهترین زمان برای مسواک زدن صبح‌ها بعد از صبحانه و شب‌ها قبل از خواب کودک می‌باشد.
- ۱- به هیچ وجه از شیشه شیر یا پستانک برای خوراندن آبمیوه و نوشیدنی‌های شیرین به کودک استفاده نکنید، فقط می‌توانید از آب استفاده کنید.
- ۲-هرگز کودک را با شیشه شیر نخوابانید و به رخت‌خواب نفرستید، زیرا نه تنها دندان‌های کودک را در معرض قند مایعات قرار می‌دهید بلکه ممکن است سبب عفونت گوش یا حتی خفگی شود.
بیشتر بخوانید: عفونت گوش میانی، وقتی نوزاد شما گوش خود را می کشد
- ۳- در سنین ۱۵-۱۲ ماهگیبه فرزند خود بیاموزید از یک فنجان برای نوشیدن مایعات استفاده کند، زیرا با فنجان امکان رفتن به تخت‌خواب وجود ندارد و مایعات در اطراف دندان و لثه او تجمع نخواهند یافت.
- ۴- بررسی کنید که آب مصرفی که به کودک می‌دهید، فلوریداسیون بوده باشد زیرا کودک باید از نوشیدن آب حاوی فلوراید بهره مند شود، اگر آب شرب از چاه یا منبعی غیر فلوئوریده تهیه شود، دندان پزشک کودک مکمل حاوی فلوراید را برای او تجویز خواهد کرد و یا از لاک فلوراید برای دندان‌های کودک استفاده می‌کند تا از پوسیدگی دندان‌های او جلوگیری کند.
- ۵- مقدار غذاها و نوشیدنی‌های شیرین مثل آب نبات، آدامس، کوکی و شکلات را برای کودک به حداقل خود برسانید، شکر در بیسکوییت ترد و چیپس نیز وجود دارد، زیاده روی در این خوراکی‌ها به عنوان میان وعده برای کودک مضر است، به کودک خود یاد بدهید که بعد از مصرف غذاها و خوراکی‌ها، دندان‌های خود را با زبان و آب تمیز کند.
- ۶- حتما قبل از یک سالگی کودک را به دندان پزشکی ببرید، اگر در مورد پوسیدگی دندانی کودک خود نگران هستید، به شما توصیه می‌کنیم که با دندان پزشک اطفال مشورت کنید، پزشک متخصص در صورت لزوم برای کودک شما لاک فلوراید تجویز می‌کند تا از پوسیدگی دندان او جلوگیری کند.
- ۷- به هیچ وجه آبمیوه را حین غذا خوردن به کودک ندهید، زیرا برای کودکان زیر ۶ ماه اصلا توصیه نمی‌شود، در سنین ۱۲-۶ ماهگی، آبمیوه باید به نسبت مساوی با آب مخلوط و مصرف شود، در سنین ۶-۱ سالگی، نوع آبمیوه فرقی نمی‌کند، فقط باید به اندازه ۲-۱ فنجان در روز مصرف شود.
- ۸- هنگام تشنگی فقط به کودک خود آب بدهید.
بیشتر بخوانید: اختلال بیش فعالی (ADHD)؛ هر آنچه که باید بدانید!
۶ داروی گیاهی برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کودک
- جویدن لیمو
- نوشیدن چای سبز با آب لیمو و عسل
- مسواک زدن با پودر قرص کلسیم و منیزیم
- غرغره کردن آب نمک یا آب آلوئه‌ورا
- مالیدن روغن گل میخک بر روی دندان
- غرغره کردن روغن‌های گیاهی مثل روغن نارگیل یا روغن زیتون
بیشتر بخوانید: واکسن کودکان؛ مراقبت های لازم بعد از تزریق واکسن ۵ گانه
سخن پایانی
به یاد داشته باشید که بهداشت خوب دندان شامل معاینات منظم دندانپزشکی است، همان‌طور که بزرگسالان باید هر ۶ ماه یک‌بار به دندانپزشکی مراجعه کنند، برای کودکان نیز باید هر ۶ ماه وقت دندانپزشکی بگیرید.
از آنجایی که دندان‌های شیری معمولا در حدود ۶ ماهگی رشد می‌کنند، اولین ویزیت دندانپزشکی را بلافاصله بعد از مشاهده اولین دندان او برنامه‌ریزی کنید.
با دنبال کردن ما در فضای مجازی ( کانال تلگرام،کانال ایتا) می توانید از آخرین تخفیف‌ها و رویدادهای مهم باخبر باشید.
اما البته، تنها دلیل پوسیدگی دندان کودکان، بهداشت نامناسب دندان نیست، رژیم غذایی هم در این مورد نقش دارد. بنابراین اگر کودک شما مقدار زیادی غذاهای شیرین یا حتی نشاسته‌ای که دارای کربوهیدرات بالایی هستند مثل بستنی، کیک، آب نبات، چیپس و… بخورد، خطر پوسیدگی دندان خود را افزایش می‌دهد.
