آبریزش دهان نوزاد و کودک| انواع، ۷علت و درمان های آن

آبریزش دهان نوزاد و کودک یک اتفاق رایج است که معمولا از حدود سه ماهگی آغاز می‌شود. افراد زیادی نیز وجود دارند که آبریزش دهان نوزاد و کودک را امری بامزه تلقی می‌کنند، اما ممکن است این مسئله نشان دهنده نوعی عارضه باشد.

حتما شما نیز در بین نوزادان مختلف یا فرزند خودتان ریختن آب دهان را مشاهده کرده‌اید. این اتفاق در نگاه اول جذاب می‌باشد و باید آن را بخشی از رشد جسمانی نوزاد در نظر گرفت. اما بعضی از نوزادان آبریزش دهان کمی داشته و در تعدادی دیگر نیز این اتفاق با شدت بیشتری صورت می‌گیرد. بنابراین اگر متوجه شدید که آبریزش دهان نوزاد و کودک شما شدید است حتما برای درمان آن اقدام کنید.

زیرا این مشکل می‌تواند ناشی از عوامل گوناگونی باشد که هرچند جدی به نظر نمی‌رسند، اما در آینده احتمال این‌ که مشکل‌ساز شوند بسیار زیاد خواهد بود. اگر شما هم کنجکاو شدید بدانید که آبریزش دهان نوزاد و کودک نشانه چیست در ادامه مقاله همراه ما باشید تا به بررسی علل و راهکارهایی برای درمان آن بپردازیم.

منظور از آبریزش دهان نوزاد و کودک چیست؟

زمانی که به صورت غیر ارادی بزاق دهان نوزاد بیرون بریزد به آن آبریزش دهان نوزاد و کودک می‌گویند. اگر به‌طور کامل عضلات دور دهان نوزاد رشد نکرده باشد یا دچار ضعف باشد احتمال ریختن آب دهان افزایش می‌یابد. درون دهان انسان شش غده بزاقی وجود دارد که مسئولیت ترشح بزاق را برعهده دارند. اگر این کار به صورت اضافی انجام شود قطعا نوزاد شما تمایل بیشتری به آبریزش دهان خواهد داشت.

انواع آبریزش دهان نوزاد و کودک

ممکن است آب دهان نوزاد بیرون بریزد یا پشت زبان او جمع شود. اما نوع دیگری از آبریزش دهان وجود دارد که در آن، بزاق به جای بیرون ریختن از دهان، به نای یا حلق کودک می‌ریزد و می‌تواند باعث استفراغ، سرفه و یا حتی خفگی کودک نیز شود. انواع آبریزش دهان نوزاد و کودک از نظر شدت آن عبارتند از:

• خفیف:

ریختن بزاق فقط تا دور دهان و روی لب‌ها

• متوسط:

ریختن بزاق تا روی چانه

• شدید:

 ریختن بزاق تا روی لباس

در بسیاری از کودکان آبریزش دهان طبیعی می‌باشد، به ویژه در نوزادان ۶ ماهه که در حال دندان درآوردن هستند، بزاق افزایش یافته و با بزرگتر شدن نوزاد، خود به خود کاهش می‌یابد. اما برخی از کودکان نیز دچار آبریزش دهان غیرارادی و شدید هستند که می‌بایست حتما برای تشخیص علت آن به پزشک اطفال مراجعه کرد.

دلایل اصلی آبریزش بیش از حد در نوزادان چیست؟

ترشح بیش از حد آب دهان در کودکان نوپا و نوزادان به دلایل زیر ایجاد می‌شود:

• دندان درآوردن

از آنجایی که در سن ۶ تا ۸ ماهگی نوزادان دندان ندارند، اما روند رویش دندان خیلی زود آغاز می‌شود. به همین دلیل است که نوزادان از ۳ ماهگی شروع به ریزش آب دهان می‌کنند. زمانی که مرحله دندان درآوردن آغاز می‌شود، بزاق بیش از حد تولید می‌شود و هنگامی که دندان راه خود را از طریق لثه فشار می‌دهد، امکان دارد آب دهان بیش از قبل هم ترشح شود.

بیشتر بخوانید: دندان درآوردن نوزاد؛ ۵ راهکار برای تسکین درد آن

• حالت دهان باز

اگر کودکی عادت دارد که دهانش را برای مدت طولانی باز نگه دارد، ممکن است آب دهانش بیرون بریزد. اگر کودک شما از روی عادت یا به دلیل انسداد بینی دهان خود را برای مدت طولانی باز نگه می‌دارد، امکان دارد نتواند در فواصل منظم بزاق دهان خود را ببلعد و در نتیجه امکان دارد آبریزش دهان را تجربه کند.

• متمرکز ماندن برای مدت طولانی

زمانی که کودکان خردسال و نوزادان بر روی یک کار خاص تمرکز می‌کنند، باعث می‌شود تا ذهن آن‌ها تحریک شود. در نتیجه تولید بزاق شش برابر افزایش پیدا می‌کند. در دوران نوزادی، توانایی آنان برای بلع بزاق اضافی ناکافی بوده و زمانی که آنها بر روی کاری تمرکز می‌کنند توجه آن‌ها از حرکات زبان و موقعیت دهان منحرف می‌شود و در نتیجه باعث آبریزش دهان می‌شود.

• غذا

 خوردن غذاهای تند یا ترش باعث ترشح بیش از حد بزاق می‌شود. اگر نوزاد یا کودک شما غذاهای تند یا میوه‌هایی همچون لیموترش، پرتقال یا انگور بخورد، ممکن است بزاق بیش از حد ترشح شود.

• اختلالات عصبی

بسیاری از اختلالات عصبی همچون فلج بل و فلج مغزی علائمی مثل ترشح بیش از حد بزاق و ترشح آب دهان را نشان می‌دهند. فلج بل یک بیماری عصبی موقتی می‌باشد که می‌تواند بخشی از صورت را تحت تاثیر قرار دهد. بیماری‌هایی مانند فلج بل، فلج مغزی و بیماری ویلسون بر روی کنترل ماهیچه‌ها تأثیر گذاشته و در نتیجه باعث تجمع بزاق در دهان، مشکل در بلع و موقعیت غیرعادی لب‌ها می‌شود که همگی آن‌ها امکان دارد منجر به آبریزش دهانی شود.

• عوارض جانبی دارو

بعضی از داروها از جمله داروهایی که برای کاهش درد و القای خواب استفاده می‌شوند و داروهایی که جهت معاینه چشم در کودکان یا حتی در مادران نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، می‌توانند سبب افزایش تولید بزاق شوند. همچنین مسمومیت با فلزات سنگین نیز می‌تواند باعث ترشح بیش از حد بزاق شود. در نتیجه این امر منجر به ترشح آب دهان در نوزادان می‌شود.

• عدم قدرت کافی برای قورت دادن

تا ۲۴ ماهگی ماهیچه‌های اطراف دهان و قدرت بلع در نوزادان هنوز به‌طور کامل رشد پیدا نکرده اند. افراد بزرگسال بلع را به آسانی انجام می‌دهند، چون آنان سال‌های زیادی تمرین کرده‌اند. اما در نوزادان ماهیچه‌های لازم برای قورت دادن قدرت کافی را ندارند.

از سن ۱۸ تا ۲۴ ماهگی این ماهیچه‌ها و توانایی بلع در نوزادان به‌طور کامل رشد می‌کند. قبل از آن کودک یا نوزاد نمی‌تواند بزاق ترشح شده در دهان خود را قورت دهد، به همین خاطر پدیده آبریزش دهان نوزاد و کودک رخ می‌دهد. بنابراین می‌توان در سنین ابتدایی تولد ریزش آب دهان را یک امر طبیعی و بخشی از مراحل رشد نوزاد در نظر گرفت.

دلیل آبریزش دهان نوزاد و کودک در ماه‌های مختلف

علت آبریزش دهان نوزاد و کودک می‌تواند بسته به سن آن‌ها متفاوت باشد. معمولا نوزاد از یک‌ماهگی تا شش‌ماهگی، به پشت دراز می‌کشد و آبریزش دهان ندارد ولی با این حال دلایل زیر برای آبریزش دهان نوزاد و کودک می‌تواند در ماه‌های مختلفی از زندگی او بسیار محتمل باشد:

• ممکن است کودکان چهارماهه به دلیل شروع روند درآوردن دندان آبریزش دهان را تجربه کنند.
• معمولا در شش‌ماهگی، آب دهان شدت یافته و ممکن است زمانی که نوزاد اشیایی را در دهان می‌گذارد و غلت می‌زند این اتفاق رخ دهد. معمولا در این سن درآوردن دندان علت اصلی این عارضه می‌باشد.
• هنگامی‌ که نوزاد قدم به نه ماهه می‌‌گذارد، ممکن است به دلیل دندان درآوردن و افزایش تحرک، آب دهان او بیشتر شود.
• در ۱۲ ماهگی هم دندان‌های آسیاب کودک هنوز کامل رشد نکرده و دندان درآوردن می‌تواند دلیل اصلی آبریزش دهان نوزاد و کودک باشد. اگر آبریزش دهان نوزاد شما شدید و غیرقابل کنترل بود باید حتما با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.
• آب دهان در ۱۵ ماهگی، معمولا هنگام دویدن یا راه رفتن کودک دیده نمی‌شود، بلکه زمانی که کودک در حال انجام فعالیت‌هایی می‌باشد که نیاز به تمرکز دارد، دیده خواهد شد.
• زمانی که کودک در ۱۸ ماهگی، در حال انجام فعالیت‌های عادی یا فعالیت‌هایی می‌باشد که مهارت‌های حرکتی ظریف را تقویت می‌کنند، آبریزش دهان او متوقف می‌شود. با این حال، هنگام غذا خوردن بزاق دهان بیشتر ترشح می‌شود.
• در ۲۴ ماهگی، آب دهان به طور کامل متوقف می‌شود و یا به حداقل می‌رسد.

بیشتر بخوانید: بیماری PSGN؛ عفونتی که در کمین کودکان است و ۶ عارضه آن

علائم آبریزش دهان کودک و نوزاد

 آبریزش دهان نوزاد و کودک علائم رایج دیگری نیز دارد که عبارتند از:

• لباس مرطوب شده با آب دهان
• بزاق بیش‌ازحد در دهان
• حرکت زبان در داخل و خارج از دهان
• لیسیدن مکرر لب
• خیس شدن ناحیه چانه
• تف کردن بیش‌ازحد
• سرفه یا تنگی نفس به دلیل ترشح بزاق در گلو
• مشکل در بلع
• سرفه کردن در هنگام خوردن یا آشامیدن

سایر علائم رایج دیگر آبریزش دهان نوزاد و کودک ممکن شامل موارد زیر باشد:

• افزایش تولید بزاق
• آب دهان بیش‌ازحد
• آب دهان آغشته به خون
• بوی بد بزاق
• مشکل در تنفس یا بلعیدن
• تورم زبان یا دهان
• تحریک‌پذیری یا بی‌قراری
• تب یا سایر علائم بیماری

چه زمانی آبریزش دهان نوزاد و کودک غیرطبیعی است؟

وقتی نوزاد شما سن طبیعی آبریزش دهان را طی کرد اما همچنان جریان غیرارادی بزاق دهان او وجود داشت می‌بایست این موضوع را به‌طور جدی مورد بررسی قرار داد. در این صورت آبریزش دهان نوزاد و کودک بیش از حد بوده و غیرطبیعی نامیده می‌شود. به‌طور طبیعی نوزادان بعد ۲۴ ماهگی دیگر آبریزش دهان ندارند. اگر پس از ۲ سالگی همچنان با این پدیده روبرو شدید حتما به پزشک اطفال مراجعه نمایید. ب

یشتر پزشکان آبریزش بیش از حد دهان نوزاد را ناشی از ترشح زیاد بزاق دهان می‌دانند، اما به‌طور کلی می‌توان گفت که دلیل اصلی آن عدم هماهنگی بین دهان و زبان است. به همین دلیل است که نوزادان نمی‌توانند بلع درستی داشته باشند.

درمان آبریزش دهان در نوزاد و کودک

 راه‌های گوناگونی برای درمان آبریزش دهان وجود دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• اقدامات لازم را برای اطمینان از هیدراتاسیون کافی

 مطمئن شوید که در طول روز کودک شما مایعات کافی دریافت می‌کند، چون کم‌ آبی بدن می‌تواند باعث آبریزش بیش‌ازحد دهان شود.

• استفاده از پارچه مرطوب

شما می‌توانید به آرامی و با یک پارچه مرطوب دهان کودک خود را پاک کنید. چون این کار می‌تواند به کاهش میزان بزاق موجود کمک کند.

• داروهای پزشکی

 اگر شما نیز با خود فکر می‌کنید آبریزش دهان نوزاد و کودک به دندان درآوردن مربوط می‌شود یا دلایل دیگر دارد، ممکن است پزشک متخصص داروهای بدون نسخه را برای کودکتان توصیه کند که در این صورت مراجعه به پزشک اطفال ضروری و لازم است.

• اسباب‌بازی‌های دندان درآوردن

 جویدن اسباب‌بازی‌های دندان درآوردن می‌تواند به کاهش آبریزش دهان نوزاد و کودک کمک کند.

• پستانک

بعضی از نوزادان به مکیدن پستانک عادت دارند. همچنین پستانک می‌‌تواند به کاهش آبریزش دهان کمک کند.

• رژیم غذایی کودک

 برخی از غذاها همچون مرکبات می‌توانند در بعضی از نوزادان باعث آبریزش دهان شوند. اگر مشکوک هستید که آبریزش دهان نوزاد و کودک شما به رژیم غذایی مربوط می‌شود، توصیه می‌کنیم که با در این رابطه با پزشک اطفال مشورت کنید.

• استفاده از مرطوب‌کننده

 هوای خشک آبریزش دهان نوزاد و کودک را شدیدتر می‌کند، بنابراین استفاده از یک مرطوب‌کننده دهان می‌تواند به این مسئله کمک زیادی کند.

عوارض آبریزش دهان نوزاد و کودک

آبریزش دهان نوزاد و کودک می‌تواند عوارضی برای او به همراه داشته باشد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• بثورات پوستی

 ترشح بیش‌ازحد آب دهان می‌تواند سبب تحریک و التهاب پوست اطراف گونه‌ها و دهان شده و باعث جوش شود.

• خفگی

اگر نوزاد بیش‌ازحد آبریزش دهان داشته باشد، قطعا به دلیل بلعیده شدن بزاق، خطر خفگی وجود دارد.

• عفونت تنفسی

به دلیل باکتری‌هایی که در دهان وجود دارد ترشح مداوم آب دهان می‌تواند باعث عفونت دستگاه تنفسی فوقانی شود.

• پوسیدگی دندان

بزاق اضافی می‌تواند در اطراف دندان جمع شده و باعث پوسیدگی دندان شود.

بیشتر بخوانید: پوسیدگی دندان در کودکان؛ صفر تا ۱۰۰ از جلوگیری تا درمان

• سوءتغذیه

 اگر نوزاد نتواند بزاق دهان را ببلعد، امکان دارد نتواند کالری کافی و مواد مغذی را مصرف کند که قطعا این کار باعث سوءتغذیه می‌شود.

• خواب ناکافی

آبریزش زیاد دهان در نوزاد و کودک می‌تواند راحتی خواب را تحت تأثیر قرار داده و باعث کیفیت پایین خواب شود.

 بیشتر بخوانید: مراقبت از دندان کودک، یک کار ساده اما مهم

جمع بندی

ریزش آب دهان نوزاد یک واکنش طبیعی در مراحل رشد و نمو می‌باشد که در بعضی از آن‌ها بیشتر از دیگران به وجود می‌آید. این فرایند تا ۲۴ ماهگی به خاطر رشد کامل دستگاه گوارش، ماهیچه‌های صورت و درآمدن دندان‌ها ادامه می‌یابد. اگر آبریزش دهان نوزاد بعد از ۲ سالگی ادامه یابد، باید حتما با متخصص کودکان مشورت نمایید.

نگرانی‌های والدین در رابطه با ریختن آب دهان نوزادشان باعث شد که در این مقاله شما را با علل، راهکار حل ریختن آب دهان نوزاد و درمان آن آشنا کنیم. امیدواریم که مطلب سودمندی برای شما باشد.

با دنبال کردن ما در فضای مجازی ( کانال تلگرام،کانال ایتا) می توانید از آخرین تخفیف‌ها و رویدادهای مهم باخبر باشید.