پاچنبری یا کلاب فوت، یک نقص مادرزادی است که باعث می‌شود پای کودک به جای جلو به سمت داخل باشد، این عارضه معمولا بعد از تولد مشخص می‌شود، اما پزشکان همچنین می‌توانند در طول سونوگرافی تشخیص دهند که آیا نوزاد متولد نشده دچار این اختلال شده است یا خیر. اگرچه این بیماری معمولا فقط یک پا را تحت تاثیر قرار می‌دهد، با این وجود باز هم ممکن است که هر دو پا تحت تاثیر این بیماری قرار بگیرند.
کلاب فوت یا پاچنبری چیست؟
کلاب فوت یک ناهنجاری پیچیده و مادرزادی پا است که در اثر رشد غیرطبیعی استخوان‌ها، رباط‌ها، و ماهیچه‌های کودک در دوران بارداری ایجاد می‌شود. از نظر فیزیکی، به نظر می‌رسد پایی که تحت تاثیر پاچنبری قرار گرفته است به سمت داخل و پایین پیچ خورده است. پا کوتاه‌تر از پای معمولی و عضلات ساق پا در اندام آسیب دیده کوچک‌تر خواهد بود.
انواع پاچنبری
۳ نوع اصلی از پاچنبری وجود دارد که عبارتند از:
- ایدیوپاتیک
- نوروژنیک
- سندرمیک
هر نوع از این بیماری با دلایل مختلف بروز پیدا می‌کند. انواع آن نیز از نظر گرانش متفاوت هستند، از پاچنبری خفیف تا شدید در طیف‌های مختلفی وجود دارند.
علائم کلاب فوت
اگر فرزند شما مبتلا به این بیماری باشد، پای او به شدت به سمت داخل چرخیده می‌شود. این باعث می‌شود که پاشنه آن‌ها در قسمت بیرونی پایشان باشد در حالی که انگشتان پا به سمت داخل به سمت پای دیگرشان قرار دارند. در موارد شدیدتر، ممکن است پای آن‌ها وارونه به نظر برسد.
کودکان مبتلا به پای پرانتزی ممکن است ساق پا کوچک‌تری روی پا آسیب دیده خود داشته باشند. این پا همچنین ممکن است کمی کوتاه‌تر از پای سالم آن‌ها باشد.
در کلاب فوت، تاندون‌های داخل ساق کوتاه شده، استخوان‌ها شکل غیرعادی دارند و تاندون آشیل سفت می‌شود. اگر درمان نشود، ممکن است به نظر برسد که فرد روی مچ پا یا کناره‌های پا راه می‌رود.
بیشتر بخوانید: آفت دهان کودک چه علائمی دارد و چگونه درمان می‌شود؟
نوزادانی که به این عارضه مبتلا هستند، ممکن است علائم زیر را داشته باشند:
- وارونه به نظر رسیدن پاها
- چرخیدن پاشنه پا به سمت داخل
- تمایل ماهیچه‌های ساق پا به سمت توسعه نیافتگی
علت بروز پاچنبری چیست؟
علت دقیق بروز این اختلال ناشناخته است، اما پزشکان توافق دارند که سابقه خانوادگی این عارضه احتمال تولد کودک با این عارضه را افزایش می‌دهد. همچنین مادرانی که در دوران بارداری سیگار می‌کشند و مشروبات الکلی استفاده می‌کنند بیشتر احتمال دارد فرزندی با پای پرانتزی به دنیا بیاورند. کلاب فوت ممکن است به عنوان بخشی از یک ناهنجاری اسکلتی مادرزادی مانند اسپینا بیفیدا نیز رخ دهد.
اسپینا بیفیدا یا مهره شکاف‌دار یک نقص مادرزادی است و زمانی رخ می‌دهد که ستون فقرات و نخاع نوزاد به درستی در رحم رشد نمی‌کند. این یک نوع نقص لوله عصبی است. لوله عصبی جنینی، ساختاری است که در اوایل بارداری تشکیل شده و حدود ۴ هفته بعد از لقاح بسته می‌شود و در نهایت به مغز و نخاع تکامل می‌یابد، با توجه به مرحله‌ای از تکوین جنینی که درآن اختلال عصبی رخ داده است، اسپینا بیفیدا به انواع مختلفی از جمله مننگوسل، میلومننگوسل و اسپینا بیفیدا اکولتا تقسیم بندی می‌شود.
بیشتر بخوانید: بیماری PSGN؛ عفونتی که در کمین کودکان است و ۶ عارضه آن
عوامل خطر بروز پاچنبری در نوزادان
- ژنتیک
والدینی که خودشان با پای چنبری متولد شده‌اند، احتمال زیادی دارد تا فرزندشان نیز به این بیماری مبتلا شود. اگر هر دو والدین مبتلا به این بیماری باشند، خطر ابتلا نوزاد به این عارضه نیز بیشتر است.
- جنسیت
پسران دو برابر دختران با پای پرانتزی متولد می‌شوند.
- سیگار کشیدن
مادرانی که در دوران بارداری سیگار می‌کشند، احتمال بیش‌تری وجود دارد تا فرزندی مبتلا به این عارضه به دنیا بیاورند.
تشخیص کلاب فوت
پزشک شما می‌تواند با معاینه چشمی پای نوزاد شما، این عارضه را در او تشخیص دهد. آن‌ها همچنین می‌توانند با استفاده از سونوگرافی، پای پرانتزی را در نوزاد متولد نشده شما تشخیص دهند. اگر به نظر می‌رسد که پای کودک شما به سمت داخل چرخیده است، تصور نکنید که پای پرانتزی دارد، سایر ناهنجاری‌هایی که روی ساق پا یا استخوان‌های پای آن‌ها تاثیر می‌گذارد نیز ممکن است باعث شود که پای آن‌ها غیرطبیعی به نظر برسد.
چگونه می‌توانم از کلاب فوت جلوگیری کنم؟
از آنجایی که علت بروز این عارضه ناشناخته است، هیچ راه قطعی برای جلوگیری از بروز آن وجود ندارد. با این حال، شما می‌توانید خطر تولد فرزندتان با پای پرانتزی را با نکشیدن سیگار یا نوشیدن الکل در دوران بارداری به حداقل برسانید.
کلاب فوت چگونه ترمیم می‌شود؟
کلاب فوت را می‌توان با گچ‌گیری یا جراحی ترمیم کرد. در طی شش تا هشت هفته، پاچنبری ممکن است بدون جراحی اصلاح شود. گچ‌گیری براس کسانی که پای پرانتزی خفیف دارند و کسانی که در دو هفته اول تولد درمان شده‌اند، موفقیت آمیزتر است.
نوزادان و بیماران مسن‌تر که پای پرانتزی شدید دارند ممکن است به گچ‌گیری پاسخ ندهند. آن‌ها برای اصلاح این وضعیت نیاز به جراحی دارند.
درمان پاچنبری
گزینه‌های درمانی زیادی برای این عارضه وجود دارد، اما به طور کلی دو نوع اصلی برای درمان این اختلال وجود دارد که عبارتند از:
- عمل جراحی
- گچ‌گیری
این دو مورد از مهم‌ترین روش‌های درمانی کلاب فوت هستند که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
عمل جراحی
در طول جراحی، جراح شما تاندون آشیل را در نزدیکی پاشنه پا بلند کرده و بافت‌هایی را در قسمت دیگر پا آزاد می‌کند. آن‌ها همچنین ممکن است نیاز به انتقال تاندون نیز داشته باشند. این برش‌ها باعث شل شدن رباط‌ها و تاندون‌های سفت می‌شوند تا جراح شما بتواند پای شما را در وضعیت غیرطبیعی قرار دهد. انتقال تاندون به پا اجازه می‌دهد تا به روشی طبیعی‌تر حرکت کند.
کودکان بزرک‌تر و بزرگسالان اغلب انعطاف پذیری کم‌تری نسبت به نوزادان دارند و ممکن است نیاز به ترمیم گسترده‌تری داشته باشند، به عنوان مثال ممکن است به چندین عمل جراحی برای درمان و از بین بردن کامل این عارضه نیاز داشته باشند. ترمیم این عارضه تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود. بیمار خواب است و در طول عمل احساس درد نمی‌کند، داروها به او کمک می‌کند تا درد بعد از عمل جراحی را کنترل کند.
فیزیوتراپی نقش مهمی در موفقیت جراحی پای پرانتزی دارد، تمرینات پا به برگرداندن انعطاف پذیری، دامنه حرکتی و تون عضلات پا کمک می‌کند. بسیاری از افرادی که پای پرانتزی دارند، عضلات ساق پا در پای آسیب دیده توسعه و رشد نیافته‌اند. حتی بعد از جراحی، عضلات ممکن است برای همیشه کوچک‌تر از پای سالم باقی بمانند.
برخی از افراد بعد از جراحی پای پرانتزی باید از بریس‌های ارتوپدی استفاده کنند. بریس کمک می‌کند تا پا در وضعیت طبیعی‌تری قرار بگیرد و به حرکت طبیعی کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: زانوی پرانتزی؛ ۴ درجه + روش های درمان در کودکان و بزرگسالان
بریس یا ارتروز از وسایل ارتوپدی هستند که برای حمایت از بدن ساخته می‌شوند. بریس‌ها هم برای اندام تحتانی و هم برای اندام فوقانی مانند درمان پای پرانتزی استفاده می‌شوند. به طور کلی کاربردها و هدف استفاده از بریس شامل موارد زیر می‌باشد:
- کمک به حرکت مفصل
- کمک به بازپروری یک شکستگی بعد از خارج کردن گچ
- مهار کردن حرکت مفصل در یک جهت و اجازه دادن حرکت در سایر جهات
- تصحیح شکل قسمتی از بدن به منظور بهتر کردن حرکت و کاهش درد
بیشتر بخوانید: آبریزش دهان نوزاد و کودک| انواع، ۷علت و درمان های آن
جمع‌بندی و سخن پایانی
پاچنبری زمانی اتفاق می‌افتد که پا و مچ پا به طور دائمی پیچ خورده باشدو در پاچنبری، رباط‌ها و تاندون‌هایی که ماهیچه ها را به استخوان‌ها متصل نگه می‌دارند، بیش از حد سفت هستند. این باعث می‌شود که بافت‌های اطراف مچ پا را در وضعیت غیرطبیعی نگه دارند. کلاب فوت شبیه سر یک چوب گلف است که به همین دلیل این نام را دارد. این بیماری با جراحی ترمیم می‌شود، پزشک ارتوپد گزینه درمانی مناسب کودک شما را با توجه به شرایط او با شما توصیه می‌کند. همچنین شما می‌توانید برای اطلاعات بیشتر در این زمینه از مشاوره متخصص ارتوپد نیتروطب به صورت آنلاین مشاوره بگیرید و به راحتی در منزل پاسخ سوالات خود را دریافت کنید.
