بیماری بلانت یک اختلال رشدی در کودکان است که باعث می‌شود ساق پا به سمت بیرون زاویه پیدا کند و باعث خمیدگی ساق پا می‌شود، مشخصه آن بدشکلی‌های چند سطحی پیش‌رونده ساق است که ناشی از استخوان سازی اندکندرال اختلال در فیزیک میانی تیبیال پروگزیمال است. این بیماری را می‌توان با اثرات افزایش وزن بر روی صفحات رشد توصیف کرد. این عارضه به تدریج بدتر می‌شود و می‌تواند باعث خمیدگی شدید شود و یک یا هر دو پا را درگیر کند.
نشانه‌ها و علائم بیماری بلانت
بارزترین علامت بیماری بلانت خمیدگی پا از زیر زانو و پرانتزی بودن پا است. از دیگر علائم این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پرانتزی بودن پا از زیر زانو که یک یا هر دو پا را درگیر می‌کند.
- پایین پاها و انگشتان پا به جای آن‌که صاف باشد، زاویه رو به داخلی دارد.
- خمیدگی پا که شبیه به انحنای حرف C انگلیسی است.
پای پرانتزی باعث احساس درد در نوپایان نمی‌شود، اما نوچوانان دچار زانو دردی می‌شوند که در پی فعالیت بدنی و ورزش شدیدتر می‌شود. علائم شدید این عارضه عبارتند از:
- به سختی راه رفتن
- آرتریت زانو
- آسیب مفصلی و عصبی
انواع بیماری بلانت
- بیماری بلانت نوزادی
پرانتزی پاها در کودکان زیر ۲ سال نسبتا عادی و طبیعی است و عموما در ۱۸ تا ۲۴ ماهگی اصلاح می‌شود. این بیماری در نوزادان حدود همین سن ظاهر می‌شود، اما پرانتزی بودن پاها در عوض اصلاح شدن، به مرور زمان شدیدتر می‌شود.
ویژگی‌های این بیماری در نوزادان به شرح زیر است:
- شایع‌تر از نوع نوجوانی است.
- از بدو تولد تا ۳ سالگی بروز پیدا می‌کند.
- بدشکلی فقط در استخوان درشت نی (ساق پا) است.
- معمولا هر ۲ پا را درگیر می‌کند و دو جانبه است.
- بیماری بلانت نوجوانی
این نوع در کودکان بالای ۱۰ سال دیده می‌شود و احتمال اینکه فقط یک درگیر کند، یعنی یک جانبه باشد، بیشتر است. بد شکلی معمولا در هر دو استخوان ران (فمور) و ساق پا (تیبیا) بروز پیدا می‌کند.
روش‌های تشخیصی
تشخیص معمولا با ارزیابی بالینی و استفاده از اشعه ایکس انجام می‌شود. اشعه ایکس برای تعیین و اندازه گیری میزان ناهنجاری‌ها استفاده می‌شود. همچنین در عکس رادیوگرافی معاینه بالینی و ارزیابی هم‌ترازی استخوان‌ها تشخیص داده می‌شود. عکس در حالت ایستاده و از مفصل ران تا زانو گرفته می‌شود. متخصص ارتوپدی اطفال محور مکانیکی بد شکلی و محل آن را با توجه به عکس رادیوگرافی تعیین می‌کند.
تشخیص تغییرات استخوانی جزئی در کودکان زیر ۲ سال آسان نیست، چون ممکن است تصور شود پای پرانتزی از نوع عادی است و خود به خود صاف می‌شود. تشخیص این بیماری بعد از ۲ سالگی برای پزشکان آسان‌تر است.
پزشک متخصص با بررسی تصویرهای گرفته شده از زاویه‌های مختلف، سعی در تشخیص سریع بیماری بلانت دارد، این ارزیابی‌ها، به پزشک کمک می‌کند تا با توجه به شرایط و وضعیت بیمار، یک برنامه درمانی مناسب را برای او در نظر بگیرد.
بیشتر بخوانید: پاچنبری یا کلاب فوت؛ علت، پیشگیری و ۲ راه درمان
علل بیماری بلانت
علت دقیق ابتلا به این بیماری هنوز نامشخص است. بررسی‌ها نشان می‌دهد کودکانی که پیش از ۱۲ ماهگی راه می‌روند و نوجوانانی که وزن‌شان به سرعت اضافه می‌شود، بیشتر در معرض ابتلا به این عارضه هستند. مطالعات دیگری نشان می‌دهد که این بیماری می‌تواند ناشی از سابقه‌های ژنتیکی نیز باشد.
این بیماری در بسیاری از خانواده‌ها ارثی است و از والدین به فرزندان به ارث می‌رسد. صفحه‌های رشد بخشی از بدن در انتهای استخوان‌ها هستند که مسئولیت رشد استخوان‌های جدید را به عهده دارند. صفحه رشد بخش داخلی استخوان درشت نی در بیماران مبتلا به این بیماری به طور عادی رشد نمی‌کند. علت به اندازه کافی رشد نکردن صفحه‌های رشد درشت نی می‌تواند ژنی باشد که از والدین به فرزندشان در دوران لقاح می‌رسد.
عوامل خطر ابتلا به بیماری بلانت
دلیل ابتلا به این بیماری هنوز به طور کامل شناخته نشده است. کودکان مبتلا به این عارضه زودتر راه می‌روند (زودتر از ۱۲ ماهگی) و بیشتر آن‌ها دارای اضافه وزن می‌باشند.
همچنین این بیماری در نوجوانان ممکن است به دلیل اضافه وزن و چاقی باشد. همچنین به نظر می‌رسد که عوامل ژنتیکی در ایجاد این بیماری نقش دارند. در واقع این بیماری جزء بیماری‌هایی است که به صورت سابقه خانوادگی مشاهده می‌شود.
بیشتر بخوانید: پا ضرب دری یا ژنووالگوم؛ عوارض، روش های پیشگیری و درمان
روش‌های درمان بیماری بلانت
روش‌های درمانی این بیماری توسط پزشکان با توجه به شرایط کودک مانند سن، چگونگی انحنای استخوان صورت می‌گیرد. پزشک معمولا کودکان زیر ۲ سال را به دقت تحت نظر می‌گیرد. درمان این عارضه پا با هدف اصلاح بدشکلی و بهبود هم ترازی کلی پاها انجام می‌شود.
بستن بریس
بستن بریس برای بیماران نوزاد و کودک مبتلا به این عارضه ممکن است موثر باشد. بریس پا یا ارتز زانو (مچ پا) پایین پا (KAFO) از ران تا پنجه بسته می‌شود.
درمان پای پرانتزی با بریس در دوره بزرگسالی به دلیل اینکه استخوان بندی کامل رشد کرده است و رشد آن متوقف شده است خیلی کمک نمی‌کند به همین دلیل استفاده از بریس برای بزرگسالان به جز تجویز پزشک توصیه نمی‌شود.
اغلب افرادی که به این عارضه مبتلا شده‌اند، درمان پای پرانتزی با بریس را ترجیح می‌دهند زیرا یک نوع رفع طبیعی پای پرانتزی در خانه است.
بیشتر بخوانید: آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی چیست؟ + درمان خانگی
جراحی
اگر نتایج حاصل از بستن بریس رضایت بخش نباشد، جراحی توصیه می‌شود، کودکان دچار بدشکلی شدید و کودکانی که بریس برای آن‌ها مناسب نیست، نیاز به جراحی پیدا می‌کنند.
- استئوتومی
جراح استخوان را در عمل استئوتومی می‌برد و آن را در موقعیت عادی‌تری قرار می‌دهد تا منظم‌تر شود. جراح استخوان ساق پا را در این عمل دقیقا از زیر زانو می‌برد و دوباره به گونه‌ای شکل می‌دهد تا هم‌ترازی پا بهتر شود.
- همی اپی فیزیودز یا رشد هدایت شده
همی اپی فیزیودز بدشکلی را به مرور زمان اصلاح می‌کند. همی اپی فیزیودز رایج‌ترین نوع عملی است که برای درمان پای پرانتزی مادرزادی انجام می‌شود.
پیشگیری از بیماری بلانت
روش شناخته شده‌ای برای جلوگیری کامل از این بیماری وجود ندارد، اما با این حال با رعایت نکات توصیه‌ای زیر می‌توانید به رشد استخوان‌های سالم‌تر و قوی کودک‌تان کمک زیادی کنید.
- به طور منظم ورزش کنید.
- رژیم غذایی متعادل داشته باشید.
- ویتامین D و کلسیم مصرف کنید.
- وزن فرزندتان را در حد متعادل نگه دارید.
سخن پایانی
اکثر کودکانی که بیماری بلانت دارند، با درمان بهبود پیدا می‌کنند. اگر اضافه وزن و چاقی باعث این بیماری شده است، برای والدین بسیار مهم است که به فرزند خود کمک کنند تا وزن مناسبی داشته باشد و آن را حفظ کند. این می‌تواند استرس روی استخوان‌ها و مفاصل را کاهش دهد و از سایر مشکلات طولانی مدت افزایش وزن (مانند دیابت نوع ۲ و بیماری قلبی) جلوگیری کند.
بیشتر بخوانید: علائم روماتیسم چیست؟ ۶ نشانه‌ای که نباید نادیده بگیرید!
اگر در این زمینه نیاز به کمک دارید تا فرزندتان سبک زندگی سالم‌تری داشته باشد که شامل یک رژیم غذایی متعادل و ورزش است، همین حالا می‌توانید با استفاده از خدمات پزشکی آنلاین نیتروطب، از بهترین پزشک به صورت تلفنی، متنی یا تصویری مشاوره بگیرید.
