یبوست سبب سفت شدن مدفوع و همچنین کندتر شدن تخلیه آن از بدن انسان می‌شود. یبوست همراه با حالت تهوع، دل‌درد، از دست دادن اشتها و احساس نفخ است. هر فردی به طور طبیعی می‌بایست ۳ بار در هفته بیرون روی یا همان مدفوع داشته باشد، اما با کاهش مصرف آب و نیز کاهش فعالیت و همچنین کمبود فیبر در رژیم غذایی فرد رودهها نیز کم تحرک می‌شوند. با کاهش تحریک رودهها مواد غذایی نمی‌توانند به جلو رفته تا عمل دفع انجام شوند. برای آشنایی بیشتر با این موضوع در ادامه مطلب با ما همراه شوید.
درمان یبوست در کودکان
این مشکل در کودکان معمولاً به دلیل تغییرات رژیم غذایی، کمبود فیبر، نداشتن میزان کافی آب، نارسایی فعالیت جسمانی، تغییرات هورمونی، عوارض دارویی، بیماری‌های مرتبط با دستگاه گوارش و یا عوامل روانی مانند تنش و استرس اتفاق می‌افتد. درمان یبوست در کودکان به دو شکل گسترده ترمیمی و بدون دارو ها و یا از طریق مصرف داروهای مسهل انجام می‌شود.
درمان یبوست بدون داروها:
- اصلاح رژیم غذایی: رژیم غذایی کودک شامل مواد غذایی غنی از فیبر باید تغییر کند. می‌توان به کودکان میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، محصولات لبنی، ماهی و غذاهای غنی از فیبر دیگر توصیه کرد.
- مصرف میزان کافی آب: مصرف میزان کافی آب می‌تواند به نرم شدن مدفوع کودک کمک کند و بهبود علائم یبوست را به همراه داشته باشد.
- ورزش: تشویق کودک به فعالیت‌های ورزشی می‌تواند به کاهش یبوست کمک کند و حرکت دستگاه گوارش را افزایش دهد.
- تزریق آب: در موارد شدیداین مشکل، تزریق آب به دستگاه گوارش کودک می‌تواند به نرم شدن مدفوع کمک کند.
درمان یبوست با داروها:
مصرف مکمل‌های فیبر: مصرف مکمل های فیبر، می‌تواند به نرم شدن مدفوع کودک کمک کند و حرکت دستگاه گوارش را افزایش دهد. باید به دقت توسط پزشک تجویز شود.
مصرف داروهای مسهل: در برخی موارد، داروهای مسهل ممکن است برای کاهش یبوست در کودکان استفاده شوند. اما باید به دقت توسط پزشک تجویز شوند و ممکن است باعث عوارض جانبی نظیر نفخ و درد شکمی شوند.
در هر صورت، همیشه بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین روش درمانی برای کودک شما تعیین شود. همچنین، اصلاح رژیم غذایی و ایجاد فعالیت‌های ورزشی در زندگی روزمره کودک می‌تواند به پیشگیری از یبوست کمک کند.
درمان خانگی و گیاهی یبوست در بزرگسالان
بدون مراجعه به متخصص طب سنتی می‌توانید یبوست را با روش‌های خانگی که شامل اقدامات مهمی است انجام دهید، درمان خانگی این مشکل بدون نسخه انجام می‌شود. که به کمک خود فرد این اقدامات قابل انجام است. این اقدامات شامل تغییر سبک زندگی و همچنین تغییر رژیم غذایی و کم‌‌کردن استرس، انجام فعالیت‌های ورزشی زیاد، مصرف زیاد مایعات و غذاهایی که حاوی فیبر زیادی هستند، می‌باشند.
-
انجام ورزش
حرکت‌های ورزشی باعث می‌شود تا به اندام‌ها خون‌‌رسانی بیشتری انجام شود. زمانی که به روده خون رسانی می‌شود، باعث می‌شود تا تحرک آن افزایش یابد و این حالت سبب حرکت موادغذایی موجود در روده می‌شود و سرعت خارج شدن آن‌ها از روده افزایش پیدا می‌کند. برای درمان یبوست نوع حرکات ورزشی تفاوت چندانی ندارد. ورزش‌هایی از جمله بسکتبال، پیاده‌روی، والیبال و همچنین شنا برای درمان‌خانگی یبوست بسیار تاثیرگذار است. از دیگر درمان‌های مناسب برای رفع یبوست ورزش یوگا می‌باشد که با افزایش انعطاف پذیری بدن و کم کردن استرس روشی بسیار مفید خواهد بود.
-
نوع غذا ارتباط مستقیم با یبوست دارد.
غذاهای پرگوشت و سفت قطعا فرد را در هضم غذا و دفع ادرار دچار مشکل می‌کند. در نتیجه الزامی است که ترکیباتی از غذاهای گوناگون در وعده غذایی افراد گنجانده شود.
-
درمان خانگی یبوست با استفاده از آب
به‌صورت روزانه نوشیدن حدودا ۸ لیوان آب مدفوع را شل‌تر و آسان‌‌تر دفع می‌کند. همچنین آبی که در سبزیجات، میوه و غذاهای آبکی مثل آبگوشت وجود دارد سبب نرم شدن مدفوع می شود و به عنوان یک درمان قطعی و خانگی یبوست شناخته می‌شود. نه تنها نوشیدن آب در انسان باعث جلوگیری از این مشکل می‌شود بلکه در دام‌‌ها هم برای جلوگیری از یبوست تاثیر زیادی دارد. برای درمان خانگی یبوست در گوسفندان هم با نوشاندن آب زیاد این مشکل رفع می‌شود.
-
مصرف مواد غذایی دارای فیبر
فیبر زیادی در سبزیجات وجود دارد که باعث حجیم تر شدن مدفوع می‌شود. روزانه بین ۲۵ تا ۳۰ گرم می‌بایست یک فرد بزرگسال فیبر دریافت کند. کسانی که میوه و سبزیجات کمی مصرف می‌کنند دچار یبوست می‌شوند. از منابع غذایی که دارای فیبر هستند غلات و دانه‌های کامل می‌باشند.
از دو طریق مصرف روزانه‌‌ی میوه‌های گوناگون باعث درمان یبوست می‌شود. میوه‌ها آب مورد نیاز بدن را تأمین می‌کنند و همچنین با تأمین کردن فیبر مورد نیاز برای بدن، دفع مدفوع را راحت‌تر می‌کند و نیز استفاده از این میوه‌ها یک داروی ضد یبوست خانگی محسوب می‌شود. توصیه می‌شود پوست میوه‌هایی همچون گلابی، سیب، خیار که فیبر بسیار بالایی دارند را با پوست مصرف کنید.
باکتریهایی که در روده وجود دارند باعث افزایش حرکات دستگاه گوارشی می‌شوند. کاهش تعداد این باکتری‌ها سبب به وجود آمدن مشکلات گوارشی می‌شود. و نیز باکتریهایی که برای بدن مفید هستند هم چون ویتامین B12 را نیز تامین می‌کنند. پروبیوتیک‌ها به نوعی یک احیا کننده هستند و می‌توانند در روده‌ی بزرگ باکتری‌های دستگاه گوارش را احیا کنند. و هم چنین این باکتری‌ها می‌توانند سیستم ایمنی بدن انسان را تقویت کنند.
-
درمان خانگی یبوست به کمک ملین ها
برای رفع این مشکل اصلاح رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی بسیار موثر است. اگر این اقدامات تاثیرگذار نبود به عنوان درمان خانگی ضد یبوست می‌توان از ملینها استفاده کرد. ملینها دارای خوراکی‌هایی همچون انجیر و برگه زردآلو می‌باشند، که سبب دفع راحت و نرم شدن مدفوع می‌شوند.
برای زنان باردار استفاده از ملینها بسیار موثر است. ملینها حاوی مواد مضر نمی‌باشند و خطری برای جنین نخواهند داشت. برای اینکه بتوان از ملینها استفاده کرد به مدت ۳ یا ۴ ساعت قبل از خواب چند عدد برگه زردآلو و یا انجیر را در آب خیس کرده و بخورید. برای رفع یبوست بهتر است، تخلیه مدفوع خود را به تاخیر نیندازید. زمانی که حرکت روده زیاد باشد حتما به تخلیه‌ی رودهها اقدام نمایید. اگر بعد از رفتن به دستشویی قادر به دفع نشدید به خود فشار وارد نکنید و در زمان مناسب عمل دفع را انجام دهید.
-
درمان بیماری‌های مرتبط:
در صورتی که این مشکل به دلیل بیماری های مرتبط با دستگاه گوارش مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، بیماری کرون، ورم روده، پارکینسون و غیره باشد، درمان این بیماری ها می‌تواند به کاهش یبوست مرتبط باشد.
بیشتربخوانید: I.B.S؛ راهکارهایی برای مقابله با سندروم روده تحریک پذیر
تفاوت درمان خانگی یبوست کودکان با بزرگسالان
در تمام سنین امکان دارد مشکلات گوارشی یبوست به وجود آید، و کودکان‌هم به این مشکل دچار می‌شوند. درمان‌خانگی و گیاهی یبوست، در کودکان بزرگ‌تر از ۶ سال هم مانند بزرگسالان یکی می‌باشد که رژیم غذایی و اصلاح سبک زندگی می‌تواند این مشکل را برطرف نماید. برای خوردن بعضی از غذاها درباره کودکان یک ساله و کوچک تر از ۶ ساله محدودیت های خاصی وجود دارد. به همین علت برای کودکان روش‌های جایگزینی پیشنهاد می‌شود.
قبل از خواب مصرف یک قاشق غذا خوری عسل موجب شل شدن رودهها و نیز دفع راحت تر مدفوع در کودکان می‌شود. استفاده از عسل را هر شب تکرار کنید، تا باعث افزایش اثر بخشی آن شود. در کودکان زیر یک سال این روش به علت حساسیت به عسل توصیه نمی‌شود. با ماساژ دادن معده و روده تحرکات آن افزایش می‌یابد، که برای درمان این مشکل در کودکان یک روش موثر است.
چند قطره روغن زیتون یا روغن نارگیل را بر روی شکم کودک ریخته و ماساژ دهید، یادتان باشد این کار را با نوک انگشت انجام دهید و نیز فشاری به شکم کودک وارد نکنید. آب گرم مقعد را نرم می‌کند و باعث افزایش حرکات روده می‌شود. به مدت ۲۰ دقیقه نوزاد را داخل آب گرم قرار داده و شکمش را به صورت آرام ماساژ دهید، چون این کار موجب دفع آسان‌‌تر کودک می‌شود. اگر در کودک یبوست ادامه یافت توصیه می شود به پزشک متخصص مراجعه کنید تا برای وی اقداماتی برای بررسی مشکل انجام دهد.
استفاده از این مواد غذایی نیز در رفع یبوست کمک شایانی می کنند:
-
ریشه گل ختمی
ریشه گل ختمی را در یک لیوان چای دم کنید و در انتهای روز آن را مصرف کنید، این دم‌کرده هم دارای خاصیت آرامش‌بخش است و هم به هضم شام کمک می‌نماید و به این ترتیب برای رفع یبوست و کاهش دادن استرس بسیار تاثیرگذار است. این گیاه خاصیت‌های دیگری هم دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به درمان نمودن سرفه خشک در خانه اشاره نمود.
-
بابونه
بابونه معطر می‌باشد و چای را علاوه بر خوش عطر و خوش طعم کردن موجب شل کردن عضلات شکم و به این ترتیب دفع سریع‌تر مدفوع می‌شود.
-
زنجبیل
زمانی که یبوست به علت اختلال در هضم غذا ایجاد شود، زنجبیل با کمک کردن در هضم غذا به درمان کردن یبوست نیز کمک می‌کند. همچنین با سریع‌تر نمودن حرکات روده، موجب می‌شود که غذا کمتر در روده بماند و آب آن کمتر جذب گردد و به این ترتیب آب راحت‌تر دفع گردد.
-
سنا
از سنا برای درمان خانگی و گیاهی یبوست استفاده می‌گردد. گلیکوزید‌ها ماده موثره در سنا می‌باشند که خاصیت مسهل داشته و به دفع کردن سریع و در نتیجه نرم‌تر کردن مدفوع کمک می‌نمایند.
در نهایت، بسته به علت و شدت یبوست، روش های درمانی متنوعی وجود دارد که می‌تواند به کاهش علائم یبوست کمک کند. اما همیشه بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین روش درمانی برای شما تعیین شود.
