رینیت آلرژیک یکی از مشکلات شایع در سیستم تنفسی است که بسیاری از افراد را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد. به التهاب مخاط بینی که در اثر واکنش‌های حساسیتی ایجاد میشود، گفته میشود. رینیت به معنای التهاب و تورم غشای مخاط بینی است که با آبریزش بینی و گرفتگی بینی همراه است، معمولا در یک فصل خاص اتفاق می‌افتد و به نام تب یونجه نیز شناخته میشود. این آلرژی در بعضی افراد به صورت خفیف است و در برخی آنقدر شدید و خطرناک میشود که به آن آلرژی شدید گفته میشود.
رینیت آلرژیک چیست؟
این بیماری هنگامی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن انسان بیش از حد به آلرژن‌های موجود در هوا واکنش نشان دهد. شروع علائم این بیماری، معمولا در عرض چند دقیقه بعد از قرار گرفتن در معرض آلرژن‌های هوا بروز می‌کند. امکان تجربه این آلرژی در تمام فصول وجود دارد، ولی در بعضی افراد در فصل‌های خاصی با تغییرات آب و هوایی منطقه اتفاق می‌افتد، این اتفاق به آب و هوای محل زندگی شما و عوامل محرک آلرژی بستگی دارد.
تشخیص رینیت آلرژیک
بررسی عوامل ژنتیکی هر فرد، شرایط محل زندگی او و نحوه زندگی می‌تواند به تشخیص این آلرژی کمک کند. تشخیص بعضی آلرژی‌ها به راحتی ممکن نیست و برای تشخیص دقیق آن نیاز به انجام بعضی آزمایشات (آزمایش خون یا تست پوستی آلرژی) می‌باشد. اگر علائمی که گفته شد را در طول سال تجربه می‌کنید، احتمالا به عوامل محرک داخلی حساسیت دارید، مثلا در فصل بهار عامل رینیت آلرژیک، درختان هستند. برای مثال از درختان آلرژی‌زا در آمریکای شمالی می‌توان به درخت اسب شاه بلوط، توسکا، بید، صنوبر و سرو اشاره کرد. در این مناطق شمالی بیشتر افرادی که به تب یونجه مبتلا هستند، به این نوع درختان یا به گرده آنها واکنش نشان می‌دهند.
در فصل تابستان، عوامل رینیت آلرژیک، علف‌های هرز و چمن هستند. در فصل پاییز نیز عواملی که می‌توانند باعث رینیت آلرژیک شوند گرده گیاهان هستند. اما در فصل زمستان به علت سرد بودن آب و هوا، بیشتر مواد حساسیت‌زا خاموش هستند، معمولا این فصل می‌تواند علائم آلرژی را کاهش دهد و باعث تسکین آن شود.
۱۱ مورد از شایع‌ترین علائم و نشانه‌های رینیت آلرژیک
۱۱ مورد از شایع‌ترین علائمی که رینیت آلرژیک با آنها شروع میشود شامل عوامل زیر هستند، بعضی از این علائم چند دقیقه بعد از ماندن در هوای آلرژن‌دار شروع میشود.
- آبریزش بینی
- خارش گلو، گوش و بینی
- عطسه‌های مکرر، مخصوصا بعد از بیدار شدن در صبح
- سرفه کردن
- گرفتگی بینی، طوری که نفس کشیدن با بینی سخت باشد.
- احساس خستگی و ضعف بدن
- بدخوابی و کاهش کیفیت خواب
- حساسیت چشم‌ها به نور
- اختلال در شنوایی، احساس فشار در گوش‌ها
- لک یا سیاهی زیر چشم
- ناراحتی در ناحیه صورت، احساس درد
بعضی از این علائم مانند آبریزش بینی، خارش و سوزش گلو، سرفه‌های مزمن و مکرر مانند علائم سرماخوردگی می‌باشند، زیرا همه‌ی علائم نام برده گلو و مجاری بینی را تحریک کرده و تحت تاثیر قرار می‌دهد.
بیشتر بخوانید: گلو‌درد؛ ۷ روش برای درمان این مشکل در خانه
پیشگیری از رینیت آلرژیک
نکات زیر می‌توانند از ابتلا به رینیت آلرژیک پیشگیری کرده و یا در صورت ابتلا، باعث کاهش دادن علائم آن شود.
- حداقل هفته‌ای یک مرتبه پتو و ملافه‌های خود را با آب بسیار گرم بشویید.
- بالش‌ها و ملافه‌هایتان را با روکش‌های ضدحساسیت بپوشانید.
- از دستگاه بخور استفاده کنید و سطوح مکان‌هایی که امکان رشد میکروب وجود دارد را تمیز کنید مانند دستگاه بخور، یخچال، کولر آبی و کولر گازی.
- از رطوبت‌گیر برای کاهش رطوبت اضافی استفاده کنید.
رینیت آلرژیک در کودکان
طبق مطالعاتی که چینی‌ها روی کودکان انجام داده‌اند، نشان داده است که برخی از SNPهای موجود در پروتئین تیروزین فسفاتاز غیرگیرنده ۲۲ ژن و ۴ آنتی ژن مرتبط با لنفوسیت T می‌توانند با رینیت آلرژیک در کودکان مرتبط باشند.
پروتئین کد شده PTPN22 که بیشتر در بافت لنفوئیدی یافت میشود، با حذف گروه‌های فسفات از پروتئین‌های هدف، به عنوان تنظیم کننده بعد از مرحله ترجمه عمل می‌کند. نکته مهم این است که پروتئین PTPN22 می‌تواند بر فسفوریلاسیون پاسخ سلول‌های T و در نتیجه در تکثیرهای بعدی روی سلول T تاثیرگذار باشد.
تا به امروز، یک SNP در ژن PTPN22 مشخص شده است که به طور قابل توجهی با شروع علائم رینیت آلرژیک در کودکان ارتباط دارد. از طرفی دیگر، CTLA-4 یک پروتئین بازرسی ایمنی است که به واسطه و کنترل پاسخ ایمنی بدن برای جلوگیری از فعالیت بیش از حد آن کمک می‌کند. این SNP فقط در سلول T به عنوان گلیکوپروتئین برای خانواده ایمونوگلوبین (Ig) که به نام آنتی‌بادی هم شناخته میشود.
تا به امروز، دو نوع SNP دیگر نیز در CTLA-4 مشخص شده است که به طور قابل توجهی با رینیت آلرژیک در کودکان ارتباط دارد.
هر دو نوع SNP به احتمال زیاد بر عملکرد و شکل پروتئین مربوطه تاثیر می‌گذارند و باعث می‌شوند که بدن واکنش ایمن‌تری نسبت به آلرژن‌های ایجاد شده در فضا نشان دهد.
رینیت آلرژیک بیشتر کدام قسمت بدن را درگیر خود می‌کند؟
این آلرژی معمولا در اثر سرماخوردگی معمولی یا حساسیت‌های فصلی اتفاق می‌افتد، از شایع‌ترین علت‌های بروز رینیت آلرژیک، سرماخوردگی و حساسیت می‌باشد، که بیشتر با گلو و مجاری بینی در ارتباط است و این قسمت‌ها را درگیر می‌کند که معمولا با خارش، سوزش گلو و بینی ایجاد میشود.
بیشتر بخوانید: چگونه با آنافیلاکسی مقابله کنیم؟! راهنمای جامع
علت‌ها و درمان رینیت آلرژیک
از شایع‌ترین علل بروز رینیت آلرژیک موارد زیر هستند:
- کپک
کپک گروهی از قارچ‌ها است که در مکان‌های مرطوب، تقریبا در مکان‌هایی با شرایط مناسب، می‌تواند رشد کند، مکان‌هایی مانند یخچال و فریزر، تهویه هوا، دیوارهای حمام و کفپوش‌ها، زیرزمین، گاراژ و سوله.
در خانه‌هایی که تهویه ضعیف است و رطوبت بالایی دارند، احتمال رشد کپک بسیار زیاد است.
برای جلوگیری از رشد کپک باید از فن‌ها و تهویه‌های مناسب استفاده کنید، رطوبت‌های اضافی را از بین ببرید تا باعث کپک نشوند.
بیشتر بخوانید: عوامل آلرژی زا تنفسی؛ ۵ مورد از مهم ترین آنها
- شوره حیوان خانگی
شوره از تکه‌های ریزی از پوست مرده تشکیل شده است که از تن حیوانات می‌ریزد، این ماده در هوا و یا روی سطوحی که با حیوانات خانگی در تماس هستند، پیدا کرد. بعضی از انواع شوره حیوانات خانگی بیشتر از انواع دیگر باعث واکنش رینیت آلرژیک می‌شوند، به عوان مثال، طبق گزارش انجمن ریه آمریکا، حساسیت به گربه تقریبا دو برابر حساسیت نبست به سگ است، البته همه نژادهای سگ در افراد مختلف به یک میزان حساسیت ایجاد نمی‌کنند.
اگر به شوره سر حساسیت دارید ولی به مراقبت از حیوان خانگی علاقه دارید، می‌توانید با پزشک در این زمینه صحبت کنید و از نژادهای ایمن آنها بپرسید.
راه‌هایی برای کاهش شوره سر از طریق حیوان خانگی عبارت‌اند از:
- شستن مرتب ملافه‌ها
- جاروکردن مرتب فرش
- حمام کردن حیوان خانگی به طور مرتب
- تمیز کردن کف زمین و زیر مبل‌ها به طور منظم
- دور نگه داشتن حیوان خانگی از اتاق خواب و اثاثیه منزل
درمان رینیت آلرژیک
داروهای زیادی برای درمان رینیت آلرژیک وجود دارد، پزشک متخصص با توجه به علائم و سن و شرایط بدن شما، بهترین دارو را برای درمان این بیماری تجویز خواهد کرد.
برای درمان رینیت آلرژیک، آنتی‌هیستامین‌ها به کاهش علائم این بیماری کمک می‌کنند.
زنجبیل به عنوان یک آنتی‌هیستامین کاملا طبیعی، در غالب یک عامل ضدویروسی قوی و تقویت کننده سیستم ایمنی بدن عمل می‌کند. برای رفع گرفتگی بینی و علائم دیگر رینیت آلرژیک و همچنین سردردف دمنوش زنجبیل را امتحان کنید. بخار خارج شده از فنجان را نیز استنشاق کنید، شما می‌توانید زنجبیل را هم به صورت تازه و هم خشک شده پیدا کنید و تهیه کنید.
در نتیجه، رینیت آلرژیک به عنوان یک مشکل رایج در سیستم تنفسی، می‌تواند بر کیفیت زندگی افراد تأثیر منفی بگذارد. این بیماری با علائم آبریزش بینی، سرفه، عطسه و خارش بینی همراه است و ممکن است عوارض جانبی نظیر خستگی، اختلال در خواب و تحریک پذیری را نیز به همراه داشته باشد. برای تشخیص صحیح رینیت آلرژیک، انجام آزمایشات پوستی و آزمایشات خون توصیه میشود.
درمان رینیت آلرژیک شامل استفاده از داروها، آنتی‌هیستامین‌ها و محافظت از محیط است. همچنین، روش‌های درمانی دیگری نظیر آمپول آلرژی و درمان‌های طب سنتی نیز در دسترس قرار دارند. با رعایت راهکارهای پیشگیری از تماس با آلرژن‌ها، می‌توان از ظهور و تشدید علائم رینیت آلرژیک جلوگیری کرد. در نهایت، مشاوره و مراجعه به پزشک متخصص همواره بسیار حائز اهمیت است.
با خواندن این مقاله، امیدواریم که شما توانسته باشید اطلاعات کاملی درباره رینیت آلرژیک کسب کنید و بهبود وضعیت سلامت خود را تسریع نمایید. به خاطر داشته باشید که هرگز نباید خودتان تشخیص و درمان را انجام دهید و همواره نیاز به مشاوره پزشکی را دارید.
