سرطان مغز استخوان؛ عوامل ابتلا و روش های درمان آن

درباره سرطان مغز استخوان چه قدر اطلاعات دارید؟ آیا سرطان مغز استخوان کشنده است؟ مغز استخوان ماده ای اسفنجی است که در داخل استخوان‌ها قرار دارد و حاوی سلول‌های بنیادی است.در اعماق مغز استخوان سلول‌های بنیادی قرار گرفته اند که می‌توانند به گلبول‌های قرمز،سفید و پلاکت‌ها تبدیل بشوند. این سلول‌ها مانند هرسلول دیگری میتوانند سرطانی بشوند.

 در ادامه ما میخواهیم به صورت کامل به توضیح سرطان استخوان بپردازیم اگه میخواهید شما هم با این موضوع آشنا بشوید تا آخر این مقاله ما را همراهی کنید.

سرطان مغز استخوان چیست؟

منظور از سرطان مغز استخوان بروز تغییر و جهش در DNA سلول‌های مغز استخوان است. هنگامی که یک یا چند DNA دچار جهش میشوند، سلول‌های مغز استخوان به‌ صورت غیرطبیعی و با سرعت سریع یا حتی غیر قابل‌ کنترل ،شروع به تکثیر میکنند. این سلول‌ها برخلاف سلول‌های مغز استخوان حتی عملکرد طبیعی ندارند و چرخه زندگی و مرگ آنها نیز مثل سلول‌های طبیعی دیگر نیست.

مغز استخوان دربعضی از استخوان‌های بدن وجود دارد. در مرکز مغز استخوان سلول‌های بنیادی تولید میشوند که اکثرا جنبه‌های سلامت و حتی حیات جسمانی ما به آنها وابسته است. ازجمله سلول‌های بنیادی که در مغز استخوان تولید میشوند میتوان به گلبول‌های سفید، گلبول‌های قرمز و پلاکت‌ها اشاره کرد.

هر یک از این سلول‌های مغز استخوان ممکن است دچار جهش بشوند و به‌ صورت غیر عادی رشد کنند؛ پس با ایجاد تغییر در عملکرد مغز استخوان و رشد غیرطبیعی هر یک از این سلول‌های بنیادی میگوییم سرطان مغز استخوان به وجود آمده است.

انواع سرطان مغز استخوان

پزشکان سرطان مغز استخوان را طبق نوع سلولی که دچار سرطان شده است، طبقه بندی میکنند. انواع سرطان مغز استخوان شامل موارد زیراست:

• مولتیپل میلوما

مولتیپل میلوما یک نوع سرطان است که در سلول‌های پلاسما که در مغز استخوان ساخته میشوند، رخ میدهد. سلول‌های پلاسما نقش مهمی در سیستم ایمنی بدن ایفا میکنند و آنتی‌بادی‌های لازم بدن برای مبارزه با باکتری‌های بیگانه را می‌سازند.

• سرطان خون

سرطان خون در حقیقت سرطان گلبول‌های سفید خون است.

گاهی اوقات این نوع سرطان در سلول‌های خونی دیگر شروع میشود و پس از آن در مغز استخوان گسترش پیدا میکند یا متاستاز میشود.

لوسمی یا سرطان خون انواع مختلفی دارد که در دو دسته اصلی حاد و مزمن دسته بندی میشوند. لوسمی‌های حاد، سرطان‌های سریع الرشدی می‌باشند، در حالی‌ که لوسمی‌های مزمن به آرامی رشد میکنند. انواع مختلفی از لوسمی وجود دارد که از جمله آنها میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

لوسمی لنفوسیتی حاد

این نوع لوسمی در کودکان بیشتر از بزرگسالان شایع است.

لوسمی حاد میلوئیدی

این لوسمی بیشتر در افراد مسن شایع است، البته ممکن است در کودکان هم ایجاد بشود..

لوسمی مزمن لنفوسیتی

این لوسمی که رشد آهسته ای دارد از لنفوسیت‌ها شروع میشود و در افراد مسن شایع‌ تر است.

لوسمی میلوئید مزمن

 این لوسمی به ندرت به وجود می آید. این لوسمی از مغز استخوان شروع میشود و به خون و سایر بافت‌های بدن سرایت میکند.

لوسمی مزمن میلومونوسیتیک

 این نوع لوسمی هم در سلول‌های مغز استخوان که سایر سلول‌های خونی را تولید میکنند رشد میکند. این نوع لوسمی بیشتر افراد مسن را تحت تأثیر قرار میدهد.

• سرطان مغز استخوان از نوع لنفوم

درافراد مبتلا به لنفوم، سرطان در لنفوسیت‌ها شکل میگیرد.

لنفوسیت‌های سرطانی بعد از تولید در مغز استخوان، در خون و بافت لنفاوی می‌گردند. لنفوم میتواند در اکثر نقاط بدن ایجاد بشود.

دونوع اصلی لنفوم وجود دارد که عبارتند از:

لنفوم غیر هوچکین

این نوع لنفوم قادره در هر نقطه از بدن ایجاد بشه و بر انواع مختلف لنفوسیت‌ها تأثیر میزاره.

لنفوم هوچکین

 لنفوم هوچکین یک نوع سرطانه که لنفوسیت‌ها رو تحت تاثیر قرار میده. به علت وجود نوع خاصی از سلول‌های غیر‌طبیعی، این لنفوم از لنفوم غیر هوچکین متمایزه.

بیشتر بخوانید: لنفوم چیست + اولین علائم اصلی این سرطان چیست؟

علائم سرطان مغز استخوان

معمولا علائم سرطان مغز استخوان قطعی و لزوما نشانه سرطان نیستن، اما به محض این که نشانه‌های پایینو تجربه کردین بهتره زودتر به پزشک مراجعه کنید. همانطور که می‌دونید بیشتر سرطان‌ها با تشخیص به موقع درمان میشوند. این نشانه‌ها به شرح زیره:

• کم خونی شدید از نشانه‌های سرطان مغز و استخوانه که علائم اونم کم رنگ بودن و شکنندگی ناخن‌ها و ضعف و خستگی مفرط هستش.
• کبودی و خونریزی به خاطر کمبود پلاکت‌ها.

پلاکت‌ها به اندازه کافی خون رو لخته می کنن تا خونریزی بی دلیل اتفاق نیفته.

• عفونت مکرر یکی دیگر از علامت‌های سرطان مغز و استخوانه که به علت کمبود سلول های خونی سفید سالم اتفاق میفته.

سایر علائم:

• از دست دادن آب بدن
• ادرار پشت سر هم
• درد شکمی
• شکنندگی استخوان‌ها و درد مداوم در بدن
• پریود سنگین و خونریزی بین پریودی و خونریزی از لثه‌ها
• از دست دادن اشتها
• خواب آلودگی
• سرگیجه شدید به که خاطر رسوب کلسیم بیش از حد در خون اتفاق میفته.
• درد استخوان یا ضعف در استخوان
• از کار افتادن کلیه یا آسیب کلیوی
• آسیب به اعصاب و حس سوزن سوزن داشتن و خارش

نحوه تشخیص سرطان مغز استخوان

بعد از بررسی سابقه پزشکی، علائم ظاهری سرطان و سابقه سرطان در خانواده، ممکنه چند تا مراحل زیر طی بشه:

• انواع تست خون مثل شمارش گلبول‌های قرمز خونی، اندازه گیری سطح مواد شیمیایی در خون مثل پتاسیم، سدیم، منیزیم و… و بررسی مارکرها یا نشانگان تومور در بدن
• تست ادرار جهت اندازه گیری سطح پروتئین و بررسی وضعیت عملکرد کلیه‌ها
• تصویربرداری با MRI، CT، PET، یا اشعه ایکس جهت بررسی وجود تومور
• نمونه برداری از مغز استخوان یا غده لنفاوی بزرگ شده جهت بررسی وجود سلول‌های سرطانی

پیشگیری از سرطان مغز استخوان

به صورت کلی جهت پیشگیری از سرطان مغز استخوان هیچ راه و روش مشخصی وجود ندارد؛ اما شما با دوری کردن از ریسک فاکتورها تا حدودی می‌توانید از احتمال مبتلا شدن به این عارضه کاهش دهید. ازجمله این ریسک فاکتور‌ها میشود به سیگار نکشیدن، مصرف غذاهای سالم، ورزش کردن، دوری از محیط‌های با تماس بالای مواد شیمیایی و قرار نگرفتن در معرض تشعشعات اشاره کرد.

روش‌های درمانی سرطان مغز استخوان

درمان‌هایی که در قسمت پایین ذکر شده برای سرطان مغز استخوان استفاده میشوندد:

• شیمی درمانی

شیمی درمانی یه نوع درمان سیستمیک هستش که در بدن برای پیدا کردن و از بین بردن سلول‌های سرطانی طراحی شده. پزشک دارو یا ترکیبی رو بر اساس نوع سرطان برای شما تجویز میکند که برای سرطان مغز استخوان بتونه بهترین دارو باشه. معمولا شیمی درمانی زمانی آغاز میشود که سرطان در قسمت‌های مختلف بدن پخش شده باشه و از سرطان‌های بدخیم باشه. زمانی که سرطان از نوع متاستاز باشه، قطعا از شیمی درمانی استفاده میکنند. شیمی درمانی می‌تونه رشد سلول‌ها رو متوقف کنه یا تا حد زیادی رشد اونا رو کاهش بده‌.

بیشتر بخوانید: شیمی درمانی چیست؟ اولین جلسه شیمی درمانی چگونه است؟

شیمی‌ درمانی عوارضی دارد که می‌تونه روند درمان رو برای بیمار سخت‌تر بکنه. به همین دلیل زمانی که شیمی درمانی شروع میشود نیازه تا اطرافیان بیمار رو حمایت کنن و بهش روحیه بدن.

• درمان بیولوژیکی

 درمان بیولوژیکی، از تقویت سیستم ایمنی بدن برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده میکند. زمانی که سیستم ایمنی بدن شما قوی باشه، لنفوسیت‌های T با سلول‌های سرطانی مبارزه میکنند و اونارو از بین می‌برن.

• داروهای تارگت تراپی

داروهای تارگت تراپی میتوانند به‌طور دقیق به انواع خاصی از سلولای سرطانی حمله کنن و اونارو از بین ببرن. این داروها برخلاف شیمی درمانی، از رسیدن آسیب به سلول‌های سالم جلوگیری میکنند. ضمن این که این نوع درمان می‌تونه عوارض کم‌تری نسبت به شیمی درمانی سیستمیک داشته‌ باشه و قطعا تاثیر اون مستقیم‌ تر است.

• پرتودرمانی

پرتودرمانی می‌تونه پرتوهای پرانرژی رو به محل مورد نظر برسونه تا سلول‌های سرطانی رو از بین ببره، و می‌تونه اندازه‌ی تومور رو کوچیک و درد رو کم کنه. پرتو درمانی هم مثل شیمی درمانی از نوع درمان‌های سیستمیکه که می‌تونه کل بدن رو رتحت تاثیر قرار بده. توجه داشته باشید که پرتودرمانی می‌تونه بدن رو مستعد ابتلا به سرطان‌های دیگر بکنه.

• پیوند مغز استخوان

با پیوند مغز استخوان، مغز استخوانی که آسیب دیده با مغز استخوان اهدا شده‌ی سالم جایگزین میشود. لازمه بدونید که پیوند مغز استخوان در سرطان خون انجام میشود. این درمان ممکنه شامل پرتودرمانی و شیمی‌درمانی با دوز بالا باشه.

ممکنه شرکت در آزمایش بالینی گزینه‌ی دیگر‌ایی برای درمان سرطان مغز استخوان باشه. آزمایش‌های بالینی برنامه‌های تحقیقاتی هستن که میتوانند درمان‌های جدیدی رو آزمایش میکنند، درمان‌هایی که هنوز برای استفاده‌ی عمومی تأیید نشدن. به‌طور کلی شرکت در این آزمایش‌ها، برای افراد واجد شرایط دستورالعمل‌های سخت‌گیرانه‌ای دارن. پزشک می‌تونه به شما برای پیدا کردن اطلاعاتی در مورد آزمایش‌هایی که ممکنه برای شما مناسب باشن کمک کنه.

بیشتر بخوانید: آیا سنجش تراکم استخوان (دانسیتومتری استخوان) ضروری است؟

جمع بندی

سرطان مغز استخوان یکی از سرطان‌هایی هست که در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع مشکلات زیادی رو برای فرد به وجود میاره. درصورتی‌که علائم شایع سرطان مغز استخوان رو دارید و یا اینکه نسبت به آثار و نشانه‌هایی که در بدن شما ایجاد میشود مشکوک هستید توصیه می‌کنیم هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کرده و در صورت وجود این مشکل حتما به درمان اقدام کنید. در صورت نیاز به مشاوره جهت پاسخدهی به سوالات و ابهامات در خصوص این بیماری می توانید با کارشناسان نیتروطب در تماس باشید و یا به صورت آنلاین از خدمات ما بهره ببرید.

با دنبال کردن ما در فضای مجازی ( کانال تلگرام، کانال ایتا) می توانید از آخرین تخفیف‌ها و رویدادهای مهم باخبر باشید.