فتق کشاله ران یا فتق اینگوینال، در ناحیه شکم و نزدیک ناحیه کشاله ران ایجاد می‌شود. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که بافت‌های چربی یا روده از ضعف دیواره شکم نزدیک کانال مغبنی راست یا چپ عبور می‌کنند. هر کانال اینگوینال در پایه شکم قرار دارد. همه افراد کانال مغبنی دارند. در مردان، بیضه‌ها چند هفته قبل از تولد از طریق کانال خود پایین می‌آیند. در زنان، هر کانال محل عبور رباط گرد رحم است. اگر فتق در داخل یا نزدیک این گذرگاه دارید، منجر به برآمدگی بیرون زده می‌شود. ممکن است هنگام حرکت دردناک باشد.
علائم فتق کشاله ران
فتق مغبنی بیشتر از نظر ظاهری قابل توجه است. آن‌ها برآمدگی‌هایی را در امتداد ناحیه شرم‌گاهی یا کشاله ران ایجاد می‌کنند که ممکن است درد آن در هنگام ایستادن یا سرفه افزایش یابد. این نوع فتق ممکن است دردناک یا حساس به لمس باشد.
علائم این بیماری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- احساس سوزش
- درد وحشتناک
- درد هنگام سرفه کردن، ورزش کردن یا خم شدن
- احساس سنگینی در ناحیه کشاله ران
- تورم کیسه بیضه در مردان
انواع فتق
چندین نوع مختلف فتق وجود دارد که هر کدام در ناحیه‌ای از بدن خود را نشان می‌دهند. در ادامه انواع آن را بررسی خواهیم کرد.
- فتق اینگوینال یا فتق کشاله ران
فتق‌های اینگوینال (فتق مستقیم و غیرمسقیم اینگوینال) زمانی رخ می‌دهد که بافت چربی یا بخشی از روده به داخل کشاله ران (اغلب در کانال اینگوینال) در اثر ضعف عضلات یا پارگی دیواره تحتانی شکم نفوذ کنند. این مورد شایع‌ترین نوع فتق است و عمدتا مردان را درگیر می‌کند. فتق کشاله ران اغلب در اثر کهنسالی و پیری و وارد کردن فشار مکرر بر روی شکم بروز می‌کند.
- فتق شکمی
فتق شکمی ممکن است به دلایل مختلفی مانند ضعف عضلات شکم در نواحی مختلف شکم بروز کند. برای مثال گاهی در اثر جوش‌خوردگی غیرطبیعی بافت محل برش جراحی خود را نشان می‌دهد (فتق شکافی) و در مواردی در اثر تجمع چربی بین ناف و قسمت تحتانی استخوان پستان دیده می‌شود. در اکثر موارد در اثر بیرون زدگی روده در زیر ناف مشاهده می‌شود.
در نوزادان اگر دیافراگم به درستی در طی جنینی رشد نکرده باشد، ممکن است فتق شکمی به صورت فتق نافی خود را نشان دهد. فاکتورهای خطر متداول در ایجاد فتق شکمی شامل مواردی مانند چاقی، فعالیت شدید و بارداری است.
- فتق نافی
فتق نافی هنگامی اتفاق می‌افتد که بافت چربی یا بخشی از روده در نزدیکی ناف نفوذ کند. اگر دهانه شکمی جنین که بند ناف از آن عبور می‌کند بعد از تولد به خوبی بسته نشود، این نوع فتق می‌تواند در نوزادان نیز ایجاد شود. بزرگسالان نیز ممکن است تحت تاثیر فشار مکرر بر روی شکم به آن دچار شوند.
بیشتر بخوانید: فتق یا هرنی نافی؛ صفر تا ۱۰۰ آنچه که باید در مورد آن بدانیم
- فتق فمورال یا فتق رانی
فتق فمورال هنگامی خود را نشان می‌دهد که بافت چربی یا بخشی از روده به داخل ران نفوذ کند. درصد شیوع آن بسیار کم‌تر از فتق اینگوینال است و بیشتر از مردان، زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. فتق رانی نیز در اثر پیری و وارد کردن فشار مکرر بر روی شکم بروز می‌کند.
- فتق هیاتال (فتق معده)
فتق هیاتال هنگامی اتفاق می‌افتد که بخشی از معده با فشار از شکاف دیافراگم به داخل قفسه سینه وارد شود. این نوع فتق ممکن است علائم قابل توجهی نداشته باشد، اگرچه در برخی افراد با دل درد همراه است. دقیقا مشخص نیست که چه عواملی باعث ایجاد فتق هیاتال می‌شوند، اما ممکن است در نتیجه ضعف دیافراگم با افزایش سن یا وارد کردن فشار بر روی شکم باشد.
- فتق بیضه
همان‌طور که گفته شد، کانال اینگوینال در کشاله ران قرار دارد و این کانال در مردان ناحیه‌ای است که از آن طناب اسپرماتیک از شکم به کیسه بیضه عبور می‌کند. طناب اسپرماتیک در اصل بیضه‌ها را نگه می‌دارد. پس از تولد باید بیضه‌ها اندکی از طریق کانال اینگوینال پایین بیایند و سپس کانال به طور کامل در پشت آن‌ها بسته شود.
بیشتر بخوانید: کریپتورکیدیسم یا نهان بیضگی چیست؟ از علل، علائم تا درمان!
گاهی کانال به درستی بسته نمی‌شود و ناحیه‌ای ضعیف بر جای می‌گذارد که در آینده و یا در طی نوزادی در نوزادان پسر ممکن است به صورت فتق بیضه خود را نشان دهد. در ورزشکاران نیز فتق در ناحیه پا در اثر ضعف عضلات پا به دلیل آسیب دیدگی ورزشی رخ می‌دهد.
بیشتر بخوانید: فتق یا هرنی محل جراحی چیست؟ و ۷ نشانه آن
تشخیص فتق کشاله ران
پزشک معمولا می‌تواند فتق ایگنوینال را در طول معاینه فیزیکی تشخیص دهد. در طول معاینه، از شما می‌خواهند که در حالت ایستاده سرفه کنید تا بتوانند فتق را در زمانی که بیشتر قابل توجه است بررسی کنند.
هنگامی که قابل کاهش است، شما یا پزشک‌تان باید بتوانید به راحتی فتق مغبنی را هنگامی که به پشت دراز کشیده‌اید به داخل شکم خود فشار دهید. با این حال، اگر این کار ناموفق باشد، ممکن است فتق اینگوینال حبس شده یا خفه شده داشته باشید.
بیشتر بخوانید: کیست چیست و چگونه به وجود می‌آید؟ + ۶ نوع آن
درمان فتق کشاله ران
جراحی درمان اولیه فتق مغبنی است. این یک عمل بسیار رایج و بسیار موفق است که توسط یک جراح آموزش دیده انجام می‌شود.
روش‌های جراحی این نوع فتق عبارتند از:
- فتق مغبنی باز
در فتق اینگوینال، یک برش بزرگ‌تر روی شکم نزدیک کشاله ران ایجاد می‌شود.
- فتق اینگوینال لاپاراسکوپیک
در اینگوینال لاپاراسکوپی، چندین برش کوچک‌تر شکمی ایجاد می‌شود. یک لوله بلند و نازک با یک دوربین روشن در انتهای آن به جراح کمک می‌کند تا داخل بدن شما را برای انجام جراحی ببیند.
نکته: هدف هر دو روش جراحی، بازگرداندن بافت داخلی شکم به داخل حفره شکم و ترمیم نقص دیواره شکم است. هنگامی که ساختارها در جای مناسب خود قرار می‌گیرند، جراح دهانه را با بخیه، منگنه یا چسب می‌بندد.
مزایا و معایب احتمالی برای هر دو روش وجود دارد.
مزایا فتق لاپاراسکوپی
- برش کوچک‌تر
- زمان بهبودی کوتاه‌تر، که به معنای بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌های روزمره معمول است.
- درد کم یا بدون درد
معایب فتق لاپاراسکوپی
- نیاز به بیهوشی عمومی دارد.
- زمان جراحی کمی بیشتر
مزایا فتق مغبنی باز
- با بی حسی موضعی انجام می‌شود.
- زمان جراحی کوتاه‌تر
- درد کم یا بدون درد
- مقرون به صرفه‌ترین جایگزین
معایب فتق مغبنی باز
برش بزرگ‌تر
زمان بهبودی کمی بیشتر
علل و عوامل خطر فتق
هیچ دلیل برای این نوع فتق وجود ندارد. تصور می‌شود که نقاط ضعیف در عضلات شکم و کشاله ران یکی از عوامل اصلی آن باشد. فشار اضافی روی این ناحیه از بدن در نهایت می‌تواند باعث فنق شود. برخی از عوامل خطر می‌توانند شانس ابتلا به این بیماری را افزایش دهند، این عوامل عبارتند از:
- تولد زودرس
- جنسیت (مرد بودن)
- وراثت
- اضافه وزن یا چاقی
- سرفه مزمن
- بارداری
- فیبروز سیستیک
- وزنه برداری
- یبوست مزمن
بیشتر بخوانید: سیستیک فیبروزیس؛ علائم، علل و راه‌های مدیریت
عوارض احتمالی ناشی از فتق کشاله ران
در صورت عدم درمان، فتق ایگنوینال می‌تواند گیر کرده یا خفه شود. فتق گیر کرده یا (حبس) زمانی است که محتویات فتق در دیواره شکم گیر می‌کند. اگر پزشک نتواند آن را به جای خود برگرداند، ممکن است انسداد روده رخ دهد و اجابت مزاج دشوار می‌شود. انسداد می‌تواند علائم دیگری نیز ایجاد کند، مانند درد شکم، استفراغ و حالت تهوع.
با این حال، گاهی اوقات، فتق گیر کرده جریان خون را به روده و شکم قطع می‌کند و منجر به مرگ بافت می‌شود. این یک اورژانس تهدید کننده زندگی است که نیاز به جراحی سریع دارد.
حتی زمانی که مرگ بافت رخ نمی‌دهد، فتق در حال رشد می‌تواند منجر به فشار در ناحیه کشاله ران شود. این می‌تواند باعث درد، تورم یا سنگینی در این قسمت از بدن شود.
پیشگیری از فتق اینگوینال
اگرچه نمی‌توانید از عوامل خطر ژنتیکی پیشگیری کنید، اما می‌توان خطر بروز یا شدت فتق شکمی را کاهش داد. با رعایت نکات زیر می‌توانید به پیشگیری از این بیماری کمک زیادی کنید:
- وزن خود را سالم نگه دارید.
- یک رژیم غذایی با فیبر بالا داشته باشید.
- سیگار کشیدن را ترک کنید. ترک سیگار اگرچه دشوار است، اما یک پزشک می‌تواند به ایجاد یک برنامه ترکی که برای شما کارساز باشد کمک کند.
- از بلند کردن وسایل سنگین خودداری کنید.
با این حال، همیشه خطر جزئی عود و بروز عوارض وجود دارد. این‌ها می‌تواند شامل عفونت بعد از جراحی یا بهبود ضعیف زخم جراحی باشد.
سخن پایانی
فتق کشاله ران از شایع‌ترین بیماری‌ها در بین مردان است که در صورت عدم درمان می‌تواند باعث ناراحتی و بروز عوارض احتمالی شود. گزینه‌های درمانی و اقدامات پیشگیرانه مرتبط با این بیماری برای افراد ضروری است تا اقدامات را برای مدیریت سلامتی خود انجام دهند. درمان فوری پزشکی می‌تواند به جلوگیری از بیرون زدگی و ناراحتی بیشتر کمک کند.
اگر علائم جدیدی را تجربه کردید یا عوارض جانبی بعد از درمان رخ داد، بهتر است به یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مراجعه کنید. اگر امکان مراجعه حضوری به پزشک مورد نظر را ندارید، می‌توانید همین حالا در سایت نیتروطب به صورت آنلاین از یک پزشک متخصص مشاوره بگیرید.
