امروزه، با افزایش زندگی شهرنشینی و گسترش تکنولوژی، انجام کارها راحت‌تر شده و به‌طور معمول میزان ورزش و تحرک کمتر شده‌است. به‌دنبال این تغییر شیوه‌ی زندگی، بیماری‌هایی مانند سندرم متابولیک به‌وجود آمده‌اند. سندرم متابولیک، شامل مجموعه‌ای از نشانه‌ها است که می‌توانند سبب بیماری قلبی، دیابت و بیماری‌های خطرناک دیگری شوند.
این بیماری به سادگی در بلندمدت ایجاد می‌شود و درصورتی که درمان نشود، عارضه‌هایی که گفته شده‌است را به وجود می‌آورد. بهترین راه مقابله با این بیماری، توجه به سبک زندگی است. امیدواریم با نیتروطب در این مقاله همراه باشید.
سندرم متابولیک چیست؟
برای تشخیص قطعی سندرم متابولیک، سه حالت از پنج علامت زیر، در بیمار مشاهده خواهد‌شد:
چاقی به همراه شکم بزرگ
در علم پزشکی و سلامتی شخصی، به فردی چاق گفته می‌شود که شاخص توده بدنی “B.M.I” او، بیشتر یا مساوی ۳۰ باشد. شما می‌توانید با کلیک این صفحه، به اندازه‌ی شاخص توده‌ی بدنی “B.M.I” خود پی ببرید. برای فهمیدن معیار بزرگی شکم، اندازه‌ی دور کمر اهمیت دارد؛ البته که تعیین دقیق این مورد هم به جنسیت و عامل‌های دیگری بستگی دارد.
بیشتر بخوانید: چاقی و ۸ روش خداحافظی کوتاه مدت آن
بالا بودن فشار خون
در اندازه‌گیری فشارخون شما با دو عدد مواجه می‌شوید؛ به‌طور مثال پزشک شما پس از اندازه‌گیری، فشارخون را ۱۴ بر روی ۹ اعلام می‌کند. عدد اول، فشار سرخرگ‌های شما در هنگام انقباض قلب و عدد دوم، فشار سرخرگ‌ها در هنگام استراحت قلب است. در وضعیت‌های زیر فشارخون شما بالا گزارش‌می‌شود:
- عدد نخست، بیشتر از ۱۳ باشد.
- عدد دوم از ۵/۸ (هشت و نیم) بیشتر باشد.
- در حال مصرف داروی کاهنده‌ی فشارخون هستید.
قندخون بیش‌ازحد
تمامی سلول‌های بدن شما برای عمل‌کرد مناسب، به میزان مشخصی از قندخون نیاز دارند. مقدار قندی که در خون وجود دارد؛ به کمک هورمونی به نام انسولین به داخل سلول‌ها وارد می‌شود. درصورتی که کمبود انسولین داشته باشید یا پاسخ بدون ایرادی به این هورمون داده نشود، مقدار قندخون فراترازحد می‌شود. در سنجش قندخون فرد ناشتا، قند بیشتر از ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر، قندخون بالا نامیده‌می‌شود.
تری‌گلیسیرید بالا
تری‌گلیسیرید‌ها، ماده‌هایی از جنس چربی در خون هستند. مقدار تری‌گلیسرید بیش از ۱۵۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر، به‌عنوان تری‌گلیسیرید بالا شناخته‌می‌شود.
کمبود لیپوپروتیین پرچگال یا کلسترول *H.D.L
لیپوپروتیین پرچگال، نوع خوبی از کلسترول است. این ماده سبب کاهش احتمال بروز بیماری‌های قلبی و آسیب‌های سلامتی می‌شود.
به‌دلیل این‌که درمان این بیماری، مشابه سایر بیماری‌های معمول است؛ ممکن است پس از معاینه به‌وسیله‌ی پزشک، این بیماری را به‌عنوان بیماری دیگری تشخیص دهند.از طرفی هرچقدر نشانه‌ها در این سندرم، شدیدتر شوند، خطر بروز عارضه‌هایی مانند سکته‌ی قلبی افزایش‌می‌یابد.
بنابراین با مراجعه به کارشناسان سلامتی نیتروطب، می‌توانید مشاوره‌های لازم در این زمینه را دریافت کنید و از وضعیت سلامتی خود اطمینان پیدا کنید.
چه عامل هایی می توانند سندرم ریوی را به وجود آورند؟
این عامل‌ها به صورت اثرگذاری شانس بروز سندرم ریوی را زیادمی‌کنند:
- اضافه‌وزن و چاقی
- سبک زندگی بدون تحرک
- مقاومت به انسولین: انسولین، هورمونی است که گلوکز را در خون جا‌به‌جا می‌کند و با رساندن آن به سلول‌ها، انرژی مورد نیاز آن‌ها را تامین می‌کند. درصورتی که این هورمون، در فردی اثر درستی نداشته‌باشد؛ او را مقاوم به انسولین می‌نامند.
- بالا‌رفتن سن
- عامل‌های ژنتیکی و ارثی
چه اندازه و داده‌هایی می‌توانند ابتلا به سندرم متابولیک را تایید کنند؟
- بیش‌ازحد بودن میزان دور کمر: درصورتی که در خانم‌ها این اندازه، بیشتر از ۸۸ سانتی‌متر و در آقایان، بیشتر از ۱۰۲ سانتی‌متر باشد.
بیشتر بخوانید: ترکیب بدنی؛ تشخیص وزن مناسب شما و ۶ روش تعیین آن
- تری‌گلیسرید بالا: همان‌طور که پیش‌تر گفته شد؛ تری‌گلیسرید بیشتر از ۱۵۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر، غیرطبیعی شناخته‌می‌شود.
- کلسترول D.L کم: کمترین میزان مناسب کلسترول “H.D.L” در آقایان و بانوان به‌ترتیب برابر با ۴۰ و ۵۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر است.
* H.D.L: high-density lipoprotein - فشارخون بیشتر از ۱۳۰ بر ۸۵ میلی‌متر‌جیوه
- بالا‌بودن قندخون: هنگامی که قندخون ناشتای فردی، بیشتر از ۱۰۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر باشد.
آیا آزمایش هایی برای تشخیص سندرم متابولیک وجود دارد؟
بله، برای شناسایی این بیماری، شاید پزشک شما آزمایش‌های زیر را پیشنهاد دهد:
- اندازه‌گیری فشارخون
- سنجش قد و وزن شما برای حساب‌کردن شاخص توده‌ی بدنی “B.M.I”
- بررسی اندازه‌ی دور شکم و دور کمر
بیشتر بخوانید: BMI چیست؟ راحت ترین فرمول محاسبه (شاخص توده بدنی)
هم‌چنین پیشنهاد آزمایش خون برای محاسبه‌ی قند و لیپید* خون، دور از انتظار نیست. این آزمایش‌ها علاوه بر آزمایش‌های بالا، به‌خوبی وضعیت چربی و قند بدن شما را محاسبه می‌کنند.
درمان و پیشگیری
آیا راهی برای پیشگیری از سندرم متابولیک وجود دارد؟
بله، بهترین و آسان‌ترین راه برای مقابله با این بیماری، تغییر در سبک زندگی است. به‌طوری که افزایش میزان ورزش و تحرک، بیشترین اثر را در این زمینه دارد. هم‌چنین با انجام‌دادن کار‌های زیر می‌توانید به مقدار بسیاری از شانس بروز بکاهید:
- تلاش برای کاهش وزن، درصورتی که اضافه‌وزن دارید.
- مصرف سبزیجات، میوه‌ها و فرآورده‌های لبنی کم‌چرب
- ترک استفاده از سیگار
بیشتربخوانید: رژیم کانادایی، ۱۰ کیلو لاغری در دو هفته
درمان سندرم متابولیک چگونه است؟
هدف درمان، کاهش احتمال بروز مشکل‌هایی مانند بیماری قلبی و هردو نوع دیابت است. به‌طور معمول، دارو‌هایی تجویز می‌شود تا سازنده‌های سندرم متابولیک را کاهش دهد.
راه‌های درمان عبارتند از:
تغییر برنامه‌ی غذایی:
از رژیم‌های غذایی زیر، می‌توانید برای کاهش وزن بهره ببرید:
- رژیم مدیترانه‌ای: این برنامه‌ی غذایی، سرشار از میوه‌ها، سبزیجات، آجیل و غله است و به جای سایر روغن‌ها، از روغن زیتون استفاده می‌کند. این روغن می‌تواند به کاهش وزن، فشارخون و قندخون شما و بهبود سطح چربی کمک کند.
بیشتر بخوانید: رژیم لاغری مدیترانه‌ای ۵ نکته طلایی در رابطه با آن
- برنامه‌ی غذایی *A.S.H: این رژیم غذایی برای جلوگیری از فشارخون به‌وجود آمده است. در این برنامه، سعی می‌شود که مصرف چربی و نمک را کاهش دهیم. پیشنهاد می‌کنیم که روزانه ۴ تا ۵ وعده میوه و ۲ تا ۳ وعده فرآورده‌های لبنی کم‌چرب خورده شود.
* D.A.S.H: Dietary Approaches to Stop Hypertension - رژیم غذایی با فیبر بالا: با افزایش مصرف مادهی غذایی با فیبر بالا، می‌توانید فشارخون و وزن خود را کاهش دهید. از لوبیاها، غله، سبزیجات و میوه‌ها به‌عنوان مادهی غذایی با فیبر بالا نام می‌برند. از هرم غذایی برای دانستن میزان فیبر هر غذا می‌توان استفاده کرد.
درصورتی که می‌خواهید رژیم غذایی مخصوص به وضعیت جسمانی خودتان را داشته باشید؛ می‌توانید از مشاورین غذایی نیتروطب بهره ببرید. به این ترتیب، خواهید توانست که از میان برنامه‌های غذایی بالا، آنچه را که ویژه و سازگار با شماست را استفاده‌کنید.
ورزش و دارو
- ورزش: پزشکان و مشاوران سلامت پیشنهاد می‌کنند که روزانه، دست‌کم ۳۰ دقیقه ورزش کنید. درصورتی که نمی‌توانید به‌طور پیوسته ۳۰ دقیقه ورزش کنید؛ برنامه‌ی خود را براساس ۳ تا ۴ بار ورزش ۱۰ دقیقه‌ای تنظیم کنید.
- دارو: در این زمینه، دارو‌هایی تجویز می‌شود تا فشار، چربی و قندخون شما را کاهش دهد و به سطح متعادلی برساند.
در این مقاله از نیتروطب، سعی کردیم تا شناخت مناسبی از سندرم متابولیک داشته باشید و به سوال‌های شما در این زمینه، پاسخ کاملی داده‌شود. بنابر این متن، نشانه‌ها و راه‌های تشخیص این سندرم بررسی شده‌اند و بهترین راه‌ها برای پیشگیری از آن، نمایش داده شده‌است.
