بیماری پارکینسون یک اختلال مغزی است که باعث حرکت‌های ناخواسته یا غیرقابل کنترل مانند لرزش، سفتی و مشکل در تعادل و هماهنگی می‌شود. نشانه‌ها به‌طور معمول به تدریج شروع می‌شوند و با گذشت زمان بدتر می‌شوند. با پیشرفت بیماری، افراد ممکن است در راه رفتن و صحبت کردن مشکل داشته باشند. با گذشت زمان و پیشرفت بیماری، برخی از افراد ممکن است دچار زوال عقل شوند و تشخیص داده شود که زوال عقل پارکینسون است .
افراد مبتلا به زوال عقل پارکینسون، ممکن است مشکلات شدید حافظه و تفکر داشته باشند که بر زندگی روزمره تأثیر می‌گذارد. همچنین ممکن است تغییرات ذهنی و رفتاری، مشکلات خواب، افسردگی، مشکلات حافظه و خستگی داشته باشند.
بیشتر بخوانید: زوال عقل یا دمانس؛ ۹ نشانه و انواع آن
در حالی که تقریباً هرکسی ممکن است در معرض خطر ابتلا به پارکینسون باشد، بعضی از مطالعات تحقیقاتی نشان می‌دهند که این بیماری مردان را بیشتر از زنان مبتلا می‌کند. یکی از خطرهای واضح سن است: اگرچه بیشتر افراد مبتلا به این بیماری برای اولین بار پس از ۶۰ سالگی به این بیماری مبتلا می‌شوند اما حدود ۵ تا ۱۰ درصد آنها قبل از ۵۰ سالگی شروع می‌شوند. اشکال اولیه پارکینسون، اغلب ارثی هستند.
پارکینسون چگونه ایجاد می‌شود؟
مهم‌ترین نشانه‌های بیماری پارکینسون زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های عصبی در گانگلیون‌های پایه (ناحیه‌ای از مغز که حرکت را کنترل می‌کند) دچار اختلال شده یا می‌میرند. به‌طور معمول، این سلول‌های عصبی یا نورون‌ها، یک ماده شیمیایی مهم برای مغز، به نام دوپامین تولید می‌کنند. هنگامی که نورون ها می‌میرند یا دچار اختلال می‌شوند، دوپامین کمتری تولید می‌کنند که باعث مشکلات حرکتی مرتبط با بیماری می‌شود. دانشمندان هنوز نمی‌دانند چه چیزی باعث مرگ نورون ها می‌شود.
افراد مبتلا به بیماری پارکینسون همچنین پایانه‌های عصبی تولید کننده نوراپی نفرین (پیام رسان شیمیایی اصلی سیستم عصبی سمپاتیک)، که بسیاری از عملکردهای بدن مانند ضربان قلب و فشار خون را کنترل می‌کند، از دست می‌دهند. از دست دادن نوراپی نفرین ممکن است به توضیح بعضی از ویژگی‌های غیرحرکتی این بیماری مانند خستگی ، فشار خون نامنظم، کاهش حرکت غذا از طریق دستگاه گوارش، و افت ناگهانی فشار خون زمانی که فرد از حالت نشسته یا دراز کشیده بایستد، کمک کند.
تصور می‌شود بیماری پارکینسون به ژنتیک نیز مرتبط است.
نشانه‌های بیماری پارکینسون
این بیماری ۴ علامت اصلی دارد:
- لرزش در دست‌ها، بازوها، پاها، فک یا سر
- سفتی عضلانی
- کندی حرکت
- اختلال در تعادل و هماهنگی که گاهی منجر به زمین خوردن می شود.
نشانه‌های دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- افسردگی و تغییرات عاطفی
- مشکل در بلع، جویدن و صحبت کردن
- مشکلات ادراری یا یبوست
- مشکل‌های پوستی
نشانه‌های پارکینسون و سرعت پیشرفت در بین افراد متفاوت است. نشانه‌های اولیه این بیماری نامحسوس است و به تدریج بروز می‌کند. برای مثال، افراد ممکن است لرزش خفیفی را احساس کنند یا در بلند شدن از صندلی مشکل داشته باشند. آنها ممکن است متوجه شوند که خیلی آرام صحبت می‌کنند یا دست خطشان کند است. دوستان یا اعضای خانواده ممکن است اولین کسانی باشند که متوجه تغییرها در فرد مبتلا به پارکینسون اولیه می‌شوند. آنها ممکن است ببینند که صورت فرد فاقد بیان و انیمیشن است یا اینکه شخص دست یا پای خود را به طور معمول حرکت نمی‌دهد.
افراد مبتلا به این بیماری اغلب دچار یک راه رفتن پارکینسونی می‌شوند که شامل تمایل به خم شدن به جلو است. نشانه‌ها اغلب در یک طرف بدن یا حتا در یک اندام در یک طرف بدن شروع می‌شود. با پیشرفت بیماری، در نهایت هر دو طرف را درگیر می‌کند. با این حال، نشانه‌ها هنوز ممکن است در یک طرف شدیدتر از طرف دیگر باشد.
پارکینسون چگونه تشخیص داده می‌شود؟
در حال حاضر هیچ آزمایش خون یا آزمایشگاهی برای تشخیص موارد غیر ژنتیکی پارکینسون وجود ندارد. پزشکان به‌طورمعمول با گرفتن سابقه پزشکی فرد و انجام معاینه عصبی بیماری را تشخیص می‌دهند. اگر نشانه‌ها پس از شروع مصرف دارو بهبود یابد، نشانه دیگری است که فرد مبتلا به پارکینسون است.
درمان پارکینسون
داروها با تاثیرات زیر می‌توانند در درمان نشانه‌های پارکینسون کمک کنند:
- افزایش سطح دوپامین در مغز
- تاثیر بر مواد شیمیایی مغز مانند انتقال دهنده‌های عصبی که اطلاعات را بین سلول‌های مغز رد و بدل می کنند.
- کمک به کنترل نشانه‌های غیرحرکتی
درمان اصلی پارکینسون لوودوپا است. سلول‌های عصبی از لوودوپا برای ساختن دوپامین استفاده می‌کنند تا منبع‌های رو به کاهش مغز را دوباره پر کنند. به‌طورمعمول افراد لوودوپا را همراه با داروی دیگری به نام کاربیدوپا مصرف می‌کنند. کاربیدوپا بعضی از عوارض جانبی درمان با لوودوپا (مانند حالت تهوع، استفراغ، فشار خون پایین و بی قراری) را کاهش می‌دهد و همچنین مقدار لوودوپای مورد نیاز برای بهبود نشانه‌ها را نیز کاهش می‌دهد.
هم چنین بخوانید: کاردرمانی در منزل قزوین
افرادی که مبتلا به بیماری پارکینسون هستند هرگز نباید بدون اطلاع پزشک مصرف لوودوپا را قطع کنند. قطع ناگهانی دارو ممکن است عوارض جانبی جدی‌ای داشته باشد (مانند ناتوانی در حرکت یا مشکل در تنفس)
پزشک ممکن است داروهای دیگری را برای درمان نشانه‌های پارکینسون تجویز کند، از جمله:
- آگونیست‌های دوپامین برای تحریک تولید دوپامین در مغز
- آمانتادین برای کمک به کاهش حرکت‌های غیر ارادی
- داروهای آنتی کولینرژیک برای کاهش لرزش و سفتی عضلات
پزشک ممکن است برای افراد مبتلا به بیماری پارکینسون که به خوبی به داروها پاسخ نمی‌دهند، تحریک عمیق مغز را توصیه کند. در طی یک عمل جراحی، پزشک الکترودهایی را در قسمتی از مغز کاشته و آنها را به یک دستگاه الکتریکی کوچک کاشته شده در قفسه سینه متصل می‌کند. این دستگاه و الکترودها بدون درد ناحیه‌های خاصی را در مغز تحریک می‌کنند که ممکن است به توقف بسیاری از نشانه‌های مرتبط با حرکت این بیماری، مانند: لرزش، کندی حرکت و سفتی کمک کند.
کلام آخر
در حالی که پیشرفت پارکینسون به‌طورمعمول آهسته است، در نهایت ممکن است روال روزانه فرد تحت تأثیر قرار گیرد. فعالیت‌هایی مانند کار کردن، مراقبت از خانه و شرکت در فعالیت‌های اجتماعی با دوستان ممکن است چالش برانگیز شوند. تجربه این تغییرات می‌تواند دشوار باشد، اما گروه‌های حمایتی می‌توانند به افراد در مقابله با بیماری کمک کنند. این گروه‌ها می‌توانند اطلاعات، مشاوره و ارتباط با منابع را برای کسانی که با بیماری پارکینسون زندگی می‌کنند، خانواده ها و مراقب‌های آنها ارائه دهند. همچنین شما می توانید سوالات خودتون در خصوص این بیماری در بخش نظرات همین مقاله مطرح کنید.
