استرس و اضطراب امری رایج در جامعه‌ی امروزی است که می‌تواند تأثیرات منفی و گسترده‌ای بر روی سلامت فیزیکی و روانی فرد داشته باشد. در این مقاله، به بررسی علل و عوارض استرس و اضطراب پرداخته و راهکارهای درمانی مناسب برای کاهش آنها را بررسی خواهیم کرد.
استرس
استرس واکنش فیزیکی، عاطفی و فکری بدن ما به تغییرات چالش‌ها (استرس‌ها) است، همچنین به احساس تنش عاطفی یا فیزیکی گفته می‌شود، این مشکل می‌تواند ناشی از هر رویداد ذهنی و فکری باشد، که باعث می‌شود فرد احساس ناامیدی و عصبانیت کند.
باید توجه داشته باشید که سطح تحمل و درک استرس برای هر فردی نسبت به سایر افراد متفاوت است، همچنین چیزی که شما را دچار تنش و استرس می‌کند ممکن است برای بقیه اینطور نباشد.
انواع استرس
به یاد داشته باشید که استرس و اضطراب همیشه چیز بدی نیست و استرس هم می‌تواند مثبت و هم منفی باشد، استرس گاهی نیروی مثبتی است که باعث می‌شود تا عملکرد بهتری را داشته باشیم و به ما کمک می‌کند تا برای رویارویی و آمادگی برای چالش‌ها چگونه با آنها برخورد درستی را انجام دهیم.
استرس مثبت می‌تواند هوشیاری را بالا ببرد و عملکرد شغلی را نیز افزایش دهد، استرس برای تقویت حافظه نیز حیاتی است، این مورد به ما این امکان را می‌دهد که رویدادهای اجتناب ناپذیر کارهای خود به یاد بیاوریم و در آینده از انجام دادن دوباره آنها دوری کنیم. برای مثال هنگامی آشپزی می‌کنیم ممکن است به طور اتفاقی یک قابلمه داغ را لمس کنیم، استرس به ما کمک می‌کند تا این رویداد را به خاطر بسپاریم و در دفعات بعدی بیشتر مراقب باشیم تا دوباره آن را تکرار نکنیم.
وقتی به استرس فکر می‌کنیم، به‌خصوص استرس محل کار، لیست کارهای طولانی و برنامه‌های فشرده ذهن ما بلافاصله به سمت عوارض و علل منفی می‌رود، اما در برخی از موارد استرس به صورت مثبت می‌تواند تاثیر مثبتی روی ما بگذارد.
استرس می‌تواند به‌صورت ترس، نگرانی، آرامش و قرار نداشتن، افزایش ضربان قلب، ناتوانی و اختلال در الگوی خواب، تغییر در الگوی غذا خوردن، اختلال در تمرکز، استفاده بیش از حد از الکل، تنباکو و دیگر مواد مخدر و اعتیاد آور در هر شخص بروز کند.
استرس حاد
این استرس فرد را برای مدت کوتاهی درگیر خود می‌کند و کوتاه مدت است، وقتی که قرار ملاقات مهمی را دارید، زمانی که کار جدید و هیجان انگیزی انجام می‌دهید، هنگامی که با کسی جر و بحث می‌کنید اتفاق می‌افتد. تقریبا می‌توان گفت که همه افراد تجربه استرس حاد را داشته‌اند.
استرس مزمن
این نوع از استرس طولانی مدت است، یعنی برای مدت زمان زیادی ادامه‌دار خواهد بود. استرس‌هایی که برای هفته‌ها و ما‌ه‌ها ادامه داشته باشد، استرس مزمن هستند و باید به دنبال راهی برای کنترل استرس و درمان آن باشید چرا که اگر آن را درمان نکنید امکان دارد منجر به مشکلاتی مانند مشکلات روحی و عصبی و حتی مشکلات جسمی شما شود.
اگر شما هم همواره دچار استرس و اضطراب می‌شوید، می‌توانید برای کاهش استرس خود و درمان آن به متخصص مربوطه در خدمات مشاوره آنلاین نیتروطب مراجعه کنید و آن را با بهترین روش‌ها درمان کنید.
۹ علائم هشدار دهنده استرس در بزرگسالان ممکن است با موارد زیر بروز کند:
- احساس خستگی
- علاقه نشان ندادن به فعالیت‌های روزمره
- افزایش علائم ناراحتی فیزیکی مانند سردرد یا معده درد
- احساس درماندگی
- احساس ناامیدی
- انگیزه نداشتن و از دست دادن انگیزه
- دوری از خانواده و دوستان، آداب معاشرت نکردن با سایر افراد
- مشکل در غذا خوردن
- احساس افسردگی
بعضی از نشانه‌های افسردگی عبارت‌اند از: احساس خستگی و بدن درد شدید، اختلال در خواب، نارضایتی از شغل خود، نداشتن انگیزه و انرژی برای کارکردن، احساس درک نشدن توسط دیگران؛ تقریبا همه‌ی این‌ها نشانه‌های افسردگی هستند که بعد از حداقل دوهفته ادامه داشتن تبدیل به و فرسودگی می‌شود که اگر اقدام به درمان آن نکنیم باعث افسردگی می‌شوند.
چگونه استرس خود را کنترل و مدیریت کنیم؟
کنترل کردن و مدیریت استرس چیز پیچیده و عجیبی نیست، با کمی تغییر در شیوه زندگی و استفاده از روش‌های کنترل استرس می‌توانید از شر استرس و نگرانی‌های بیهوده خود خلاص شوید.
اگر همواره دچار استرس و اضطراب می‌شوید، می‌توانید برای کاهش استرس خود و درمان آن به متخصص مربوطه در خدمات مشاوره آنلاین نیتروطب مراجعه کنید و آن را با بهترین روش‌ها درمان کنید.
۹ روش برای مقابله با استرس:
- مراقب بدن و سلامتی خود باشید
- غذاهای سالم و مقوی بخورید
- ورزش کنید
- آب بنوشید
- از مصرف بیش از حد الکل، تنباکو و مواد مخدر خودداری کنید
- روی تفس خود تمرکز کنید و نفس عمیق بکشید
- به موسیقی ملایم و آرامش بخش گوش کنید
- خواب کافی داشته باشید
- استراحت کنید
- و در آخر مدیتیشن بهترین گزینه برای کاهش استرس شما است، می‌توانید به‌طور منظم و روزانه آن را تمرین کنید
اضطراب
اضطراب معمولا به صورت ترس، دلهره و نگرانی بروز می‌کند، یکی از رایج‌ترین بیماری‌های روانی در جهان اختلال اضطراب است که هم در بزرگسالان و هم کودکان نیز مشاهده می‌شود.
از رایج‌ترین علائم اضطراب عبارت‌اند از:
- احساس سنگینی در ناحیه قفسه سینه
- احساس بی‌قراری یا تنش
- حس وحشت
- تعریق کردن و لرزیدن
- اختلال در تمرکز
- درد قفسه سینه
- درد شانه‌ها، کتف، گردن یا کمردرد
- سردرد و درد عمومی بدن
- دندان قروچه کردن
- افزایش و بالارفتن ضربان قلب
نشانه‌های جسمی و فیزیکی اضطراب
از شایع‌ترین علائم فیزیکی اضطراب، افزایش ضربان قلب و شدت آن در اکثر افراد است، هرچقدر که علائم اضطراب بیشتر ادامه پیدا کند و درمان نشود ممکن است منجر به بروز علائم و نشانه‌های دیگری شود. برخی از مهم‌ترین و رایج‌ترین علائم اضطراب عبارت‌اند از:
- منقبض شدن ماهیچه‌ها
- فشار و درد در قفسه سینه
- افزایش فشار خون
- تنفس سریع(هیپرونتیلاسیون)
- سردرد شدید و ناگهانی
- رنگ پریدگی
- تعریق دست و پا
- لکنت گرفتن زبان
خستگی فیزیکی استرس و اضطراب با کمی استراحت درمان می‌شود، بنابراین به‌طور مرتب از خودتان مراقبت کنید، همچنین با گنجاندن یوگا و مدیتیشین در برنامه روزانه خود دیگر دچار آسیب‌های روانی فیزیکی نخواهید شد.
شایع‌ترین علائم فیزیکی اضطراب
- درد معده شدید
همانطور که می‌دانید استرس و اختلال اضطراب یک بیماری عصبی هستند، که باعث تحریک سیستم گوارشی بدن می‌شود. افرادی که دچار استرس شدید هستند امکان مبتلا شدن آنها به بیماری‌های گوارشی معده و روده افزایش پیدا می‌کند، که این افراد می‌توانند با اضافه کردن فیبر و پروتئین به رژیم غذایی خود، ابتلا به این بیماری ها را کاهش دهند.
اگر دچار معده درد عصبی شده‌اید یا علائم آن را که شامل نگرانی، خشم، استرس، اضطراب، ترس، غم و اندوه است را در خود مشاهده کردید بهتر است سریع‌تر به پزشک متخصص برای درمان آن مراجعه کنید، اگر بنا به هر دلیلی امکان مراجعه حضوری به پزشک مورد نظر را ندارید می‌توانید از خدمات مشاوره آنلاین نیتروطب برای درمان قطعی آن اقدام کنید.
۲.سردرد
اضطراب شدید و استرس باعث بروز سردردهای عصبی می‌شود که که آنها را با روش‌های مانند استفاده از مسکن‌ها، طب سوزنی، و درمان‌های خانگی مثل (نوشیدن آب، استراحت کردن و استفاده از کمپرس یخ و آب یخ) درد آن را کاهش داد. اضطراب شدید می‌تواند منجر به بروز انواع سردرد، که رایج‌ترین آنها سردردهای تنشی و میگرنی است، شود.
بیشتر بخوانید: انواع سردرد و ۷ روش فوری برای درمان آن
۳.ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن
استرس مزمن و اضطراب طولانی مدت سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند، برای جلوگیری از بروز این مشکل و تقویت سیستم ایمنی بدن خود باید رژیم غذایی مناسبی داشته باشید و از رژیم غذایی حاوی سبزیجات، میوه، فیبر و پروتئین استفاده کنید، همچنین الگوی خواب مناسبی داشته باشید تا علائم اضطراب را کاهش دهید.
با استرس و اضطراب شدید چه کنیم؟
استرس و اضطراب شدید می‌تواند باعث ایجاد مشکلات و بیماری‌های مختلفی شود یا باعث بروز نشانه‌های بیماری بر روی بدن و موجب تهدید سلامتی بدن شود. اما باید بگوییم که می‌توان با روش‌های مختلفی آن را کنترل و درمان کرد.
کدام غذاها و غلات استرس و اضطراب شدید را کاهش می‌دهد؟
مصرف و استفاده از غذاهایی که حاوی منابع زیر می‌باشند که ممکن است به کاهش اضطراب در برخی افراد کمک بسزایی کند، برخی از این منابع شامل موارد زیر می‌باشد:
- ماهی‌های چرب مانند سالمون، ساردین، قزل آلا و شاه ماهی که سرشار از امگا ۳ هستند
- تخم مرغ
- شکلات تلخ
- بابونه
- لبنیات و ماست
- چای سبز
- چای بابونه
پیاده روی و ارتباط آن با کاهش استرس و اضطراب
تحقیقات نشان داده است که پیاده روی کردن باعث ترشح مواد شیمیایی مغز به نام اندورفین می‌شود که با تحریک آرامش روی خلق و خوی ما تاثیر گذاشته و آن را بهبود می‌بخشد. پیاده روی کردن لازم نیست با سرعت بالایی انجام شود تا به کاهش استرس کمک کند، حتی یک قدم زدن آرام بسیار تاثیرگذار است.
داروهای درمان استرس و اضطراب
درمان استرس و اضطراب ممکن است شامل استفاده از داروها باشد، اما تصمیم در مورد استفاده از داروها باید توسط یک پزشک متخصص یا روانپزشک تجویز شود. هر فرد و شرایط متفاوتی دارد، بنابراین نیاز به ارزیابی دقیق و تشخیص حرفه‌ای دارد. در زیر، چند دسته از داروهای معمولاً استفاده می‌شود:
۱. ضد اضطراب‌ها (Anxiolytics): این دسته شامل داروهای مانند بنزودیازپین‌ها (مثل آلپرازولام و دیازپام) و باربیتورات (مانند فنوباربیتال و فنوتیازین) است. این داروها به منظور کاهش اضطراب و آرامش فیزیکی و روانی استفاده می‌شوند.
۲. ضد افسردگی‌ها (Antidepressants): دسته‌ای از داروها که در درمان اضطراب و استرس نیز مؤثر هستند. گروهی از ضد افسردگی‌ها به عنوان ضد اضطراب‌ها نیز استفاده می‌شوند. این دسته شامل سروتونین-نورپین‌ها (مانند سیتالوپرام و اسکیتالوپرام)، مهارکننده‌های بازجذب سروتونین-نورپینفرین (مانند ونلافاکسین و دولوکستین) و سایر داروهای ضد افسردگی مانند میرتازاپین و بوپروپیون است.
۳. بتابلاکرها (Beta-blockers): این دسته داروها معمولاً برای کاهش علائم فیزیولوژیکی استرس مانند ضربان قلب سریع، لرزش و عرق‌ریزی استفاده می‌شوند. مثالهایی از بتابلاکرها عبارتند از پروپرانولول و اتنولول.
۴. ضد تشنج‌ها (Anticonvulsants): برخی از ضد تشنج‌ها نیز به عنوان داروهای ضد اضطراب استفاده می‌شوند، زیرا می‌توانند فعالیت برخی ناحیه‌های مغز را کاهش دهند. مثالهایی از این دسته شامل پرگابالین و لاموتریژین هستند.
بیشتر بخوانیم: تشنج؛ صفر تا ۱۰۰ آنچه که باید بدانیم
مهم است بدانید که تجویز و مصرف داروها باید تحت نظر یک پزشک متخصص صورت گیرد. پزشک شما باید بر اساس شدت و نوع استرس و اضطراب شما، تاریخچه پزشکی و سایر عوامل مرتبط، داروی مناسب و دوز آن را تعیین کند. همچنها، همیشه در کنار داروها، روش‌های درمانی دیگر مانند روان‌درمانی، تمرین‌های تنفسی، تغییر سبک زندگی و ممارسه فعالیت‌های روانی می‌توانند بهبود و کاهش استرس و اضطراب را تسهیل کنند.
استرس و اضطراب ممکن است تأثیرات منفی و گسترده‌ای بر روی سلامت فیزیکی و روانی فرد داشته باشند. با درک علل و عوارض آنها و استفاده از راهکارهای درمانی مناسب، می‌توان استرس و اضطراب را کاهش داد و بهبود کیفیت زندگی را تجربه کرد
