سردرد، دردی است که در اطراف سر و بالای گردن احساس می‌شود و معمولا از اعصاب، بافت ها و ساختارهای تشکیل دهنده مغز با التهاب و درد شدید نشأت می‌گیرد. بیشتر افراد جامعه حداقل چندبار دچار این مشکل شده‌اند، درد در ناحیه سر یک تجربه آزاردهنده برای تمام افراد است. اگر در حال حاضر از این مشکل رنج می‌برید و یا درحال پیدا کردن راه‌حلی برای درمان آن هستید، پیشنهاد ما به شما مراجعه به یک متخصص است، اگر بنا به هر دلیلی امکان مراجعه حضوری به پزشک را ندارید میتوانید از خدمات مشاوره آنلاین نیتروطب استفاده کنید.
۹ نوع سردرد که شاید برای‌تان اتفاق افتاده باشد
۱.سردرد تنشی
رایج‌ترین نوع درد در سر، نوع عصبی یا سردرد تنشی است، معمولا کسانی که دچار استرس، اضطراب یا افسردگی هستند حالت درد در ناحیه سر، چشم درد و درد در ناحیهی شقیقه را تجربه می‌کنند. این نوع امکان دارد از نیم ساعت الی چند ساعت طول بکشد، از دیگر علت‌های آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کم‌خوابی
- انواع دود به‌طور مثال سیگار
- کمبود آب بدن
- مصرف نکردن غذای مناسب
- خستگی بدن
- خستگی چشم
- انجام ندادن ورزش
- سر و صدا
نکته: مطالعات نشان می‌دهند که از علت‌های رایج سردرد تنشی و میگرنی، کم‌آبی بدن می‌باشد.
باید بدانید که قبل از درمان سردردهای تنشی بیشتر متخصصان برای شما تغییر یا اصلاح سبک زندگی را توصیه می‌کند، به‌طور مثال: سعی کنید تغذیه مناسبی داشته باشید و آن را در مدت زمان درستی مصرف کنید، انجام دادن ورزش‌های مختلف نیز یکی از مناسب‌ترین روش‌ها می‌باشد یا این‌که اگر دچار انواع استرس هستید آن‌ها را رها کنید چرا که یکی از مخرب‌ترین حالت‌ها برای زندگی شما محسوب می‌شوند.
۲.سردرد میگرنی
افراد زیادی تجربه این مشکل را دارند یا آن را می‌شناسند. از علائم آن می‌توان به درد در ناحیه سر و سرگیجه و حالت تهوع اشاره کرد. درد آن در یک طرف سر حس می‌شود، معمولا فرد هنگام این مشکل به سر و صدا و نور حساس می‌شود و علاقه پیدا می‌کند که در جای تاریک و بدون نور باشد.
درواقع قبل از شروع سردردهای میگرنی علائمی بروز می‌کند که این علائم را هاله‌ی میگرن می‌گویند و به صورت علائم زیر در فرد ظاهر می‌شوند.
- گرفتگی عضلات
- اختلال در حس چشایی و بویایی
- بی حس شدن اعضای بدن
- درد در سمت چپ سر
- اختلال در صحبت کردن
نکته‌ای که از اهمیت زیادی برخوردار می‌باشد این است که این علائم در سکته‌ی مغزی یا مننژیت (آماس سر) هم بروز می‌کند، پس هنگامی که دچار این علائم شدید حتما به پزشک مراجعه کنید و علت آن را بیابید.
بیشتر بخوانید: ۱۰ نشانه شایع از مننژیت؛ بیماری خطرناک مغزی بزرگسالان
معمولا برای درمان میگرن موارد زیر توصیه می‌شوند:
۱.درمان میگرن با تزریق ژل یا بوتاکس
۲.روش‌های خانگی
۳.درمان میگرن با رژیم غذایی مناسب؛ پرهیز از بعضی غذاهای مضر و مصرف برخی از غذاها می‌تواند شدت مبتلا شدن به میگرن را کاهش دهد.
۳.سردرد صبحگاهی
این مشکل بر اثر عواملی به وجود می‌آید که بر میزان خواب و کیفیت خواب اثر می‌گذارد. به همین علت سردرد بعد از خواب در افرادی که الگوی مرتبی برای خواب ندارند، دیده می‌شود. به‌طور کلی این افراد بین ساعت ۴ الی ۹ صبح سردرد بالای سر یا جلوی سر را تجربه می‌کنند، این نوع درد با دلایل مختلفی بروز می‌کند، برای مثال اگر خواب کافی و با کیفیتی نداشته باشید ممکن است که به آن دچار شوید، این درد هم می‌تواند به صورت ضربان‌دار و هم به صورت خفیف باشد، معمولا در افراد مختلف کم‌تر از یک الی دو ساعت می‌باشد اما ممکن است در برخی شرایط بعضی از افراد مدت طولانی‌تری را درگیر این نوع سردرد باشند، سردردهایی که در هنگام صبح امکان دارد به سراغ شما بیایند شامل موارد زیر می‌باشند:
۱.تنشی
۲.خوشه‌ای
۳.مداوم و مزمن
۴.میگرنی
عواملی که در بروز آن اثر گذارند شامل موارد زیر هستند:
- اضطراب و افسردگی
- مصرف نوشیدنی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کافئین‌دار
- استفاده زیاد دارو در روز گذشته
- عدم نوشیدن آب کافی در طول روز
- آرتروز گردن
- عواملی که موجب ناراحتی در عضلات گردن می‌شود مثل بالش مناسب
۴.سردرد خوشه‌ای
این مشکل همواره در یک طرف سر است، با این حال، ممکن است محل درد در بعضی افراد تغییر کند. بیشتر افرادی که مبتلا به این مشکل هستند در اطراف یا پشت چشم خود احساس درد می‌کند. این سردرد در مردان ۶ برار بیشتر از زنان ایجاد می‌شود، البته هنوز دلیل مشخصی برای آن وجود ندارد اما در افراد سیگاری بیشتر شایع است و مصرف الکل و سیگار آن را تشدید می‌کند.
بیشتر بخوانید: عوارض مصرف مشروبات الکلی در بدن
علاوه بر درد در ناحیه سر ، بسیاری از افراد مبتلا به آن دارای علائمی هستند که می‌تواند موارد زیر را شامل باشد:
- افتادگی پلک یا تورم آن
- آبریزش بینی
- مرطوب شدن و خیس شدن چشم؛ بعضی افراد ممکن است فقط قرمزی ملتحمه (بخش داخلی چشم) را داشته باشند.
روش‌های درمان سردرد خوشه‌ای:
- اکسیژن درمانی: در این روش جریان اکسیژن با غلظت بالاتر از حد معمول به اندام‌های حیاتی میرسد.
- تزریق سوماتریپتان: این دارو ضد میگرن است و همچنین در التهاب عصبی نقش دارد.
- اسپری بینی سوماتریپتان: اگر بنا به هردلیلی به تزریق این دارو تمایل نداشتید، میتوانید از اسپری آن برای بینی استفاده کنید.
سردردهایی که ناشی از سردرد خوشه ای هستند با این سه روش نام برده شده در عرض ۱۵ تا ۳۰ دقیقه تسکین می‌یابند.
۵.سردرد در بارداری
این نوع درد در سر می‌تواند به دلایل متفاوتی از قبیل تغییر سطح هورمون، گرفتگی و آبریزش بینی در اوایل بارداری، احساس گرسنگی و قند خون پایین و… ایجاد شود. بارداری با تغییر در میزان هورمون‌ها در مادران باردار همراه می‌باشد و امکان دارد که این تغییرات هورمونی موجب بروزاین مشکل شود. این تغییرات هورمونی در دوران قاعدگی نیز ایجاد می‌شود.
معمولا خانم‌هایی که قبل از بارداری تجربه سردرد تنشی، میگرنی یا خوشه‌ای داشته‌اند در دوران بارداری هم دچار سردرد می‌شوند. از نشانه‌های آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- احساس فشار در سر
- درد در قسمت چپ و راست سر
- درد در نواحی سر با انتشار درد در چشم
نکته‌ی حائز اهمیت در مورد سردرد بارداری این است که می‌تواند به دلیل فشار خون بالا باشد و بالا بودن فشار خون به‌خصوص در سه‌ماهه‌ی سوم بارداری اهمیت زیادی دارد.
۶.سردرد قاعدگی
علت این مشکل در بیشتر موارد افزایش هورمون‌های جنسی پروژسترون و استروژن که قبل از شروع عادت ماهیانه، اتفاق می‌افتد. عوارض آن در اغلب بانوان به‌صورت درد در ناحیه سر، سرگیجه، کمردرد و تند خویی ظاهر می‌شود.
اکثرا خانم‌ها در دوران قاعدگی تعدادی علائم سندرم (PMS) از جمله دمدمی مزاجی و سردرد را تجربه می‌کنند.
موارد زیر از علائم و نشانه‌هایی هستند که همراه با سردرد قاعدگی بروز می‌کنند:
- جوش و آکنه
- حالت تهوع
- خستگی و گرفتگی شدید بدن
- یبوست
- کاهش میل جنسی
- درد عضلانی
۷.سردرد در کودکان
این مشکل در کودکان را می‌توان به دو گروه اصلی سردردهای اولیه و ثانویه تقسیم کرد. به‌طور کلی در نوع اولیه جای نگرانی نیست و بیماری خاصی وجود ندارد، سردردهای تنشی و میگرنی دو نوع از سردردهای اولیه هستند.
نوع ثانویه در اثر بیماری‌های مختلف در کودکان به‌وجود می‌آیند موارد زیر از علائم آن هستند:
- اختلال در بینایی
- تومور مغزی
- مشکلاتی مربوط به چشم‌ها دندان‌ها، گوش‌ها یا بخش‌های دیگر صورت
بیشتر بخوانید: عفونت گوش میانی، وقتی نوزاد شما گوش خود را می کشد
سردردهای میگرنی نیز در کودکان ممکن است ظاهر شود که همراه با سرگیجه و تاری دید، تب کردن، ناراحتی معده و رنگ پریدگی است.
۸.سردرد پیشانی
رایج‌ترین محرک این نوع سردرد، استرس و اضطراب بیش از حد است. بعضی از این مشکل از خانواده نیز به ارث می‌رسند، طبق تحقیقات انجام شده، ژنتیک هم در آن دخالت دارد.
معمولا این درد در ناحیه پیشانی با علت‌های زیر را بروز پیدا می‌کند:
- تغییرات اقلیمی
- افسردگی و اضطراب
- آلرژی خاص
- اختلال در خواب و خواب ناکافی
- مصرف بیش از حد الکل
- خوردن موادغذایی نیترات‌دار
۹.سردرد سینوسی (سینوزیت)
این مشکل به دلیل التهاب و تورم سینوس‌ها اتفاق می‌افتد و علائم آن شبیه به نوع تنشی و میگرنی است. معمولا با این علائم سینوسی همراه است:
- آبریزش بینی
- تب
- متورم شدن صورت
- احساس کیپی یا پری گوش
بیش‌ترین افرادی که در معرض ابتلا به این مشکل هستند کسانی‌اند که سابقه‌ی آلرژی یا آسم دارند، یا کسانی که به ارتفاعات می‌روند، و همچنین افرادی که به‌طور مداوم غواصی یا شنا می‌کنند.
ترفندهای ساده در خانه، مانند نوشیدن مایعات بیشتر یا اسپری بینی آب شور، احساس بهتری به شما خواهد داد.
علائم سردرد سینوسی
- درد دندان، فک یا نقاط دیگر صورت
- فشار در قسمت گوه و پیشانی
- خستگی و گرفتگی بدن
چگونه سردرد سینوسی را تشخیص دهیم؟
اولین قدم پزشک برای تشخیص آن، گرفتن شرح حال از بیمار است. اگر به هر شکل ممکن شرح حال بیمار برای تشخیص آن کافی نباشد از تصویربرداری (CT Scan) یا ام‌آر‌آی استفاده می‌شود. لازم به ذکر است که نشانه‌های سردرد سینوسی و میگرنی کاملا مشابه هم است و تنها تفاوت آن در علائم مربوط به بینی می‌باشد، معمولا دردهای سینوسی با خم‌کردن سر به جلو و هنگام بیدار شدن از خواب شدت بیشتری پیدا می‌کند.
۷ روش خانگی برای درمان سردرد
۱.نوشیدن آب کافی
کم‌آبی بدن باعث سردرد، اختلال در تمرکز، کج‌خلقی و زودرنجی نیز می‌شود؛ برای این‌که دچار درد در ناحیه سر ناشی از کم‌آبی بدن نشوید، در طول روز به مقدار کافی آب بنوشید، و فقط به نوشیدن آب قانع نشوید و مواد غذایی آبرسان را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
۲.استفاده از کمپرس سرد
گذاشتن کمپرس سرد و یخ روی ناحیهی گردن و سر، درد آن را کاهش می‌دهد و باعث اقباض رگ‌های خونی می‌شود.
۳.بوییدن گل میخک
میخک دارای کلسیم، منیزیم و فیبر است، و می‌تواند سردرد را کاهش دهد. بهتر است برای رفع این درد از دم‌نوش میخک استفاده کنید. این گیاه کافئین فشار خون را کاهش داده و دارای خواص ضدالتهابی است.
۴.نوشیدن قهوه یا چای کافئین‌دار
اغلب بیماران مبتلا به سردرد میگرن گزارش داده‌اند که مصرف یک فنجان قهوه توانسته این درد را متوقف کند. از آنجایی که کافئین یک مسکن برای این مشکل است، کافئین موجود در قهوه و نوشیدنی‌ها یکی از موارد کلیدی برای سردرد و میگرن می‌باشد
۵.ورزش کردن
از ساده‌ترین روش‌ها برای کاهش و رفع درد در ناحیه سر، انجام فعالیت‌های بدنی منظم و روزانه است. یکی از راحت‌ترین روش‌ها پیاده روی است، به‌جای این‌که با اتومبیل شخصی خود یا وسائط نقلیه عمومی استفاده کنید، میتوانید پیاده روی را امتحان کنید، یا دوچرخه را برای مسیرهای نبستا نزدیک جایگزین خودرو کنید.
۶.ماساژ دادن
ماساژ دادن نقاط درد و نقاط فشاری، سردرد را تسکین می‌دهد، بسیاری از افراد با ماساژ گردن، شقیقه ها، سردرد تنشی خود را تسکین می‌دهند، به خصوص زمانی که مشکل آن‌ها ناشی از استرس است.
بین ابروها و دو نقطه در ابتدای ابروها از نقاطی هستند که میتوانید برای کاهش درد این نقاط را ماساژ دهید. ماساژ دادن شقیقه‌ها و پیشانی با روغن‌های گیاهی مانند روغن نعنا فلفلی و روغن اسطوخودوس می‌تواند شدت علائم این مشکل را کم‌تر کند.
۷.استفاده از مکمل‌های ویتامین ب کمپلکس
این ویتامین می‌تواند از شما در برابر در در ناحیه سر محافظت کند، زیرا از جمله ویتامین های محلول در آب بوده و مصرف روزانه آن بدون خطر می‌باشد و میزان اضافی آن به صورت ادرار از بدن دفع می‌شود، در متابولیسم(سوخت و ساز بدن) و سیستم عصبی نیز نقش بسزایی دارند.
