گرفتگی عروق قلب، آترواسکلروز و تصلب شرایین اصطلاحاتی هستند که به سخت و تنگ شدن عروق قلبی که در دیواره شریان‌های قلبی به دلیل رسوب چربی، کلسترول و سایر مواد رخ می‌دهند اشاره دارند. سرخرگ‌ها در حالت طبیعی قابل ارتجاع و انعطاف‌پذیر هستند، اما ممکن است با گذشت زمان، دیواره آن‌ها بر اثر تجمع پلاک‌های چربی، سخت شده و انعطاف‌پذیری اولیه خود را از دست دهند.
همچنین این رسوبات سبب تنگ شدن تدریجی و در نهایت گرفتگی عروق قلب می‌شوند. از آنجایی که موضوع گرفتگی عروق و تأثیر آن در بروز سکته قلبی اهمیت بسیار زیادی دارد توصیه می‌کنیم که تا آخر این مقاله همراه ما باشید تا شما را بیشتر با این بیماری خطرناک آشنا کنیم.
فهرست محتوای نوشته
گرفتگی عروق قلب چیست؟
گرفتگی عروق قلب یکی از رایج‌ترین بیماری‌های قلب می‌باشد که در سراسر دنیا افراد زیادی به آن مبتلا می‌شوند. در این بیماری سرخرگ اصلی قلب و سرخرگ‌های بزرگ بدن به دلیل رسوب چربی مسدود می‌شوند. به دنبال مسدود شدن این رگ‌ها خون‌رسانی و در نتیجه تأمین مواد غذایی و اکسیژن اعضای دیگر بدن نیز با مشکل مواجه می‌شود.
علائم گرفتگی عروق قلب
گرفتگی عروق قلب می‌تواند با علائم مختلفی همراه باشد که برخی از مهمترین آن‌ها عبارتند از:
- آنژین صدری یا درد قفسه سینه
وجود درد و سوزش در سینه یکی از نشانه‌های رایجی می‌باشد که می‌تواند یکی از مهم ترین علائم یا نشانه گرفتگی عروق قلب باشد. همچنین این مشکل می‌تواند یکی دیگر از دلایل درد قفسه سینه نیز باشد. با پیشرفت گرفتگی عروق قلب، فشار بر روی قفسه سینه نیز افزایش پیدا کرده و در ریه‌ها نیز این فشار احساس می‌شود.
بیشتر بخوانید: آنژین صدری یا درد قفسه سینه؛ معرفی کامل + ۴ روش درمان
- احساس درد و فشار در بازوها، کمر، پشت گردن یا فک
علاوه بر احساس درد در قفسه سینه، گاهی اوقات نیز ممکن است فرد این فشار را در کمر، بازوها، فک یا پشت گردن هم احساس کند و این درد می‌تواند یکی از علائم گرفتگی عروق قلب باشد.
- حمله قلبی
از جمله خطرناک‌ترین نشانه‌های گرفتگی عروق قلب، بروز حمله‌های خفیف تا شدید قلبی می‌باشد که باید بلافاصله با مشاهده علائم این حملات با اورژانس تماس بگیرید.
- تنگی نفس
تنگی نفس می‌تواند در اثر عوامل مختلفی رخ دهد، اما بروز این مشکل زمانی که فرد هیچ نوع فعالیت بدنی انجام نداده و آلرژی خاصی ندارد، می‌تواند از دیگر نشانه‌های گرفتگی عروق قلب باشد.
- تعریق بیش از حد
عرق کردن بیش از حد نیز می‌تواند یکی از نشانه‌های گرفتگی عروق قلب باشد. اگر از تعریق زیاد خود گلایه دارید و همزمان بعضی از علائم دیگر را نیز در خودتان مشاهده می‌کنید بهتر است قبل از انجام هر کاری با یک پزشک متخصص مشورت نمایید.
- سرفه کردن
سرفه کردن فرآیندی غیرارادی می‌باشد که ممکن است گاهی در اثر نارسائی قلبی و گرفتگی عروق قلب ایجاد شود. افرادی که دچار چنین مشکلی هستند معمولا از سرفه‌های مزمن شبانه رنج بسیاری می‌برند. ممکن است سرفه‌های مربوط به بیماری قلبی خشک و آزار دهنده باشند. اما در شرایط حادتر همراه با خلط خونی و کف آلو هستند.
- ضعف و خستگی
اگر در تمام ساعات شبانه روز احساس بی حالی، خستگی و ضعف کنید امری غیر طبیعی می‌باشد و می‌توان گفت که از علائم گرفتگی عروق قلب به شمار می‌رود. گاهی اوقات این مشکلات می‌توانند حاکی از گرفتگی عروق قلب باشند. بنابراین بهتر است این علائم را جدی گرفته و به درمان آن اقدام کنید.
نحوه تشخیص گرفتگی عروق قلب
پزشک جهت تشخیص گرفتگی عروق قلب ابتدا یک معاینه بالینی انجام داده و از سوابق پزشکی فرد سؤالاتی خواهد پرسید. در صورتی که به پزشک عمومی مراجعه نمایید بعد از معاینه بالینی و در صورت تشخیص وجود مشکل قلبی، به یک متخصص قلب و عروق ارجاع داده خواهید شد. با توجه به نتایج معاینه بالینی، متخصص قلب و عروق امکان دارد یک یا چند آزمایش را تجویز کند. بعضی از این آزمایش‌ها شامل موارد زیر می‌باشند:
- الکتروکاردیوگرام
در الکتروکاردیوگرام یا تست نوار قلب سیگنال‌های الکتریکی قلب ثبت شده و به این ترتیب این بیماری تشخیص داده می‌شود.
- اکوکاردیوگرام
در آزمایش اکوکاردیوگرام از امواج صوتی جهت آشکار شدن نحوه حرکت خون در شریان‌ها به کار می‌رود.
- آزمایش خون
آزمایش خون برای آنالیز سطح قند و کلسترول تجویز می‌گردد. سطح بالای قند خون و کلسترول خطر ابتلا به تصلب شرایین را افزایش داده و در برخی از موارد، آزمایش پروتئین واکنشی C هم برای بررسی نمودن سطح التهاب شریان‌ها انجام می‌شود.
- تست ورزش
در صورتی که علائم و نشانه‌های قلبی موقع فعالیت بدنی ظاهر گردند، پزشک امکان دارد تست ورزش را توصیه نماید. در این آزمایش درحالی‌که روی تردمیل راه می‌روید پارامترهای قلبی مثل فشار خون و ضربان ثبت خواهند شد. با توجه به اینکه ورزش سبب می‌شود قلب قوی‌تر و سریع‌تر فعالیت نماید، تست استرس ورزشی قادر است مشکلات مرتبط با گرفتگی عروق را به‌خوبی نمایش دهد.
- سونوگرافی داپلر
پزشک امکان دارد از دستگاه سونوگرافی مخصوص برای اندازه‌گیری فشار خون در نقطه‌های مختلفی از دست و پا استفاده نماید. این اندازه‌گیری‌ها قادر است به پزشک در تعیین گستردگی انسداد و سرعت جریان خون در شریان‌ها کمک نماید.
- شاخص مچ پا–بازویی (ABI)
به کمک این آزمایش پزشک تعیین می‌کند که آیا گرفتگی در شریان‌های پا به وجود آمده است یا خیر. در این آزمایش پزشک فشار خون دست و پا را با هم مقایسه می‌کند. تفاوت غیرطبیعی امکان دارد نشانه‌ای از بیماری عروق محیطی باشد.
- کاتتریزاسیون قلبی و آنژیوگرافی
به کمک کاتتریزاسیون و آنژیوگرافی عروق کرونر باریک یا مسدودشده مشخص می‌شوند. موقع آنژیوگرافی، پزشک یک لوله نازک و قابل‌انعطاف را به رگ خونی وارد کرده و سپس یک ماده حاجب از طریق کاتتر را به جریان خون وارد می‌کند. حرکت رنگ در رگ‌ها قادر است به تشخیص بخش‌های مسدود شده کمک نماید.
- اسکن کلسیم کرونری یا اسکن قلب
در این آزمایش تصویربرداری CT برای ایجاد تصاویر دقیق از قلب به کار می‌رود. این آزمایش می‌تواند رسوبات کلسیم را در دیواره شریان‌ها نمایش دهد. جواب این آزمایش به صورت نمره خواهد بود. هر چه نمره بیشتر باشد خطر ابتلا به بیماری قلبی افزایش می‌یابد.
علت گرفتگی عروق قلب چیست؟
گرفتگی عروق قلب یک بیماری پیش‌رونده می‌باشد که از همان اوایل کودکی شروع می‌شود. مواردی که در بروز گرفتگی عروق قلب نقش دارند عبارتند از:
- بالا بودن کلسترول خون
- افزایش فشار خون
- استعمال دخانیات
- سطح بالای تری گلیسیرید خون
- مقاومت به انسولین، ابتلا به چاقی و دیابت
- وجود التهاب مزمن در بدن مانند روماتیسم مفصلی، لوپوس، پسوریازیس یا بیماری التهابی روده
بیشتر بخوانید: آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی چیست؟ + درمان خانگی
زمانی که فاکتورهای خطر ابتلا به بیماری گرفتگی عروق قلب در فرد به سطح بالایی برسند، سلول‌های سفید خونی و مولکول‌های چربی به‌تدریج در دیواره عروق تجمع پیدا می‌کنند. به مرور زمان رسوبات چربی ساخته‌شده از سلول‌های خونی و کلسترول باعث باریک و سخت شدن دیواره سرخرگ‌ها می‌شوند و در نهایت بافت‌ها و اندام‌های منتهی به شریان مسدود شده، نمی‌توانند خون کافی دریافت کنند.
درمان گرفتگی عروق قلب
بهتر است برای این که بتوانید مشکل گرفتگی عروق قلب را کاهش دهید درمان‌های زیر را جدی بگیرید. این درمان‌ها عبارتند از:
درمان خانگی کنترل گرفتگی عروق قلب
ایجاد تغییراتی در رابطه با تغییر سبک زندگی سالم و متعهد بودن به این تغییرات تا حد زیادی می‌توانند در ارتقاء سلامت گرفتگی عروق قلب موثر باشند. این تغییرات عبارتند از:
- ورزش کردن به طور مرتب
- ترک کردن سیگار
- کم کردن وزن در صورت داشتن اضافه وزن
- خوردن غذاهای سالم
- کاهش استرس
درمان دارویی گرفتگی عروق قلب
گاهی اوقات افراد سوال می‌کنند که قوی ترین باز کننده عروق قلب چه دارویی می‌باشد و یا اینکه از بین بردن کامل انسداد عروق قلب بدون نیاز به جراحی چگونه امکان پذیر است؟ در پاسخ به این سؤالات باید گفت که برای درمان گرفتگی عروق قلب می‌توان از داروهای گوناگونی استفاده کرد. این داروها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- مسدود کننده‌های بتا (بتا بلاکر)
- داروهای اصلاح کننده کلسترول
- آسپیرین
- نیتروگلیسیرین
- مسدود کننده‌های کانال کلسیم
- رانولازین
- مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین
درمان گرفتگی عروق قلب بدون جراحی
یکی از روش‌های درمان گرفتگی عروق قلب آنژیوپلاستی و قرار دادن استنت عروق کرونر از طریق پوست می‌باشد. پزشک برای درمان این بیماری در قسمت تنگ شده ی عروق یک لوله باریک و بلند را وارد می‌کند. از طریق این کاتتر یک سیم با بادکنک خالی به منطقه تنگ شده ی عروق منتقل می‌گردد. سپس بادکنک باد شده و در دیواره عروق رسوبات را فشرده می‌کند تا مسیر باز شود. اغلب یک استنت در عروق رها می‌شود تا به باز ماندن عروق کمک نماید.
درمان گرفتگی عروق قلب با جراحی
اگر آنژیوپلاستی جوابگو نباشد و میزان گرفتگی عروق بسیار زیاد باشد، عمل قلب باز پیشنهاد می‌شود. جراح می‌تواند با ایجاد یک پیوند، عروق مسدود شده را باز کند که با انجام این کار، خون در اطراف شریان کرونر جریان می‌یابد. عمل قلب باز برای افرادی که عروق کرونر تنگ دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بیشتر بخوانید: هر آنچه که بعد از عمل جراحی قلب باز باید بدانید
جمع بندی
افرادی که به بیماری گرفتگی عروق قلب مبتلا هستند بهتر است در طول دوره‌های مشخص به پزشک خود مراجعه نمایند. باید طبق گفته‌های پزشک متخصص داروهای خود را به موقع مصرف کنند و دستورات درمانی را به طور کامل اجرا نمایند تا عوارض گرفتگی عروق قلب به حداقل برسد.
بهتر است این نکته را به خاطر داشته باشید که اگر دستورات پزشک متخصص را نادیده بگیرید و داروهای خود را به موقع مصرف نکنید قطعا دچار عوارض گرفتگی عروق قلب می‌شوید. یکی از مهمترین عارضه‌های بیماری گرفتگی عروق قلب، سکته و نارسایی قلب می‌باشد. توصیه ما بر این است که این بیماری را جدی گرفته و در حفظ سلامتی خودتان کوشا باشید.
