هیپرپلازی در واقع پاسخی اولیه به تحریک غیرطبیعی در روند تکثیر سلولی می‌باشد که در آن شکل میکروسکوپی سلول طبیعی است ولی میزان تکثیر بیش از اندازه است. در صورتی که رشد غیرطبیعی در عوض شمار سلول، در اندازه سلول ایجاد شود هایپرتروفی گفته می‌شود.
ما در این مقاله قصد داریم شما را به صورت کامل با هیپرپلازی آشنا کنیم برای آشنایی بیشتر با این موضوع در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
هیپرپلازی چیست؟
همانطور که گفته شد هیپرپلازی در حقیقت تغییر غیر سرطانی بوده و به معنی افزایش تعداد سلول‌ها در مقایسه با حالت طبیعی می‌باشد. این تغییر زمانی مشاهده می‌شود که نمونه بافت زیر میکروسکوپ بررسی گردد. به هیپرپلازی، هیپرپلاستی نیز می‌گویند.
انواع هیپرپلازی
این اختلال می‌تواند در هر نقطه از بدن ایجاد شود. در بعضی از نقاط بدن، این تغییر نام خاصی دارد. ممکن است این نام به طور معمول انواع سلول‌هایی را که در آن محل یافت می‌شوند و یا اینکه شکل ظاهر یا بافت سلول‌ها زمانی که زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌گیرد را توصیف کند. به طور کلی انواع رایج آن عبارتند از:
- کولون، پولیپ هایپلاستیک.
پولیپ هیپرپلاستیک معمولا یک رشد غیر سرطانی می‌باشد که در کولون نزولی، رکتوم و کولون سیگموئید یافت می‌شود. این یک نوع بسیار رایج پولیپ کولورکتال می‌باشد. همچنین پولیپ تشکیل شده از سلول‌های غده ای در رکتوم و سطح داخلی روده بزرگ یافت می‌شود.
- پستان، هیپرپلازی معمولی مجرا.
هیپرپلازی سینه نوعی بیماری پیش سرطانی می‌باشد که می‌تواند بر روی سلول‌های پستان تأثیر بگذارد. می‌توان این بیماری را انباشت سلول‌های غیرطبیعی در پستان توصیف کرد. هیپرپلازی نوعی سرطان نبوده، اما می‌تواند در ایجاد سرطان پستان نقش بسیار مهمی داشته باشد. اگر در طول دوران عمر خود، سلول‌های هیپرپلازی نابهنجار به صورت غیر طبیعی تقسیم و تکثیر شوند، می‌توانند به سرطان غیر تهاجمی پستان یا سرطان تهاجمی پستان تبدیل شوند.
اگر شما نیز به این بیماری مبتلا شده اید، قطعا در آینده خطر ابتلای شما به سرطان پستان افزایش پیدا می‌کند. به همین دلیل، اغلب پزشکان غربالگری فشردهٔ سرطان پستان برای کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان مصرف دارو را توصیه می‌کنند.
- آندومتر، هیپرپلازی آندومتر بدون آتیپی.
پوشش داخل رحم آندومتر نام داشته و به ضخیم شدن این پوشش هیپرپلازی آندومتر گفته می‌شود و به طور معمول باعث خونریزی غیر طبیعی واژن می‌گردد. در بیشتر موارد این اختلال با روش‌های دارویی یا تداخل خارجی درمان می‌شود. هیپرپلازی به خودی خود یک حالت سرطانی و بدخیم نیست؛ اما در مراحل بعد ممکن است به سرطان آندومتر تبدیل شود.
علل ایجاد هیپرپلازی
عوامل زیادی در ایجاد این اختلال نقش دارند. امکان دارد این عارضه به خاطر نیاز بدن به جایگزین نمودن یک بافت خاص ایجاد شود (بر فرض مثال بازسازی پوست یک زخم برای تسریع فرایند بهبود)، التهابات مزمن، هورمون‌ها، فاکتورهای رشدی و بیماری‌های بافتی از دیگر دلایل ایجاد هیپرپلازی هستند.
بیشتر بخوانید: بزرگی پروستات؛ روش های تشخیص و درمان
علائم هیپرپلازی
با توجه به نوع هیپرپلازی ممکن است علائم متفاوت باشند علائم انواع هیپرپلازی به شرح زیر می‌باشند:
- علائم هیپرپلازی اندومتر
از شایع ترین علائم هیپرپلازی اندومتر رحم می‌توان به خونریزی غیر طبیعی رحم اشاره نمود. علائم دیگر این اختلال شامل خونریزی یا لکه بینی پس از قاعدگی، خونریزی با فاصله زمانی کوتاه و کمتر از ۲۱ روز یکبار، ترشحات زیاد مجرای تناسلی، خونریزی غیر طبیعی رحم و دل پیچه در قسمت پایین شکم می‌باشد.
بیشتر بخوانید: کیست اندومتریوما | علل، ۶ علامت و راه های درمان
- علائم هیپرپلازی سینه
در بیشتر اوقات این اختلال علائم خاصی نداشته و وجود آن در طی آزمایش‌های تصویربرداری پزشکی، مشخص می‌شود. اما اگر بافت‌ها به شکل ویژه‌ای رشد کنند، اندام درگیر ممکن است، از نظر فیزیکی ظاهری متفاوت پیدا کند. درد یا گرفتگی در غدد پستانی پیش از شروع قاعدگی و ترشحات از نوک سینه‌ها می‌تواند نشانه این بیماری باشد. با استفاده از بیوپسی نیز نمونه ای از بافت را در زیر میکروسکوپ مورد بررسی قرار می‌دهند.
- علائم ابتلا به پولیپ هایپلاستیک
مانند سایر بیماری‌ها، ابتلا به پولیپ هایپلاستیک در بدن افراد باعث به وجود آمدن علائم متعددی می‌شود. در ادامه به بررسی هر یک از این علائم می‌پردازیم:
مهمترین نشانه‌ای که می‌تواند هشدار دهنده‌ی ابتلا به پولیپ هایپلاستیک یا سرطان روده باشد، خونریزی مقعدی است. اگر خونریزی مقعدی شدید و حاد باشد می‌تواند باعث پارگی پوست مقعد نیز شود.
برای همه‌ی افراد پیش می‌آید که برای مدتی دچار اسهال یا یبوست شوند. اما هر چه مدت زمان ابتلا به اسهال و یبوست در فرد بیشتر باشد، می‌تواند از علائم ابتلا به پولیپ هایپلاستیک باشد. لازم به ذکر است که بروز یبوست و اسهال می‌تواند دلایل متعدد و متفاوتی داشته باشد.
مدفوع دارای رگه‌های خونی و مدفوع مشکی از دیگر نشانه‌های ابتلا به بیماری پولیپ هایپلاستیک می‌باشند. در صورت مشاهده‌ی این علامت هر چه سریع تر به پزشک متخصص مراجعه کنید.
از آنجایی که پولیپ‌های بزرگ می‌توانند قسمتی از روده را مسدود کنند، قطعا در ناحیه‌ی شکم نیز، فرد بیمار درد بسیار شدیدی را احساس خواهد کرد.
پولیپ هایپلاستیک می‌تواند در طی زمان بدون بروز و ایجاد علائم خاصی همچون وجود خون در مدفوع، خونریزی کند. میزان آهن موجود در بدن افراد طی خونریزی کاهش پیدا می‌کند. از آنجا که ساخت سلول‌های خونی قرمز به وجود فولیک اسید و آهن وابسته است، کمبود این عنصر نیز سبب ایجاد کم خونی در بدن فرد می‌شود. کم خونی باعث می‌شود تا به میزان کافی اکسیژن به اندام‌ها نرسد. در نتیجه کسانی که به کم خونی مبتلا هستند دچار تنگی نفس و خستگی می‌شوند.
بیشتر بخوانید: ۱۲ نشانه کم‌خونی که حتما باید بدانید
آیا هیپرپلازی نوعی سرطان است؟
این اختلال نوعی سرطان نیست. با این حال، بعضی از انواع آن‌ها شرایط پیش سرطانی به حساب می‌آیند که می‌توانند با گذشت زمان به سرطان تبدیل شوند. معمولا انواع پیش سرطانی از سلول‌های غیر طبیعی تشکیل شده اند. آسیب شناسان این سلول‌ها را غیر معمول می‌نامند.
تفاوت بین هیپرپلازی و هیپرتروفی چیست؟
هیپرتروفی و هیپرپلازی هر دو باعث می‌شوند تا اندازه بافت افزایش پیدا کند. با این حال، بر خلاف هیپرپلازی هیپرتروفی با افزایش اندازه هر سلول همراه می‌باشد و نه افزایش تعداد سلول‌ها.
بیشتر بخوانید: سندروم تورچ چیست و چگونه درمان می‌شود؟
جمع بندی
هیپرپلازی یک پاسخ اولیه به تحریک غیرطبیعی در تکثیر سلولی است که منجر به افزایش تعداد سلول‌ها در مقایسه با حالت طبیعی می‌شود. این تغییر ممکن است در نقاط مختلف بدن رخ دهد و معمولاً نوع آن با توجه به محل تعیین می‌شود. این اختلال معمولاً بیماری پیش سرطانی است که اگر در طول زمان به صورت غیرطبیعی تکثیر شود، ممکن است به سرطان تبدیل شود. همچنین عوامل مختلفی مانند نیاز بدن به جایگزین نمودن بافت، التهابات مزمن، هورمون‌ها و فاکتورهای رشدی در ایجاد آن نقش دارند.
