کاهش وزن ناگهانی نشانه چیست؟ چه بیماری هایی باعث آن می شوند

ممکن است بعد از یک رویداد پر از استرس کاهش وزن ناگهانی و قابل توجه را تجربه کنید. یا اینکه شاید این کاهش وزن ناگهانی نشانه یک بیماری جدی مثل سرطان، دیابت، سلیاک، آرتروز و مشکلات قلبی و عروقی باشد.

در صورتی که به صورت عمدی غذای خود را کاهش نداده و یا سطح ورزش خود را بیشتر نکرده اید و همچنین در موقعیت استرس زا قرار نگرفته‌اید، ولی در مدت زمان کوتاهی به صورت ناگهانی لاغر شده‌اید، حتما باید به پزشک مراجعه نمایید. ما در این مقاله می‌خواهیم به بررسی علت این کاهش وزن ناگهانی و اینکه چه موقع باید به پزشک مراجعه کنید می‌پردازیم برای آشنایی بیشتر با این موضوع تا آخر این مقاله ما را همراهی کنید.

کاهش وزن ناگهانی چیست؟

همانطور که ذکر شد کاهش وزن ناگهانی بدون هیچ تلاشی قادر است یک مسئله نگران کننده باشد و یا اینکه ممکن است ناشی از یک بیماری زمینه‌ای باشد.

در هنگام کاهش وزن یک قاعده‌ی کلی در مورد مراجعه به پزشک وجود دارد و آن هم این است که اگر شما طی ۶ تا ۱۲ ماه بیشتر از پنج درصد از وزن‌تان را از دست بدهید، حتما مراجعه به یک پزشک متخصص الزامی است.

 همچنین توصیه ما بر این است که در صورت داشتن علائم دیگر، آن‌ها را نیز یادداشت کرده و در مورد آن‌ها با پزشک خود صحبت کنید.

دلایل کاهش وزن ناگهانی چیست؟

کاهش وزن ناگهانی می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد گردد که برخی از این دلایل به شرح زیر می‌باشند:

• کاهش وزن به علت تحلیل ماهیچه

یکی از دلایل مهم کاهش وزن ناگهانی تحلیل عضلات است که می‌تواند به طور غیر منتظره باعث ایجاد این اختلال گردد که علامت اصلی آن ضعف عضلانی می‌باشد. همچنین ممکن است حتی یکی از اندام‌ها‌ی شما کوچک‌تر از دیگری به نظر برسد.

بدن از جرم بدون چربی و توده چربی ساخته شده است که شامل استخوان، ماهیچه و آب می‌باشد. اگر شما ماهیچه خود را از دست دهید، قطعا به دنبال آن وزن کم خواهید کرد. اگر از عضلات خود مدتی استفاده نکنید ممکن است این اتفاق رخ دهد. این مشکل بیشتر در کسانی که ورزش نمی‌کنند، علیل و خانه نشین شده‌اند و یا اینکه دارای مشاغل پشت میزی هستندّ بیشتر مشاهده می‌شود.

به طور کلی، ورزش و تغذیه مناسب می‌تواند روند تحلیل ماهیچه را برعکس کند.

دیگر عوامل احتمالی تحلیل عضلات شامل افزایش سن، صدماتی همچون شکستگی استخوان، سکته، سوختگی، روماتیسم مفصلی، آرتروز، اسکلروز چندگانه، پوکی استخوان و آسیب عصبی می‌باشند.

• پر کاری تیروئید

 پرکاری تیروئید موقعی به وجود می‌آید که غده تیروئید شما هورمون تیروئید بیش از اندازه بسازد. این هورمون‌ها اکثر عملکردهای بدن مانند متابولیسم را کنترل می‌نمایند. در صورتی که تیروئید شما بیش از حد فعال باشد، حتی اگر دارای اشتهای خوبی هم باشید، باز کالری سوزی با سرعتی را خواهید داشت و در نهایت به صورت ناخواسته وزنتان کم خواهد شد.

از دیگر علائم پر کاری تیروئید می‌توان به ضربان قلب سریع و نامنظم، اضطراب، خستگی، عدم تحمل گرما، مشکلات خواب، لرزش دست و پریودهای سبک در زنان اشاره کرد.

لازم به ذکر است که تیروئید پر کار نیز ممکن است در پی بیماری گریوز، تیروئیدیت، خوردن بیش از اندازه ید و مصرف بیش از حد داروهای تیروئید ایجاد گردد.

• بیماری دیابت

از دیگر عواملی که ممکن است باعث ایجاد کاهش وزن ناگهانی شود، ابتلا به بیماری دیابت می‌باشد.

 در صورتی که مبتلا به دیابت نوع ۱ باشید، سیستم ایمنی بدن به سلول‌های پانکراس که مسئول تولید انسولین هستند، حمله می‌نماید. بدون انسولین، بدن قادر نیست از گلوکز جهت تولید انرژی استفاده نماید و این وضعیت سبب افزایش قند خون می‌شود. کلیه‌ها گلوکز استفاده نشده را توسط ادرار دفع می‌نمایند. در کنار گلوکزی که از بدن دفع می‌شود، کالری مصرفی نیز از بدن حذف می‌شود.

بیشتر بخوانید: نشانه های دیابت؛ ۹ نشانه و خطراتی از آن که باید بدانیم

• آرتریت روماتوئید

آرتریت روماتوئید یک نوع بیماری خود ایمنی می‌باشد که سبب می‌گردد تا سیستم ایمنی بدن به پوشش مفاصل حمله کرده و در نهایت منجر به التهاب گردد.

 التهاب مزمن می‌تواند متابولیسم بدن را تسریع کرده و وزن کلی را کاهش دهد.

 علائم RA یا آرتریت روماتوئید شامل درد و تورم مفاصل است.

 این بیماری معمولاً قادر است در هر دو طرف بدن مفاصل یکسانی را تحت تأثیر قرار دهد. اگر شما نیز به بیماری آرتریت روماتوئید مبتلا هستید و یک ساعت یا بیشتر هیچ حرکتی نکنید، احتمال این وجود دارد که مفاصل شما سفت شوند.

 علت دقیق آرتریت روماتوئید ناشناخته است اما ممکن است به مواردی مثل ژن‌ها، سن، سیگار کشیدن، تغییرات هورمونی و چاقی مربوط باشد.

معمولاً درمان این بیماری با دارو شروع می‌شود که این داروها شامل کورتیکواستروئیدها،داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری، مهارکننده‌های کیناز مرتبط با ژانوس و داروهای بیولوژیک هستند.

• بیماری‌های گوارشی و التهابی روده

بیماری آی بی دی (IBD) از جمله اختلالات التهابی مزمن دستگاه گوارشی می‌باشد که قادر است سبب لاغری ناگهانی گردد. در این بیماری بدن به صورت فزاینده‌ای از انرژی بدن استفاده می‌نماید و همچنین این بیماری ساخت هورمون‌های گرلین و لپتین را مختل نموده و سبب کاهش اشتها و کاهش وزن می‌شود.

• افسردگی

ممکن است کاهش وزن ناگهانی یک عارضه جانبی افسردگی باشد که حداقل می‌تواند به مدت دو هفته احساس سرگردانی، غم و یا پوچی را در فرد ایجاد کند.

این احساسات می‌توانند در فعالیت‌های روزمره همچون رفتن به محل کار یا مدرسه نیز اختلال ایجاد کنند.

افسردگی قسمتی از مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد که اشتها را کنترل می‌کنند.

بهتر است بدانید که ادامه این وضعیت می‌تواند باعث کم اشتهایی و در نهایت کاهش وزن ناگهانی شود.

ممکن است در برخی افراد نیز افسردگی اشتها را افزایش دهد، چون علائم آن در افراد مختلف متفاوت می‌باشد. علائم دیگر افسردگی شامل از دست دادن علاقه به سرگرمی، احساس غم مداوم، تمرکز ضعیف، انرژی کم، افکار مرگ یا خودکشی، خوابیدن خیلی کم یا زیاد و تحریک پذیری باشد.

بیشتر بخوانید: بی اشتهایی؛ ۱۱ علت و راه‌های خانگی درمان آن + پادکست

شما باید برای درمان افسردگی با یک روانشناس مشورت کنید.

از عمده ترین روش‌های درمان این بیماری رفتار درمانی، روان درمانی و در صورت نیاز استفاده از داروهای ضد افسردگی می‌باشد. بهتر است به این نکته مهم نیز توجه داشته باشید که در صورت نیاز به دارو درمانی شما به یک متخصص اعصاب و روان یا همان روانپزشک ارجاع داده خواهید شد.

• اندوکاردیت یا عفونت قلب

اندوکاردیت به معنی التهاب پوشش داخلی قلب می‌باشد.

اندوکاردیت در حقیقت یک نوع عفونت قلبی است.

زمانی که میکروب‌ها به جریان خون وارد می‌شوند و در قلب تجمع می‌کنند، عفونت قلب به وجود می‌آید.

اما ممکن است با خود بپرسید که چطور این بیماری باعث وزن ناگهانی می‌شود؟ در پاسخ این سوال باید بگوییم که بیشتر افرادی که به اندوکاردیت مبتلا هستند، تب دارند و امکان دارد کاهش اشتها را تجربه کنند.

افزایش دمای بدن نیز باعث بالا رفتن سوخت‌و‌ساز و سوختن چربی بدن می‌گردد و این نیز باعث کاهش وزن ناگهانی می‌شود.

• بیماری انسدادی مزمن ریه

بیماری انسدادی مزمن ریه یک نوع بیماری ریوی پیشرونده می‌باشد که شامل برونشیت مزمن و آمفیزم است.

بیشتر افرادی که مبتلا به بیماری انسدادی مزمن ریه هستند هر دو بیماری را دارند. آمفیزم می‌تواند به صورت آهسته به کیسه‌های هوایی موجود در ریه‌ها آسیب برساند و نفس کشیدن را برای فرد سخت تر کند.

برونشیت مزمن هم می‌تواند سبب التهاب راه‌های هوایی که هوا را به ریه‌ها می‌رسانند شود.

 در نتیجه این روند منجر به ایجاد سرفه، خلط و مسائل و مشکلات تنفسی می‌شود.

تنفس سخت نیز باعث سوزاندن کالری زیاد و درنتیجه کاهش وزن ناگهانی می‌شود.

• سایر بیماری‌ها

سایر بیماری‌هایی که ممکن است موجب کاهش وزن ناگهانی شوند عبارتند از:

• سرطان
• بیماری آدیسون
• بیماری پارکینسون
• ایدز
• مشکلات مرتبط با دندان
• عوارض جانبی داروهای تجویزی
• بیماری سلیاک
• عفونت انگلی
• سوء مصرف مواد مخدر
• اختلالات غذایی تشخیص داده‌ نشده
• تورم پانکراس
• سوء مصرف الکل
• مشکلات بلع
• زوال عقل

چه زمانی باید برای کاهش وزن ناگهانی به پزشک مراجعه نماییم؟

در صورتی که در یک دوره ۶ الی ۱۲ ماهه بیشتر از ۵ درصد از وزن بدن خود را به صورت ناخواسته از دست بدهید، نیاز است که برای بررسی دلیل کاهش وزن ناگهانی به پزشک مراجعه نمایید.

چه روش‌هایی برای تشخیص بیماری از کاهش وزن ناگهانی وجود دارد؟

درست است که عوامل زیادی می‌توانند کاهش وزن‌ ناگهانی را ایجاد کنند، اما تشخیص این بیماری تنها از طریق یک ارزیابی کامل امکان‌ پذیر است.

 در این ارزیابی‌ پزشک درباره سابقه و علائم بیماری‌ها، شرایط بدنی و داروهایی که مصرف می‌کنیم، تحقیق می‌کند.

در یک مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۷ انجام شد، محققان از شرکت‌کنندگان خواستند تا آزمایش‌های گوناگون خون را در کنار عکسی از قفسه سینه خود ارائه دهند تا بتوانند علت کاهش وزن ناگهانی را پیدا کنند.

در این آزمایش، از بیمارانی که سن و سال زیادی داشتند خواسته شد تا تحت معاینه دندان‌ پزشکی‌، ارزیابی روان‌شناختی و آزمایش بلع قرار بگیرند.

در مواردی هم که متخصصان و پزشکان نتوانستند دلیلی برای این بیماری پیدا کنند، به پیگیری با بیماران ادامه دادند تا از شرایط جسمانی‌ آن‌ها اطلاعات بیشتری به دست آورند.

 بهتر است این نکته مهم را نیز در نظر داشته باشید که همیشه کاهش غیر قابل توضیح وزن توسط پزشکان تشخیص داده نمی‌شود. در سال ۲۰۲۳ مطالعه‌ای نشان داد که تنها ۲۱ درصد از پزشکان می‌توانند بیماری‌هایی که منجر به کاهش وزن می‌شود را در بیماران تشخیص دهند.

جمع بندی

از این مقاله نتیجه می‌گیریم که کاهش وزن ناگهانی به علت‌های مختلفی ممکن است ایجاد شود، برای اینکه بتوانید جلوی این مدل از کاهش وزن ناگهانی را بگیرید، توصیه می‌شود آزمایش‌ها و بررسی‌های متنوعی را انجام دهید تا پزشکان قادر به تشخیص علت این کاهش وزن باشند و طبق آن به درمان بیماری بپردازند.

درصورت نیاز به مشاوره با کارشناسان نیتروطب می توانید در تماس باشید و پاسخ سوال و ابهام های خود را در خصوص این مشکل از ما جویا باشید.