بیماری آلزایمر یک بیماری مغزی است که باعث کاهش سازماندهی مغز میشود و در نهایت بر توانایی فرد برای انجام فعالیتهای روزمره تاثیر میگذارد. نشانههای آلزایمر با گذشت زمان بدتر میشود. محققان معتقدند روند بیماری ممکن است ۱۰ سال یا بیشتر طول بکشد.
تجمع غیرطبیعی پروتئین در مغز شما باعث بیماری آلزایمر میشود. تجمع این پروتئینها (پروتئین آمیلوئید و پروتئین تاو)، باعث مرگ سلولهای مغز میشود. مرگ آهسته و مداوم سلولهای عصبی منجر به نشانههای بیماری آلزایمر میشود. مرگ سلولهای عصبی در یک ناحیه از مغز (بهطورمعمول ناحیهای از مغز که حافظه را کنترل میکند) شروع میشود و سپس به مناطق دیگر گسترش مییابد.
با وجود تحقیقات در حال انجام، دانشمندان هنوز نمیدانند دقیقاً چه چیزی باعث ایجاد این پروتئینها می شود. آنها تاکنون معتقدند که یک جهش ژنتیکی ممکن است باعث بروز زودرس آلزایمر شود.تحقیقات نشان دادهاند که عوامل ژنتیکی نیز در بروز آلزایمر نقش دارند.
بیماری آلزایمر چگونه تشخیص داده میشود؟
کادر درمان از روشهای مختلفی برای تعیین اینکه آیا فرد مبتلا به مشکلات حافظه، به بیماری آلزایمر مبتلا است یا خیر، استفاده میکنند. این به این دلیل است که بسیاری از دلیلهای دیگر، به ویژه بیماریهای عصبی، میتوانند باعث زوال عقل و سایر نشانههای آلزایمر شوند.
بیشتر بخوانید: زوال عقل یا دمانس؛ ۹ نشانه و انواع آن
در مراحل اولیه تشخیص آلزایمر، پزشک سوالهایی برای درک بهتر سلامتی و زندگی روزانه شما میپرسد. پزشک شما همچنین ممکن است از یکی از نزدیکان شما، مانند یکی از اعضای خانواده یا مراقب، در مورد نشانههای شما سوال کند. سوالها بهطورمعمول در مورد موضوعهای زیر هستند:
- سلامت کلی
- داروهای فعلی
- تاریخچه پزشکی
- توانایی انجام فعالیتهای روزانه
- تغییر در خلق و خو و رفتار
همچنین پزشک برای رد سایر علل احتمالی، آزمایشات پزشکی استاندارد (مانند آزمایش خون و ادرار) و بهطورمعمول سی تی اسکن مغز را تجویز میکند.
مهمترین نشانههای آلزایمر
از دست دادن حافظه یکی از نشانههای اصلی بیماری آلزایمر است. نشانههای اولیه شامل مشکل در یادآوری رویدادها یا مکالمههای اخیر است. با پیشرفت بیماری، مشکلات حافظه بدتر میشود و نشانههای دیگری ایجاد میشود. در ابتدا، فرد مبتلا به آلزایمر ممکن است آگاه باشد که در به خاطر سپردن چیزها و سازماندهی افکار مشکل دارد. احتمال بیشتری دارد که یکی از اعضای خانواده یا دوستان متوجه بدتر شدن علائم شما شود. بیماری آلزایمر باعث ایجاد مشکل در تمرکز و تفکر میشود، بهخصوص در مورد مفاهیم انتزاعی مانند اعداد.
افراد مبتلا به بیماری آلزایمر ممکن است رفتارهای زیر را از خود نشان دهند:
- تکرار جملههای تاکیدی و سوالها
- فراموش کردن مکالمهها، قرارها یا رویدادها
- در جاهایی که از قبل می شناسند گم میشوند.
- نام اعضای خانواده یا جای اشیا روزمره را فراموش میکند.
چگونه بیماری آلزایمر درمان میشود؟
هیچ درمانی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد، اما بعضی داروها میتوانند به طور موقت نشانههای بیماری را کنترل کنند. داروها و سایر مداخلات نیز می توانند به نشانههای رفتاری کمک کنند. شروع درمان در سریعترین زمان برای آلزایمر، میتواند به حفظ عملکرد روزانه برای مدتی کمک کند. با این حال، داروهای فعلی بیماری را متوقف نمیکنند. از آنجایی که آلزایمر به طور متفاوتی روی همه افراد تاثیر میگذارد، درمان به شدت فردی است. کادر درمان با افراد مبتلا به آلزایمر و مراقبهای آنها برای تعیین بهترین برنامه درمانی کار میکنند.
سازمان غذا و داروی آمریکا(F.D.A) دو نوع دارو را برای درمان نشانههای بیماری آلزایمر تایید کرده است:
- مهارکنندههای کولین استراز
- آنتاگونیستهای NMDA
سازمان غذا و داروی آمریکا تایید سریعی برای داروی “آدوکانوماب” صادر کرد.این دارو اولین درمان اصلاح کننده بیماری میباشد. آدوکانوماب به کاهش رسوب آمیلوئید در مغز شما کمک میکند. آدوکانوماب یک داروی جدید است و محققان اثر آن را در افرادی که مبتلا به بیماری آلزایمر اولیه بودند، مورد مطالعه قرار دادند. به همین دلیل، ممکن است فقط در مرحلههای اولیه به افراد کمک کند.
مهارکنندههای کولین استراز
مهارکنندههای کولین استراز زیر میتوانند به درمان نشانههای بیماری آلزایمر خفیف تا متوسط کمک کنند:
- دونپزیل
- ریواستیگمین
- گالانتامین
این داروها با مسدود کردن عمل استیل کولین استراز، آنزیمی که مسوول تخریب استیل کولین است، عمل میکنند. استیل کولین یکی از مواد شیمیایی است که به ارتباط سلولهای عصبی کمک میکند. محققان بر این باورند که کاهش سطح استیل کولین باعث بعضی از نشانههای بیماری آلزایمر میشود.
این داروها میتوانند بعضی از مشکلات حافظه را بهبود ببخشند و بعضی از نشانههای رفتاری بیماری آلزایمر را کاهش دهند. این داروها بیماری آلزایمر را درمان یا پیشرفت بیماری را متوقف نمیکنند.
آنتاگونیستهای NMDA
ممانتین برای درمان بیماری آلزایمر متوسط تا شدید مورد تایید F.D.A است. این دارو به حفظ سلامت سلولهای خاصی از مغز کمک میکند. مطالعات نشان داده است که افراد مبتلا به آلزایمر که ممانتین مصرف میکنند در فعالیتهای معمول زندگی مانند غذا خوردن، پیادهروی، توالت، حمام کردن و لباس پوشیدن عملکرد بهتری دارند.
مدیریت تغییرهای رفتاری
اگر فرد مورد علاقه شما به بیماری آلزایمر مبتلا شده است، میتوانید اقدامهایی انجام دهید تا او را در محیط خود راحت نگه دارید و به مدیریت تغییرهای رفتاری کمک کنید. شما میتوانید:
- محیطی آشنا برای آنها حفظ کنید. چیدمان یا سازماندهی فضای زندگی آنها را تغییر ندهید.
- راحتی آنها را فراهم کنید.
- اشیای راحت و آشنایی مانند یک حیوان عروسکی یا پتوی مورد علاقه آنها را تهیه کنید.
- اگر تحت استرس هستند، سعی کنید توجه آنها را تغییر دهید.
- سعی کنید از درگیری اجتناب کنید.
هم چنین بخوانید: کاردرمانی در منزل قزوین
هیچ دارویی برای مدیریت نشانههای رفتاری در آلزایمر تایید نشده است. برخی از داروها ممکن است به بعضی افراد کمک کند، از جمله:
- داروهای ضد افسردگی : این داروها میتوانند اضطراب، بیقراری، پرخاشگری و افسردگی را درمان کنند.
- داروهای ضد اضطراب : این داروها میتوانند بیقراری را درمان کنند.
- داروهای ضد تشنج : این داروها گاهی میتوانند پرخاشگری را درمان کنند.
- داروهای ضد روانپریشی (نورولپتیک ها) : این داروها می توانند پارانویا، توهم و بیقراری را درمان کنند.
بیشتر بخوانید: تشنج؛ صفر تا ۱۰۰ آنچه که باید بدانیم
این داروها میتوانند عوارض جانبی ناخوشایند یا حتا خطرناکی ایجاد کنند (مانند سرگیجه، که میتواند منجر به زمین خوردن شود)، بنابراین پزشکان بهطورمعمول آنها را برای دوره های کوتاه مدتی که مشکلات رفتاری شدید هستند، تجویز میکنند، آنهم زمانی که فرد ابتدا درمانهای غیر دارویی ایمنتری را امتحان کرده باشد و بهتر نشده باشد.
بیماری آلزایمر یک بیماری مزمن و تدریجی است که تأثیر بسیاری بر روی زندگی فرد مبتلا و خانوادهاش دارد. با وجود عدم وجود درمان قطعی برای آلزایمر، اما با استفاده از روشهای درمانی موجود و حمایت مناسب، میتوان کیفیت زندگی افراد را بهبود بخشید و به تاخیر انداختن پیشرفت بیماری کمک کرد. همچنین، تحقیقات در حوزه آلزایمر همچنان در حال ادامه است و امیدواریم در آینده روشهای درمانی موثرتری برای این بیماری پیدا شود.