آب یک نعمت خدادادی است که همه برای زنده‌ماندن به آن نیاز داریم. آب سالم برای سلامتی مهم است؛ زیرا برای آشامیدن، غذاپختن، سرگرمی استفاده می‌شود و آلودگی آن بیماری و مشکل برای انسان، جانوران، گیاهان و آبزیان به‌وجود می‌آورد. در این مقاله از نیتروطب با خطر و بیماری‌هایی که از مصرف آب آلوده به انسان منتقل می‌شود، آشنا شوید.
آب سالم، گامی برای جلوگیری از بیماری های گوناگون
آب زمانی آلوده است که ماده‌ی شیمیایی یا میکروارگانیسم در آن باشد و باعث مشکل در سلامتی انسان، مانند: سرطان، بیماری‌های قلبی و عروقی یا باکتریایی می‌شود. مصرف آب سالم یک گام برای جلوگیری از بیماری‌های اسهالی و عفونت‌های تنفسی است. اسهال شناخته‌شده‌ترین بیماری است که با آب و غذای آلوده پیوستگی دارد.
آب آلوده باعث بسیاری از بیماری‌ها، به‌ویژه بیماری‌های گوارشی در انسان است. گاهی فاکتور بیماری‌زا در انسان، از راه مدفوع و ادرار یک بیمار، وارد آب شده و اگر آن آب خورده شود منجر به بیماری‌های اسهال خونی، هپاتیت A، وبا و حصبه می‌شود. هم‌چنین آب، محیطی مناسب برای پرورش عامل بیماری‌های بیلارزیا و کرم پیوک است و انسان با آشامیدن آب آلوده یا تماس آن با پوست، مبتلا می‌شود.
در سال ۲۰۱۷، بیشتر از ۲۲۰ میلیون نفر به درمان شیستوزومیازیس (بیلارزیا) که یک بیماری از کرم‌های انگلی در آب آلوده است، نیاز داشتند.
نوزادان، کودکان، زنان باردار، سالخورده‌ها و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند (مانند: بیماران HIV، کسانی که داروی شیمی‌درمانی یا پیوند استفاده می‌کنند) بیشتر با میکروب‌ها و ماده‌های شیمیایی در آب بیمار می‌شوند.
بیشتر بخوانید: بیماری ایدز AIDS پاسخ به ۱۹ سوال متداول در مورد آن
انواع باکتری در آب
- باکتریهای طبیعی که در آب هستند، مانند: ویبریو، سودوموناس، اکروموباکتر، گونه‌هایی از میکروکوکوس و سارسینا
- باکتریهای خاک که با آب باران به رودخانه‌ها وارد می‌شوند، مانند: استرپتوماسیس، باسیلوس و گونه‌های ساپروفیت انتروباکتریاسه (آیروباکتر)
- باکتری‌هایی که در گوارش انسان و حیوان وجود دارد، مانند: اشرشیاکلی، استرپتوکوکوس فکالیس، سالمونلا، شیگلا و ویبریو. این گروه در باکتریهای شاخص آلودگی میکروبی آب قرار دارند.
میکروارگانیسم های بیماری زای آب
باکتریهای بیماری‌زا در آب:
سالمونلا تیفی (بیماری تیفویید)، گونه‌های شیگلا (بیماری شیگلوزیس)، ویبریوکلرا (وبا)، اشرشیاکلی (اسهال)، لپتوسپیرا یا سودوموناس پسودومالیی (بیماری ویلز).
ویروس‌های آب:
ویروس هپاتیت A (هپاتیت A)، پولیوویروس‌ها (فلج‌اطفال) و ویروس‌های دستگاه تنفسی.
بیشتر بخوانید: آشنایی کامل با ۷ نوع هپاتیت + پیشگیری و درمان آن
پروتوزوآهای بیماری‌زا در آب:
آنتامبا هیستولیتیکا (اسهال خونی)، ژیاردیا لامبلیا (اسهال آبکی و دل‌درد)، بالانتیدیوم‌کلی (بیماری بالانتیدیازیس)، نگلریا و آکانتوموبا (بیماری مننگوسفالیت آمیبی).
قارچ‌های بیماری‌زای آب:
میکروسپورم یا تریکوفیتون (کچلی ناخن و ریش)، اپیدرموفیتون (کچلی حیوان‌ها).
اسهال مسافرتی و جلوگیری از آن
اسهال مسافرتی شایع‌ترین مشکل برای مسافران و پیشگیری از آن بسیار مهم است. در ۸۰ درصد موردها باکتری (اشرشیاکلی) باعث این بیماری و نشانه‌های آن ۱۲ تا ۷۲ ساعت پس از خوردن آب یا غذای آلوده نمایان می‌شود. شدت بیماری می‌تواند کم یا زیاد باشد و ۳ تا ۵ روز ادامه دارد.
علامت‌های آن:
- دفع مدفوع شل، ۳ بار یا بیشتر در روز (مدفوع خونی به‌ندرت پیش‌می‌آید)
- دل‌درد
- تهوع
- استفراغ
- تب
- زیادشدن صداهای شکم
این بیماری خودبه‌خود برطرف می‌شود ولی درصورت اسهال زیاد یا دل‌پیچه، پزشک آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند.
چگونه از اسهال مسافرتی جلوگیری کنیم؟
- مصرف آب بهداشتی و تصفیه‌شده
- استفاده‌نکردن از یخی که نمی‌دانید از آب تصفیه‌شده است یا خیر
- جوشاندن آب
- شست‌وشوی دست با آب و صابون پیش از غذاخوردن
شنا در آب آلوده باعث چه بیماری هایی می شود؟
شنا در آب آلوده باعث به‌وجودآمدن مشکل‌های زیر می‌شود:
- ضایعه‌های پوستی
- عفونت‌های تنفسی
- بیماری چشم صورتی
- عفونت‌های تنفسی
آلودگی آب چگونه اتفاق می افتد؟
آب رایج‌ترین حل‌کننده است؛ زیرا بیشتر از هر مایع دیگری ماده‌ها را در خود حل می‌کند و به‌آسانی آلوده می‌شود. آلودگی آب‌های سطحی از آب‌هایی که در عمق بیشتری از زمین هستند، بالاتر است.
میکروب‌ها و ماده‌های شیمیایی می‌توانند از منبع‌های زیادی وارد آب شوند، مانند: کود، آفت‌کش، زباله، مدفوع حیوان، ساخت‌وساز، فاضلاب، سنگ و خاک‌هایی که به‌طور طبیعی ماده‌های شیمیایی و معدنی دارند.
پلاستیک و زباله در آب
هنگامی که پلاستیک و زباله در آب باشد به اکوسیستم آبی و سلامت انسان آسیب می‌زند. ماهی ممکن است زباله را با غذا اشتباه بگیرد و بخورد و همین باعث مرگ آن شود؛ میکروپلاستیک‌ها را هم مصرف می‌کنند.
ما ممکن است میکروپلاستیک‌ها را از آب آشامیدنی یا خوردن غذاهای دریایی آلوده بخوریم. بررسی‌ها نشان می‌دهد که میکروپلاستیک باعث استرس اکسیداتیو، واکنش‌های التهابی و اختلال متابولیک در انسان می‌شود.
آب آلوده به فاضلاب یا مدفوع انسان
این آب آلوده دارای باکتری‌هایی است که بیماری‌های اسهال، وبا، اسهال خونی، حصبه، هپاتیت A و فلج‌اطفال به‌وجود می‌آورد.
آلوده‌شدن آب با کشاورزی
کشاورزی هنگام بارش باران باعث آلودگی آب می‌شود. هنگام بارندگی، آلاینده‌هایی مانند: کود، مدفوع حیوان و آفت‌کش‌ها وارد آب می‌شود و آن را آلوده می‌کند.
آلاینده‌های کشاورزی به‌طور معمول مقدار زیادی فسفر و نیتروژن دارند که باعث رشد شکوفه‌های جلبکی می‌شود. این شکوفه‌ها مرگ ماهی‌ها، پرندگان و پستانداران دریایی را درپی دارد و هم‌چنین به انسان آسیب می‌رساند.
آب با آلاینده های شیمیایی
آب آشامیدنی دارای آلاینده‌های شیمیایی مانند: آفت‌کش، کود و فلز سنگین، خطرهای جدی برای سلامتی ایجاد می‌کند. اگر این آلاینده‌ها در آبی که مصرف می‌شود، وجود داشته‌باشد در خطر بیماری‌های سرطان، اختلال هورمونی، تغییر کارکرد مغز، آسیب به سیستم ایمنی و تولید‌مثل، مشکل قلبی_عروقی و کلیوی قرار دارید.
چگونه می توانیم به کاهش آلودگی آب کمک کنیم؟
شما می‌توانید با رعایت موردهای زیر به کاهش آلودگی آب کمک کنید:
- کاهش استفاده از پلاستیک و بازیافت آن
- دفع درست ماده‌های شیمیایی خانگی و استفاده‌ی درست از شوینده‌ها (برمبنای دستور شرکت تولیدکننده)
- جلوگیری از نشت ماده‌های خطرناک، با تعمیر و نگهداری درست وسیله‌ی نقلیه‌ی خود
- کاهش مصرف آفت‌کش‌ها و کودها
کلام آخر
آب سالم برای سلامت انسان و جانوران مهم است و با ماده‌های شیمیایی و میکروارگانیسم از راه‌های گوناگون آلوده می‌شود. ما می‌توانیم با روش‌های مختلفی به کاهش آلودگی آب کمک کنیم. آب آلوده بیماری‌های اسهال، وبا، اسهال خونی، تیفویید و فلج اطفال به‌وجود می‌آورد و در میان آن‌ها اسهال شایع‌ترین است.
نوزادان، کودکان، زنان باردار، سالخورده‌ها و کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر در خطر قرار دارند. اگر با مصرف آب آلوده عارضه‌هایی برای شما رخ داد، باید توسط پزشک ویزیت شوید. اگر فرزند یا خودتان به‌اشتباه آب آلوده استفاده کردید، تیم نیتروطب در این زمینه با کارشناسان خود به کمک شما میآیند.
