عفونت با ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) که به عنوان تبخال شناخته می شود، در سطح جهانی بیماری شایعی است. هرپس نوع ۱ (HSV-1) به‌طور معمول از طریق تماس دهان به دهان منتقل می‌شود و باعث عفونت در داخل یا اطراف دهان (تبخال دهان) می‌شود، اما می‌تواند باعث تبخال تناسلی نیز شود. HSV-2 به‌صورت عمده از راه جنسی منتقل می‌شود و باعث تبخال تناسلی می‌شود.
هرپس دهان و تناسلی بیشتر بدون علامت یا ناشناخته هستند (آمار حدود ۲۰ درصد بین افراد جهان) اما می‌توانند تاول‌ها یا زخم‌های دردناکی را در محل عفونت ایجاد کنند که شدت آن از خفیف تا شدید نوسان دارد. ویروس هرپس تمام زندگی فرد با وی همراه است و عللامت‌های آن ممکن است طی سال‌ها دوباره بروز پیدا کنند. برخی از داروها برای کاهش شدت و تعداد علامت‌ها در دسترس هستند، اما نمی‌توانند ویروس هرپس را درمان کنند.
دوره‌های علامت پیدرپی تبخال دهان و تناسلی ممکن است ناراحت‌کننده باشد. تبخال تناسلی همچنین می‌تواند موجب انگ‌زدن باشد و بر رابطه‌ی جنسی تاثیر بگذارد. با این حال، با گذشت زمان، بیشتر مبتلایان به هرپس با این عفونت زندگی می‌کنند.
چه نشانه‌هایی در تبخال ظاهر می‌شود؟
عفونت تبخال دهانی هرپس به‌صورت عمده، بدون علامت است، اما علامت‌ها می‌تواند شامل تاول‌های دردناک یا زخم‌های باز در داخل یا اطراف دهان باشد. افراد مبتلا بیشتر وقت‌ها قبل از ظاهرشدن زخم، احساس گزگز، خارش یا سوزش در اطراف دهان خود را تجربه می‌کنند. این نشانه‌ها می‌توانند به صورت دوره‌ای عود کنند و فراوانی آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است.
تبخال تناسلی می تواند بدون علامت باشد یا علامت خفیفی داشته‌باشد که ناشناخته می‌مانند. هنگامی‌که نشانه‌ها ظاهر می‌شود، تبخال تناسلی با یک یا چند تاول یا زخم ناحیه‌ی تناسلی یا مقعدی مشخص می‌شود.
علاوه‌براین، نشانه‌های عفونت جدید بیشتر شامل تب، بدن‌درد و تورم غده‌های لنفاوی است. پس از یک دوره‌ی اولیه، که می‌تواند شدید باشد، علامت‌ها ممکن است عود کنند. تبخال تناسلی ناشی از HSV-1 اغلب عود نمی‌کند. با HSV-2، دوره‌های عودکننده، شایع هستند و به مرور زمان کاهش می‌یابند.
راه‌های انتقال هرپس چیست؟
HSV-1 بیشتر از طریق تماس با ویروس در زخم‌ها، بزاق یا سطح‌های داخل یا دور دهان منتقل می‌شود. به‌طورمعمول، این نوع ویروس می‌تواند از طریق تماس دهان و تناسلی به ناحیه‌ی تناسلی منتقل شود و باعث تبخال تناسلی شود. احتمال‌دارد از سطوح دهان یا پوستی که طبیعی به‌نظرمی‌رسند هم منتقل شود. با این‌حال، بیشترین خطر انتقال زمانی است که زخم‌های فعال وجود داشته‌باشد. کسانی‌که پیش از این HSV-1 دارند در خطر عفونت مجدد نیستند، اما همچنان در معرض خطر آلودگی با HSV-2 هستند.
HSV-2 بیشتر در طول رابطه‌ی جنسی از طریق تماس با بخش‌های تناسلی یا مقعدی پوست، زخم ها یا مایعات فرد آلوده به ویروس منتقل می‌شود. HSV-2 اغلب در نبود نشانه‌ها منتقل می شود.
در شرایط نادر، تبخال (HSV-1 و HSV-2) می‌تواند در حین زایمان از مادر به کودک منتقل و باعث تبخال نوزادی شود.
بیشتر بخوانید: ۱۰ بیماری شایع بارداری که به جنین شما آسیب می رساند
عوارض احتمالی HSV-2 و بیماری‌های همراه
عفونت HIV
عفونت HSV-2 خطر عفونت HIV را حدود سه برابر افزایش می‌دهد. علاوه‌براین، افراد مبتلا به عفونت HIV و HSV-2 بیشتر احتمال دارد دیگران را به HIV آلوده کنند. عفونت HSV-2 یکی از شایع‌ترین عفونت‌ها در افراد مبتلا به HIV است.
بیشتر بخوانید: بیماری ایدز AIDS پاسخ به ۱۹ سوال متداول در مورد آن
بیماری شدید
در افراد دچار نقص ایمنی، ازجمله افرادی که عفونت پیشرفته HIV دارند، تبخال می‌تواند نشانه‌های شدیدتر و عودهای بیشتر داشته باشد. عوارض نادر HSV-2 شامل مننژوانسفالیت (عفونت پرده‌ها و بافت مغزی) و عفونت منتشر است. به ندرت، عفونت HSV-1 می‌تواند منجر به عوارض شدیدتری مانند آنسفالیت (عفونت مغزی) یا کراتیت (عفونت چشم) شود.
تبخال نوزادی
تبخال نوزادی زمانی رخ می دهد که نوزاد در هنگام زایمان در معرض HSV قرار گیرد. تبخال نوزادی نادر است و به‌تقریب در ۱۰ تولد از هر ۱۰۰۰۰۰ تولد در سراسر جهان رخ می‌دهد. بااین‌حال، یک وضعیت جدی است که می‌تواند منجر به ناتوانی عصبی پایدار یا مرگ شود. خطر ابتلا به تبخال نوزادی زمانی بیشتر است که مادر برای اولین بار در اواخر بارداری هرپس را دریافت کند.
عفونت پوستی
زخم ایجاد شده در زمینه‌ی تبخال، محیط مناسبی برای رشد باکتری‌های سطح پوست که به‌دنبال فرصت برای عفونت هستند، فراهم می‌کند. هر زخمی همراه با ورود باکتری و ایجاد عفونت است؛ ولی، سیستم ایمنی می‌تواند با کمترین نشانه و آزردگی بزای فرد با آن مقابله کند.
در تبخال‌های پیدرپی یا در کسانی‌که بهداشت پوستی را به‌خصوص درزمان حمله‌ی ویروس، رعایت نمی‌کنند؛ می‌تواند عفونت‌های پوستی مختلف مانند: سلولیت، زرد زخم یا سایر بیماری‌های عفونی پوستی شود.
برای همین، در هر حمله‌ی تبخال برای بیماران، داروهای آنتی‌بیوتیکی برای پیشگیری از عفونت احتمالی تجویز می‌شود.
از این دست آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توان به پماد موپیروسین اشاره کرد که برای مقابله با استافیلوکوک اور
بیشتر بخوانید: حساسیت پوستی | انواع، علائم، عوامل ایجاد کننده و درمان آن
درمان HSV
داروهای ضد ویروسی- مانند آسیکلوویر، فامسیکلوویر و والاسیکلوویر- بهترین داروها برای افراد آلوده به هرپس هستند. اینها می‌توانند به کاهش شدت و دوره‌های عود کمک کنند اما نمی توانند عفونت را درمان کنند.
برای یک تبخال پوستی، پماد آسیکلوویر کمک‌کننده است و دوره‌ی هر حمله را کوتاه کند.
در کنار این پیشنهادهای دارویی، می‌توان از روش‌هایی مثل گذاشتن یخ، الکل یا این دست مواد استفاده کرد؛ این روش‌ها با آسیب زدن بافت ناحیه شده و بستر رشد ویروس هرپس را می‌گیرد.
نکته‌ی مهم در درمان موضعی این است‌که، پماد یا مواد دیگری نباید با دست در محل استفاده شود؛ چون این کار باعث می‌شود ویروس هرپس در محل تماس نیز وارد شود.
بیشتر بخوانید: بیماری های مقاربتی؛ ۹ نشانه مهم و انوع شایع آن
پیشگیری
افرادی که علامت‌های تبخال دهانی دارند باید از تماس دهانی با دیگران (از جمله رابطه‌ی جنسی دهانی) و به اشتراک گذاشتن وسیله‌هایی که با بزاق دهان تماس دارند خودداری کنند. افرادی که نشانه‌های تبخال تناسلی دارند باید در حین تجربه علامت‌ها از فعالیت جنسی خودداری کنند. هر دو HSV-1 و HSV-2 در صورت وجود زخم بسیار مسری هستند، اما زمانی که هیچ علامتی احساس یا قابل مشاهده نباشد نیز می‌توانند منتقل شوند.
بیشتر بخوانید: آفت دهان چگونه ایجاد می‌شود و ۶ روش درمان در خانه
برای افراد فعال جنسی، استفاده مداوم و صحیح از کاندوم بهترین راه برای پیشگیری از تبخال تناسلی و سایر بیماری‌های مقاربتی است. با این‌حال، عفونت هرپس همچنان می‌تواند از راه تماس با بخش‌های تناسلی یا مقعدی که توسط کاندوم پوشانده نشده‌است، رخ دهد. ختنه طبی مردان می‌تواند محافظت نسبی برای تمام زندگی در برابر عفونت HSV-2 و همچنین در برابر HIV و ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد کند.
به افرادی که نشانه‌های حاکی از تبخال تناسلی دارند باید آزمایش HIV درخواست شود.
زنان باردار با علامت‌های تبخال تناسلی باید به مراقبین بهداشتی خود اطلاع دهند. جلوگیری از ابتلا به عفونت HSV-2 به‌ویژه برای زنان در هفته‌های پایان بارداری که خطر ابتلا به تبخال نوزادی بیشتر است، مهم است.
بیشتر بخوانید: واژینوز باکتریایی یا BV؛ صفر تا ۱۰۰عفونت واژن
جمع بندی:
ویروس هرپس سیمپلکس به ۲ نوع طبقه بندی می شود: HSV-1 و HSV-2
- نوع اول به‌طورعمده از طریق تماس دهان به دهان منتقل می‌شود و باعث تبخال دهان می‌شود. همچنین می‌تواند منجر به تبخال تناسلی می‌شود.
- نوع دوم یک عفونت مقاربتی است که باعث تبخال تناسلی می شود.
بیشتر عفونت‌های هرپس بدون علامت هستند، اما نشانه‌های تبخال شامل تاول‌های دردناک یا زخم‌هایی است که می‌توانند در طول زمان عود کنند. عفونت با HSV-2 خطر ابتلا و انتقال ویروس هرپس را افزایش می‌دهد.
درمان کامل ندارند و داروهای موجود فقط شدت و دفعات عود را کاهش می‌دهند.
