پاها با رگ‌های واریس ظاهر خوبی ندارد و برای همه ناراحت‌کننده است؛ وریدهای واریسی متورم هستند و در بیشتر موردها، پایین ساق پا زیر پوست شما، نمایان می‌شوند؛ ۲۵ درصد از بزرگسالان مبتلا به این بیماری هستند و این عارضه در زنان بسیار شایع‌تر است.
اگر می‌خواهید آگاهی کامل درباره‌ی واریس پا، درمان و جلوگیری از آن داشته‌باشید، این مقاله از نیتروطب را تا آخر بخوانید و می‌توانید در بخش کامنت با ما در ارتباط باشید.
علت واریس در جوانی یا پیری
واریس زمانی رخ می‌دهد که رگ‌های شما بزرگ و پر از خون شوند؛ وریدهای واریکوز به‌طور معمول متورم، برجسته و پیچ‌خورده به‌نظر می‌رسند، همراه با درد یا خارش پوست هستند و رنگ بنفش نزدیک به آبی یا قرمز دارند؛ اکنون به این‌که چرا واریس در پیری یا حتا جوانی ایجاد می‌شود، پاسخ می‌دهیم.
اگر رگ‌ها به‌درستی کار نکنند این بیماری به‌وجود می‌آید؛ یعنی وریدها دریچه‌های یک‌طرفه دارند که از جریان خون به عقب جلوگیری می‌کند؛ هنگامی که این دریچه‌ها از کار بیفتند، خون به‌جای این‌که به سمت قلب برود، در رگ‌ها انباشته و باعث بزرگ‌شدن آن می‌شود.
وریدهای واریس‌شده بیشتر در پاها هستند، زیرا دورترین رگ‌ها از قلب شما، در پا قرار دارد و جریان خون را به‌سمت بالا دشوار‌تر می‌شود؛ رگ‌های سطحی نسبت به عمقی توسط عضله‌ها کمتر حمایت می‌شوند و بنابراین شانس واریس‌شدن آن‌ها بیشتر است.
در موردهای نادر، رگ داخلی پا تبدیل به واریکوز می‌شود؛ این‌ها قابل‌دیدن نیستند، ولی می‌توانند باعث تورم یا درد در ساق پا و ایجاد لخته‌های خون در آن شوند.
باید بدانید، هر حالتی که فشار زیاد به پاها یا شکم وارد کند، منجر به واریس می‌شود؛ بعضی از دلیل‌های این بیماری عبارتند از:
- بارداری (به‌طور معمول ۳ ماه تا یک سال پس از زایمان بهبود می‌یابند)
- قطع‌شدن پریود
- سن بالای ۵۰ سال، زیرا رگ‌ها ضعیف می‌شوند
- ایستادن در زمان زیاد
- چاقی
- ژنتیک
- یبوست مزمن
- در بعضی مردم آسیب پا، به دریچه‌های ورید آسیب می‌رساند که می‌تواند منجر به واریکوز شود
- کم‌تحرکی، اگر ماهیچه‌ها ضعیف باشند، در پمپاژ خون ناتوان هستند
- در موردهای نادر، تومورها نیز می‌توانند باعث واریس شوند
باید بدانید که نشستن با پاهای ضربدری واریکوز نمی‌دهد، اگرچه آن را بدتر می‌کند.
علامت های واریس
رگ‌های واریس‌شده فقط یک مشکل زیبایی نیست و مشکل‌هایی با آن همراه است که ناراحت‌کننده و جدی هستند؛ نخستین علامت‌های آن، رگ‌های بدفرم و قابل‌دیدن است؛ نشانه‌های دیگر:
- تورم، سنگینی و درد وریدهای بزرگ‌شده
- ورم‌کردن مچ پا
- سوزش یا ضربان در پاهای شما
- درد پشت زانو
- گرفتگی عضله‌ی پاها به‌خصوص در شب
- پوست خشک، خارش‌دار و نازک روی رگ آسیب‌دیده
- اگر شدت آن زیاد باشد، سیاهرگ‌ها خونریزی می‌کنند و زخم ایجاد می‌شود
این علامت‌ها در هوای گرم یا اگر برای زمان زیادی سرپا ایستاده باشید، بدتر می‌شود.
گاهی‌وقت‌ها واریکوز با مشکل‌های سلامتی جدی‌تری پیوستگی دارد، مانند:
- زخم‌های استاز وریدی؛ زمانی به‌وجود می‌آیند که مایعات به‌درستی از پیرامون رگ تخلیه نمی‌شود و پوست شما اکسیژن کافی دریافت نمی‌کند
- فلبیت (Phlebitis)؛ این زمانی ایجاد می‌شود که یکی از رگ‌های شما ملتهب می‌شود
- ترومبوز (thrombosis)؛ لخته‌ی خون در یکی از وریدهای بزرگ‌شده به‌وجود می‌آید
چگونه واریس را تشخیص دهیم؟
پزشک، پاها و رگ‌های قابل‌دیدن را در حالت نشسته یا ایستاده برای تشخیص واریس معاینه می‌کند و در مورد درد یا نشانه‌های که دارید می‌پرسد؛ هم‌چنین برای بررسی جریان خون، سونوگرافی یا ونوگرافی برای ارزیابی بیشتر شما انجام می‌شود، در این آزمایش، رنگ مخصوصی را به پاهای شما تزریق می‌کنند و با اشعه‌ی ایکس عکس می‌گیرند.
اگر وقت کافی برای مراجعه به پزشک ندارید، می‌توانید از خدمات ویزیت، آزمایش و تصویربرداری نیتروطب تنها با یک کلیک استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: ۱۱ بیماری شغلی شایع؛ اگر شاغل هستید این مقاله را تا آخر بخوانید
بهترین درمان و پیشگیری از واریس
حتا اگر به‌دلیل ژنتیک یا در جوانی به واریس مبتلا شده‌اید، کارهایی وجود دارد که می‌توانید برای جلوگیری از آن انجام دهید؛ به‌طور کلی، پزشکان در درمان این بیماری به شما سفارش می‌کنند که به‌جای استفاده از درمان‌های دارویی، سبک زندگی خود را تغییر دهید.
سبک زندگی جدید به جلوگیری از به‌وجودآمدن یا بدترشدن رگ‌های واریکوز کمک می‌کند، مانند:
- ورزش روتین داشته‌باشید؛ تناسب اندام بهترین راه برای توان‌بخشی عضله‌های پا، جریان خون و کنترل وزن است
- وزن مناسب را حفظ کنید؛ اگر اضافه‌وزن دارید یا چاق هستید، وزن خود را کاهش دهید تا از فشار اضافی بر رگ‌های پا و خود پا بکاهید
- لباس‌های تنگ نپوشید، زیرا جریان خون را در کشاله‌ی ران یا پاها دچار مشکل می‌کند
- کم‌تحرک نباشید؛ اگر شغلی دارید یا ناچار هستید که برای زمان زیاد بایستید، هر ۳۰ دقیقه پاهای خود را کشش و ورزش دهید تا گردش خون را افزایش داده و فشار را کاهش دهید
- سیگار را ترک کنید؛ پژوهش‌ها نشان می‌دهد که سیگار به ایجاد رگ‌های واریسی کمک می‌کند
- اگر باردار هستید، به‌جای پشت، به پهلوی چپ بخوابید؛ این کار فشار رحم را بر سیاهرگ‌های لگن شما کم می‌کند و جریان خون جنین را بهبود می‌دهد
- کفش‌های پاشنه‌بلند کمتر بپوشید؛ پوشیدن آن‌ها برای زمان زیاد گردش خون را مختل می‌کند
- از جوراب ساق‌بلند استفاده کنید
- در حال استراحت یا خواب، پاهای خود را بالا بیاورید
- وقتی می نشینید، پاهای خود را روی هم قرار ندهید
- کم‌کردن نمک در رژیم غذایی می‌تواند تورم پاهای شما را کاهش دهد
هم‌چنین پزشک برای شما جوراب مخصوص واریس تجویز می‌کند، در این صورت فشار کافی به پاهای شما وارد می‌شود تا خون راحت‌تر به قلب برسد و تورم را کاهش می‌دهد؛ آن‌ها را پیش از بلندشدن از رختخواب در صبح بپوشید؛ پاهای خود را بلند کنید و جوراب را بکشید و باید در تمام روز بپوشید؛ شما می‌توانید این جوراب‌ها را از فروشگاه ما با قیمتی به‌صرفه تهیه کنید و درب منزل تحویل بگیرید.
عمل جراحی واریس
اگر تغییر سبک زندگی اثربخش نبود یا رگ‌های واریسی باعث درد زیادی شده و به سلامت شما آسیب می‌رساند، پزشکان عمل جراحی را پیشنهاد می‌کنند؛ بستن ورید و استریپینگ (stripping)یک درمان جراحی است که نیاز به بیهوشی دارد؛ در این عمل، جراح، بریدگی‌هایی در پوست شما ایجاد می‌کند، رگ واریکوز را برش می‌دهد و آن را برمی‌دارد.
گزینه های درمانی دیگری برای این بیماری در دسترس است، مانند:
- اسکلروتراپی (sclerotherapy)، مسدودکردن رگ واریسی بزرگ‌شده با تزریق ماده‌ی شیمیایی مایع یا فوم
- میکرواسکلروتراپی (microsclerotherapy)، مسدودکردن وریدهای کوچکتر با از تزریق ماده‌ی شیمیایی مایع
- جراحی لیزر، بستن رگ با استفاده از انرژی نور
- ابلیشن درون وریدی (endovenous ablation therapy)، بستن ورید با استفاده از امواج گرما و فرکانس رادیویی
- جراحی آندوسکوپی ورید (endoscopic vein surgery)، یک اسکوپ نورانی از یک برش کوچک برای مسدودکردن ورید وارد می‌شود
دارو برای درمان واریس
داروهای ضدالتهابی بدون نسخه مانند: آسپرین یا ایبوپروفن برای کاهش تورم و درد مناسب است.
کدام روش درمان واریس برای شما مناسب است؟
در تصمیم‌گیری باید چند مورد را بسنجید مانند:
- سن و میزان سلامتی
- علامت‌ها
- میزان رگ‌های واریسی و محل آن
- راحت‌بودن با کدام درمان
در آخر باید بگوییم که بیماری واریس باگذشت زمان بدتر می‌شود؛ ولی با انجام روش‌هایی که در بالا گفتیم می‌توانید از آن پیشگیری کنید یا کاهش دهید؛ در بعضی موردها می‌تواند منجر به زخم در پاها، لخته‌شدن خون یا التهاب مزمن شود؛ در مورد شدید آن باعث پاره‌شدن رگ می‌شود.
اگر دیدید که پوست کنار ورید واریسی، دچار زخم یا تغییر رنگ شده‌است و درد بدون نشانه‌های ظاهری دارید، می‌توانید به‌سرعت و بدون این‌که وقت خود را هدر دهید، با پزشکان نیتروطب مشورت کنید و توسط آن‌ها ویزیت شوید تا درمان مناسب واریس سطحی یا عمقی خود را دریافت کنید و اطمینان پیدا کنید که بیماری دیگر ندارید.
به‌یاد داشته‌باشید درمان خودسرانه با آسیب بیشتر همراه است و همیشه باید پیش از انتخاب روش درمان، در مورد گزینه‌های درمانی و خطرهای آن با پزشک گفت‌وگو کنید؛ می‌توانید در هر زمان از شبانه‌روز پرسش‌های خود را با ما درمیان بگذارید.
