ورزش مغز برای بهبود حافظه، تمرکز و عملکرد روزانه به بسیاری از سالمندان توصیه می‌شود؛ اما واقعیت این است که شما در هر سنی که باشید، چند تمرین ساده برای افزایش تمرکز بسیار مفید است؛ به‌خصوص که هرچه در سن پایین‌تر شروع کنید مغزتان دیرتر پیر می‌شود! در این مقاله نیتروطب به شما راهکارهای مختلفی را معرفی می‌کند تا با انجام آن از زوال عقل خود جلوگیری کنید. اگر می‌خواهید در آینده یک مادربزرگ یا پدربزرگ سالم با حواس جمع باشید؛ این مقاله را تا انتها بخوانید و نکته‌های گفته‌شده را انجام دهید!
چرا باید از مغزم اضافه تر کار بکشم؟
مغز شما همیشه فعال است؛ حتا وقتی عمیق خوابیده‌اید. برخی فکر می‌کنند همین که در طول روز از ذهن خود کار می‌کشند کافی است و بیشتر از آن، مغزشان را خسته می‌کند! درصورتی که هرچه از مغز خود کار بکشید، بیشتر کار می‌کند و تقویت می‌شود. بنابراین با خیال راحت تمرین‌های گفته‌شده را موبه‌مو اجرا کنید. البته بهتر است با قدم‌های کوچک شروع کنید تا خودتان را هم خسته نکنید.
پازل بچینید
فرقی ندارد که پازل ۱۰۰۰ تکه‌ای یا ۱۰۰ تکه‌ای دارید؛ استفاده از پازل یک راه بسیار عالی برای تقویت ذهن و افزایش تمرکز شماست. کارکردن با پازل و کنارهم چیدن قطعه‌های مختلف یک تصویر باعث می‌شود حافظه دیداری و قدرت دلیل‌پردازی(استدلال) و درک شما تقویت شود.
جدول حل کنید
از جدول کلمه‌ها، سودوکو و هرجدول دیگری که با کلمه، شکل یا عدد بازی می‌کند و می‌تواند شما را به چالش بکشد استفاده کنید. روزنامه و مجله گاهی جدول‌های خوب و سرگرم کننده‌ای برای شما دارد. یکی از بهترین جدول‌ها برای تقویت تمرکز، جدول کلمه‌های متقاطع (crossword puzzles) است.
بیشتر بخوانید: ۱۰ نشانه شایع از مننژیت؛ بیماری خطرناک مغزی بزرگسالان
از شطرنج غافل نشوید
شطرنج جزو بازی‌هایی است که هم می‌توانید برای پرکردن زمان آزاد خود و هم برای شرکت در مسابقه روی آن حساب کنید. شطرنج به شما قدرت تصمیم‌گیری، عملکرد بهتر، تمرکز بیشتر و پیش‌بینی می‌دهد. همچنین بر بهبود سرعت پردازش اطلاعات در مغز شما اثر مثبتی دارد.
بازی های ویدیویی انجام دهید
پژوهش‌ها نشان داده که بازی‌های ویدیویی به‌خصوص بازی‌های اکشن می‌تواند سرعت واکنش شما را بیشتر کند. اما دقت کنید استفاده زیاد از این بازی‌ها به چشم‌های شما آسیب می‌زند.
برقصید!
تعجب نکنید! رقصیدن یکی از کارهایی است که در عین سادگی اثر شگفت‌انگیزی در سلامت شما دارد. رقصیدن ذهن شما را باز می‌کند و حتا می‌تواند در لاغری و کاهش وزن شما نقش داشته‌باشد. کسانی که مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک(PCO) هستند نیز در اصلاح سبک زندگی خود زمانی را به رقصیدن اختصاص می‌دهند. می‌توانید در کلاس رقص ثبت‌نام کنید؛ اما نیازی نیست رقص حرفه‌ای بلد باشید؛ شما می‌توانید با حرکت‌های بسیار ساده و ساختگی خود شاد باشید و به سمت سلامتی حرکت کنید.
از حس های پنجگانه خود به طور همزمان استفاده کنید
فعالیت‌هایی که همزمان حس‌های بینایی، بویایی، شنوایی، چشایی و لامسه را درگیر می‌کنند، درواقع دارند از قسمت‌های مختلف مغز شما به‌صورت همزمان کار می‌کشند. آشپزی، بازدید از گلخانه، خانه‌سازی با استفاده از لگو و هر فعالیت دیگری که حداقل دو حس از پنج حس شما را درگیر کند می‌تواند در تقویت حافظه شما نقش پررنگی داشته‌باشد.
بیشتر بخوانید: ام اس یا MS چیست؟ آیا بیماری مولتیپل اسکلروزیس کشنده است؟!
یک مهارت جدید بیاموزید.
شکی نیست که یادگرفتن یک حرفه‌ی جدید می‌تواند در گذراندن زمان آزاد روزانه کمک‌کننده باشد؛ اما تابه‌حال توجه کرده‌اید که یادگیری چه اثری بر مغز شما دارد؟
هرچیز جدیدی که یادمی‌گیرید در مغز شما ثبت می‌شود. هربار که از مغزتان کار می‌کشید بیشتر کار می‌کند و هرچه تکرار و تمرین را چاشنی آن بکنید، در ذهنتان ماندگارتر می‌شود. هر فعالیت جدیدی که آرزوی آموختن آن را داشتید اما تابه‌حال فرصت یادگیری نبوده؛ از امروز دنبالش بروید. لیست زیر می‌تواند به شما در پیداکردن فعالیت دلخواهتان کمک کند:
- نقاشی
- سفالگری
- شنا
- یادگرفتن زبان جدید
- داستان‌سرایی
- آشپزی (غذاهای محلی، شیرینی و دسر)
- ساز
- شمع‌سازی
- پتینه‌کاری
- چرم‌دوزی
- بافتنی
- خیاطی
- عکاسی
- مکانیکی
- تیراندازی
- سوارکاری
نگران سن خود نباشید؛ همیشه این عبارت معروف “ماهی را هروقت از آب بگیری تازه است!” را به‌خاطر داشته‌باشید و بدانید هیچ وقت برای یادگیری دیر نیست.
از مهارت های خود برای آموزش به دیگران استفاده کنید
تابه‌حال برایتان پیش آمده که پاسخ سوالی را به دوستتان توضیح میدهید، سپس می‌بینید که آن را چقدر بهتر یادگرفته‌اید؟ مغز شما زمانی که چیزی را به دیگری آموزش میدهید، آن را عمیق‌تر می‌پذیرد. بنابراین به دانش‌آموزان توصیه می‌شود تا درس را برای دوستانشان توضیح دهند تا خودشان بهتر یاد بگیرند. شاید در آینده بتوانید از این راه کسب درآمد هم بکنید.
با مردم معاشرت کنید و دوستان جدید پیدا کنید
می‌توانید با دوستان خود جمع شوید و بازی‌های گروهی انجام دهید. معاشرت با مردم و پیداکردن دوستان جدید علاوه‌بر بازترشدن ذهن، در روحیه شما نیز تاثیرگذار است. پژوهش‌ها نشان داده کسانی که ارتباط اجتماعی بالایی دارند دیرتر به زوال عقل گرفتار می‌شوند. شرکت در ورزشهای گروهی نیز باعث افزایش شادی و نشاط در شما می‌شود.
موسیقی گوش دهید
گوش‌دادن به موسیقی‌های آرام می‌تواند خلاقیت شما را افزایش دهد. یک موسیقی بی‌کلام پخش کنید، سعی کنید در ذهن خود برای آن موسیقی تصویرسازی کنید. شما با این‌کار قدرت تخیل خود را به چالش می‌کشید.
دایره واژه ها در خودتان را گسترش دهید
کتاب و مجله بخوانید، فیلم تماشا کنید و سعی کنید واژه‌هایی که برایتان ناآشناست را یادبگیرید. این کلمه‌های جدید را هرروز با خود تمرین کنید تا در مغزتان ثبت شود. هرچه بیشتر ورودی به حافظه دهید، عملکرد بیشتری خواهید داشت؛ به‌شرط آنکه به‌صورت مداوم تمرین و یادآوری داشته‌باشید.
کارهای روزمره را به روش های جدید انجام دهید
از ساده‌ترین فعالیت‌های روزانه سرسری رد نشوید؛ با دست غیرغالب مسواک و شانه بزنید، هر هفته مسیر متفاوتی را برای رفتن به محل کار یا دانشگاه انتخاب کنید. گاهی از حمل‌ونقل عمومی و گاهی از ماشین شخصی خود استفاده کنید. در صبحانه خود تنوع ایجاد کنید و از تغییر نترسید.
با انجام یوگا یا عبادت ذهن خود را آرام کنید
در روز زمانی را به آرامش بدن خود اختصاص دهید. یوگا و تمرین تمرکز با کاهش ضربان قلب و فشار خون، استرس و اضطراب شما را کم می‌کند. برخی این آرامش را در عبادت پیدا می‌کنند. بهتر است زمانی را در روز به دور از شلوغی‌ها و نگرانی‌های روزمره در آرامش سپری کنید تا ذهنتان بازتر شود. مدیتیشن یک راه ارتباط قوی بین ذهن و بدن شماست که علاوه‌بر دورکردن استرس، باعث پردازش بهتر اطلاعات در مغز شما می‌شود.
بیشتر بخوانید: با این ۹ حرکت یوگا در خانه، روز خود را شروع کنید
فعالیت بدنی خود را بیشتر کنید
از ساده‌ترین روش‌ها می‌توانید برای فعالیت بیشتر استفاده کنید. تاجای‌ممکن به‌جای ماشین و تاکسی، پیاده بروید. برای فاصله‌های کم به‌جای آسانسور از پله استفاده کنید (مراقب باشید به زانوی خود فشار نیاورید). اگر درحال حاضر پیاده‌روی معمولی دارید، از امروز به‌بعد هنگام قدم‌زدن وزنه‌های دستی سبک حمل کنید. برای‌مثال می‌توانید دو بطری آب معدنی کوچک را پر از شن یا نمک کنید و هنگام پیاده‌روی در دستان خود نگه دارید.
این توصیه‌ها هرچند کوچک و جزیی هستند؛ اما رعایت آن‌ها در طولانی‌مدت نتیجه خوبی بر سلامت جسم و روان شما می‌گذارد.
ورزش کنید
همه‌ی ما ورزش و فعالیت بدنی را به‌عنوان دوست سلامت جسم خود می‌شناسیم. از کودکی به ما آموزش می‌دهند که هرکس ورزش کند، عضله‌هایش قوی می‌شود، قلبش منظم‌تر می‌زند و دیرتر بیمار می‌شود. اما این را هم بدانید که ورزش شاه کلیدی است که در کنار بهبود وضعیت جسمی، ذهن و حافظه‌ی شما را نیز تقویت می‌کند. از ساده‌ترین ورزش‌ها مثل یوگا و ایروبیک تا ورزشهای سنگین‌تر می‌توانید براساس علاقه و توانایی خود یکی را انتخاب کنید. ورزش روزانه و مداوم ذهن و بدن شما را هماهنگ می‌کند و باعث بهبود فعالیت‌های مغزی و افزایش تمرکز در شما می‌شود.
بیشتر بخوانید: ورزش در خانه؛ ۱۹ وسیله قابل استفاده در منزل
به چیزهای جزیی دقت کنید
هنگامی‌که به دیدن دوستانتان می‌روید، یا اگر در پارک قدم می‌زنید سعی کنید به چیزهایی جزیی دقت کنید؛ برای مثال رنگ لباس دوستتان چیست؟ آیا عینک دارد؟ کودکان در پارک چند نفر هستند؟ مغازه‌های اطراف پارک چه‌چیزی می‌فروشند؟
از خط خطی های خود چیزهای تازه پیدا کنید
شاید تعجب کنید اما یکی از بهترین راه‌های افزایش خلاقیت خط‌خطی است! یک کاغذ بردارید و بدون اینکه به چیزی فکر کنید آن را خط‌خطی کنید. حالا سعی کنید ازمیان این خط‌های درهم، شکل، حرف یا هرچیز معناداری پیدا کنید. در ابتدا برایتان سخت است؛ اما با گذشت زمان و ادامه‌ی این تمرین، خلاقیت شما به‌طور قابل‌توجهی افزایش میابد. شما با این تمرین یاد می‌گیرید که در زندگی روزمره خود خلاق و پویا باشید.
در ذهن تان تصویرسازی کنید
هرشب قبل از خواب برنامه‌ی فردای خود را مرور کنید و سعی کنید با ریزترین موردها آن را در ذهن خود تصویرسازی کنید. برای‌مثال فردا برای رفتن به یک جلسه کاری چه لباسی می‌پوشید؟ بند کفشتان را چه‌طور می‌بندید؟ همکار شما مدل موهایش چطور است؟ برای پذیرایی چه چیزی سرو می‌کنید؟ توجه به این ریزنکته‌ها و تجسم آن می‌تواند حافظه شما را تقویت و چیزهایی که در ذهن شماست را دسته‌بندی کند.
خواب کافی داشته باشید
استراحت کافی یکی از شاخصه‌هایی است که با وجود فعال‌بودن همیشگی مغز نیاز است. هنگامی که در خواب عمیق باشید حافظه شما ورودی های روز را طبقه‌بندی می‌کند. کسانی که درس می‌خوانند باید بدانند هنگامی‌که می‌خوابند هرآنچه را که حفظ کرده‌اند در حافظه‌شان ثبت می‌شود. به‌همین دلیل به کسانی که امتحان دارند توصیه می‌شود که شب‌های امتحان زود بخوابند تا با آمادگی کافی ذهنی سرجلسه حاضر شوند.
تغدیه مناسب فراموش نشود!
یک پکیج ویژه برای تقویت مغز، دارای رژیم غذایی مفیدی است که انرژی مورد نیاز مغز را تامین کند. خوشبختانه گزینه‌های تغذیه‌ای زیادی برای شما وجود دارد که می‌توانید از همه‌ی آن‌ها لذت ببرید. سویا، تخم مرغ، شکلات، آجیل، ماهی و سبزیجات چند نمونه پرطرفدار در برنامه غذایی هر انسانی است که به‌دنبال افزایش تمرکز و حافظه‌ی خود است. لیست کامل خوراکی‌ها را در مقاله ماده غذایی مفید برای رشد مغز و تقویت حافظه بخوانید. برای دریافت برنامه غذایی مناسب با خودتان از مشاوره تغذیه نیتروطب کمک بگیرید.
بیشتر بخوانید: مکمل های تقویتی بدن؛ ۱۳ گروه مختلف که باید بدانیم
تمرین تعادل کنید
در میان کارهای روزمره که انجام میدهید، می‌توانید تعادل خود را محک بزنید. به بهانه‌های مختلف روی یک پا بایستید؛ برای‌مثال، درحال شستن ظرف‌ها یا مسواک‌زدن یک پای خود را بلند کنید و سعی کنید بدون تکیه‌دادن به جایی، تعادل خود را حفظ کنید. این کار را برای چند ثانیه انجام دهید و به خودتان سخت نگیرید. این تمرین را هنگامی که سرحال هستید انجام دهید تا خدایی نکرده سرتان گیج نرود یا زمین نخورید. همچنین این کار برای کسانی که مسن هستند توصیه نمی‌شود.
کلام آخر
صرف‌نظر از اینکه چندسال دارید، با به‌کارگیری تمرین‌های گفته‌شده در زندگی خود می‌توانید ذهنتان را به چالش بکشید و مهارت‌های شناختی خود را تقویت کنید. فراموش نکنید تغییرهای کوچک نتیجه‌های بزرگی را برای شما به‌ارمغان خواهد آورد.
