دیابت یکی از بیماری‌های مزمن و شایع در جهان است که در صورت عدم تشخیص و مدیریت مناسب، می‌تواند منجر به مشکلات جدی در سلامتی افراد شود. به منظور شناخت بهتر این بیماری و تشخیص زودهنگام آن، در این مقاله به بررسی نشانه های دیابت و خطراتی که با آن همراه است، پرداخته خواهد شد.
شناختی کلی از دیابت
گلوکز، منبع انرژی برای سلول‌های تشکیل دهنده‌ی که ماهیچه‌ها و بافت‌ها را تشکیل می‌دهند. همچنین منبع اصلی سوخت مغز است. دیابت شیرین شامل گروهی از بیماری ها می‌شود که بر شیوه‌ی استفاده‌ی بدن از گلوکز اثر میگذارد. در این مقاله تلاش کرده‌ایم که از نشانه و عارضه‌های این بیماری، توضیح مناسبی برای شما جمع‌آوری کنیم. با نیتروطب همراه باشید.
علت اصلی دیابت بر حسب نوع، متفاوت است؛ ولی در هرصورت افزایش بیش از حد قند خون می‌تواند سبب مشکل جدی در سلامتی شود.
وضعیت دیابت مزمن شامل دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲ است. نوع برگشت پذیر دیابت، شامل پیش‌دیابت و دیابت بارداری است. پیش‌دیابت زمانی اتفاق می‌افتد که سطح قند خون بالاتر از حد طبیعی باشد. اما سطح قند خون آن‌قدر بالا نیست که بتوانیم آن را دیابت بنامیم. پیش دیابت می‌تواند سبب دیابت شود مگر اینکه اقدامی برای پیشگیری از آن انجام شود. دیابت بارداری در دوران حاملگی برای مادر اتفاق می‌افتد.
بیشتر بخوانید: ۱۰ بیماری شایع بارداری که به جنین شما آسیب می رساند
نشانه های دیابت
علامت‌های دیابت به میزان قند خون شما بستگی دارد. ممکن است اگر کسی دارای پیش‌دیابت، دیابت بارداری یا دیابت نوع ۲ باشد؛ نشانه‌ای از بیماری دیابت نداشته باشد.
برخی از نشانه‌های دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲ عبارتند از:
- احساس تشنگی بیشتر از حد معمول.
- ادرار‌کردن پیاپی و زیاد.
- کاهش وزن، بدون انجام هرگونه ورزش یا تلاشی
- وجود کتون در ادرار، کتون‌ها محصول جانبی تجزیه عضله‌ها و چربی هستند که زمان کمبود انسولین در بدن، افزایش پیدا می‌کنند.
- احساس خستگی و ضعف.
- احساس تحریک پذیری یا تغییرات خلقی دیگر.
- تاری دید
- زخم‌هایی که دیر ترمیم می‌شوند.
- ابتلا به عفونت‌های زیادی مانند عفونت واژن (در بانوان)، لثه، پوست.
از آنجایی که دیابت نوع ۲ به کندی به‌وجود می‌آید؛ گروهی از مبتلایان قندخون بالا، هیچ علامتی ندارند.
نشانه‌های دیابت نوع ۱ در یک دوره‌ی کوتاه ظاهر می‌شوند. به‌طور مثال، تا زمانی که تشخیص داده شوند، فرد مبتلا بسیار بیمار خواهند شد.
چه زمانی باید به مشاوره‌ی مراجعه کرد؟
- اگر فکر می‌کنید ممکن است شما یا فرزندتان دیابت داشته باشید یا متوجه نشانه‌ی احتمالی دیابت شدید، در نخستین فرصت با مشاور پزشکی خود در جریان بگذارید.
- درصورتی که از نشانه‌هایی که بالاتر نام برده‌شد، تردید در ابتلا به دیابت نام دارید؛ مشاورین ما در نیتروطب آماده‌ی پاسخ به سوال‌های شما هستند.
چشم‌انداز
دیابت برای بیشتر کسانی که به آن مبتلا هستند؛ یک بیماری بلندمدت است. کنترل دقیق گلوکز خون، می‌تواند از عارضه‌های دیابت جلوگیری کند یا آن را به تاخیر بیندازد.
عارضه‌های پیش‌بینی‌شده
با گذر زمان، دیابت می‌تواند منجر به مشکل‌های جدی سلامتی شود:
- بیماری‌های قلبی و عروقی: دیابت به‌طور عمده، خطر بسیاری از بیماری‌های قلبی را افزایش دهد که شامل بیماری عروق کرونر همراه با درد قفسه سینه (آنژین)، حمله‌ی قلبی، سکته‌ی مغزی و تنگ شدن شریان‌ها (آترواسکلروز) باشد.
بیشتر بخوانید: بیماری قلبی؛ ۷ روش مهم برای تشخیص آن
- آسیب عصبی ناشی از دیابت (نوروپاتی دیابتی): قند بیش‌از‌حد می‌تواند به دیواره‌ی مویرگ‌ها به خصوص در پاها آسیب برساند و به‌دنبال آن باعث گزگز، بی حسی، سوزش یا درد شود.
- آسیب کلیه ناشی از دیابت (نفروپاتی دیابتی): کلیه‌ها میلیون‌ها خوشه‌ی رگ خونی کوچک (گلومرول) را در خود جای می‌دهند که ماده‌های اضافی خون را فیلتر می‌کنند. در دیابت این سازوکار آسیب می‌بیند.
- آسیب چشم ناشی از دیابت (رتینوپاتی دیابتی): دیابت می‌تواند به رگ‌های خونی چشم آسیب برساند. این عارضه می‌تواند سبب مشکل‌های چشمی شود؛ مانند: مشکل بینایی (به‌ویژه در شب) و حساسیت به نور و در نهایت نابینایی
- آسیب به پاها و پوست: آسیب عصبی در پا یا جریان خون ضعیف در پا، خطر بسیاری را به‌وجود می‌آورد. پاها و پوست دچار زخم و عفونت شوند و در بلندمدت، شاید نیاز به قطع پا باشد. گسترش این عفونت همچنین می‌تواند باعث درد و خارش در سایر قسمت‌های بدن شود.
- آسیب به عصب های اثرگذار در هضم، می‌تواند مشکل‌هایی مانند تهوع، استفراغ، اسهال یا یبوست ایجاد کند.
- ضعیف شدن سیستم ایمنی
- اختلال شنوایی
- بیماری آلزایمر و افسردگی
- دشواری در نعوظ مردان
علت ابتلا
برای درک دیابت، مهم است که بدانیم بدن به طور معمول چگونه از گلوکز استفاده می‌کند.
نحوه‌ی عملکرد انسولین
- انسولین هورمونی است که در غده‌ی پانکراس تولید می‌شود. پانکراس انسولین را در جریان خون آزاد می‌کند. انسولین در خون گردش می‌کند. سپس انسولین اندازه‌ی قند موجود در جریان خون را کاهش می‌دهد. با کاهش سطح قند خون، ترشح انسولین از پانکراس نیز کاهش می‌یابد.
نقش گلوکز
- گلوکز – یک قند – منبع انرژی برای سلول‌هایی است که ماهیچه‌ها و سایر بافت‌ها را می‌سازند.
- گلوکز از دو منبع اصلی تامین می‌شود: غذا و کبد.
- قند در جریان خون جذب می‌شود و در آنجا با کمک انسولین وارد سلول‌ها می‌شود.
- کبد گلوکز را ذخیره و تولید می‌کند.
- هنگامی‌که سطح گلوکز پایین است، مانند زمانی که مدتی است غذا نخورده اید، کبد گلیکوژن ذخیره شده را به گلوکز تجزیه می‌کند. این سطح گلوکز شما را در یک محدوده معمولی نگه می‌دارد.
فرد مبتلا به دیابت، قندخون بالایی دارد زیرا بدن او نمی‌تواند قند را از خون به سلول‌های عضلانی و چربی منتقل کند. دلیل رخ دادن چنین وضعیتی عبارتند از:
- پانکراس آن‌ها انسولین کافی تولید نمی‌کند.
- سلول‌های آن‌ها به‌طور طبیعی به انسولین پاسخ نمی‌دهند.
دو نوع عمده‌ی دیابت وجود دارد. دلیل و عامل خطر، برای هر نوع متفاوت است:
- دیابت نوع ۱ کمتر شایع است. این بیماری می‌تواند در هر سنی رخ دهد؛ اما بیشتر در کودکان، نوجوانان یا بزرگسالان جوان تشخیص داده می‌شود.
در این بیماری، بدن انسولین کمی تولید می‌کند یا اصلا تولید نمی‌کند. دلیل این پدیده را کار نکردن سلول‌های پانکراس که سازنده‌ی انسولین هستند، می‌نامیم.
در چنین کسانی، تزریق روزانه‌ی انسولین موردنیاز است. با این حال، علت دقیق عدم تولید انسولین کافی ناشناخته است. - دیابت نوع ۲ شایع‌تر است. اغلب در بزرگسالی رخ می‌دهد؛ اما به دلیل نرخ بالای چاقی، امروزه کودکان و نوجوانان هم به این بیماری مبتلا می‌شوند. گروهی از مبتلایان به دیابت نوع ۲، از ابتلای خود به دیابت، آگاهی ندارند.
در دیابت نوع ۲، بدن نسبت به انسولین مقاوم می‌شود و آن‌طور که باید، از انسولین استفاده نمی‌کند.
آزمایش‌های تشخیصی
آزمایش ادرار به تنهایی دیابت را تشخیص نمی‌دهد ولی با این حال، تجزیه و تحلیل ادرار ممکن است قند خون بالا را نشان دهد.
اگر سطح قند خون شما بالاتر از ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر (۱۱.۱ میلی مول در لیتر) باشد، ممکن است پزشک مشکوک به دیابت باشد. برای تایید تشخیص، یک یا چند مورد از آزمایشات زیر باید انجام شود.
آزمایش خون:
- سطح گلوکز خون ناشتا: در صورت اختلال در اندازه‌ی قند ناشتا، فرد را دچار پیش دیابت می‌نامیم. پیش‌دیابت نشان‌دهنده‌ی استعداد فرد برای بروز دیابت نوع ۲ هست.
- آزمایش هموگلوبین A1C: پاسخ این آزمایش در حالت عادی و سالم، کمتر از ۵.۷٪ است و در فرد پیش دیابت ۵.۷٪ تا ۶.۴٪ اندازه‌گیری می‌شود. بیشتر از این مقدار، نشان‌دهنده‌ی مبتلاشدن به دیابت است.
- آزمایش تحمل گلوکز خوراکی: در این تست، ۲ ساعت پس از نوشیدن یک نوشیدنی قند مخصوص ۷۵ گرمی، میزان گلوکز فرد سنجیده می‌شود. برای این آزمایش، دیابت در صورتی تشخیص داده می‌شود که سطح گلوکز، ۲۰۰ میلی گرم در دسی‌لیتر یا بالاتر باشد.
خلاصه‌ی متن و جمع‌بندی:
در این مقاله از نیتروطب، شناخت مناسبی از اثر دیابت و عامل‌های آن در سلامتی شما، کسب می‌کنید. نخستین راهکار برای مقابله با هر بیماری، شناخت نشانه‌ها و عارضه‌های آن است. با شناخت این مورد‌ها می‌توانید آگاهانه برای سلامتی خود اقدام کنید. این اقدام‌ها عبارتند از:
- تغییر در سبک زندگی و برنامه‌ی غذایی
- مشاوره با افراد متخصص در این زمینه
- آزمایش‌هایی که بالاتر نام‌برده شدند.
