سندروم آلرژی دهانی یا Oral allergy syndrome(OAS)، یک بیماری آلرژیک شایع مرتبط با مواد غذایی است که در بزرگسالان ایجاد می‌شود. OAS با آلرژی‌های محیطی مانند تب یونجه مرتبط است، هنگامی که به سندروم دهان مبتلا هستید، برخی از میوه‌ها، آجیل و سبزیجات تازه می‌توانند به دلیل داشتن پروتئین‌هایی با ساختار مشابه با گرده گل، واکنش آلرژیک در دهان و گلو ایجاد کنند. به عبارت دیگر، بدن شما پروتئین میوه را با پروتئین گرده اشتباه می‌گیرد. آنتی بادی‌های خاص ایمونوگلوبین E در سیستم ایمنی بدن شما باعث واکنش‌های آلرژیک می‌شوند.
به همین دلیل، گاهی اوقات به این بیماری سندروم آلرژی گرده میوه می‌گویند، علائم آن در زمان‌هایی از سال که سطح گرده‌ها بالا است بدتر می‌شوند. در ادامه، روش‌های درمان و جلوگیری از این عارضه را بررسی می‌کنیم.
فهرست محرک‌های غذایی سندروم آلرژی دهانی
افراد مختلف توسط غذاهای مختلف تحریک می‌شوند. با این حال، OAS تنها در نتیجه واکنش متقابل بین گرده و پروتئین‌های ساختاری مشابه در میوه‌های خاص اتفاق می‌افتد.
برخی از محرک‌های رایج OAS عبارتند از:
- موز
- گیلاس
- پرتقال
- خربزه
- زردآلو
- نارگیل
- سیب
- هلو
- گوجه فرنگی
- ادویه‌ها
- خیار
- کدو
- فلفل دلمه‌ای
- کرفس
- دانه‌های آفتابگردان
- هویج
- گیاهان تازه مثل جعفری و گشنیز
اگر مبتلا به این عارضه هستید، آجیل‌های درختی مانند فندق و بادام می‌توانند علائم شما را تحریک کنند. سندروم آلرژی دهان معمولا خفیف‌تر از آلرژی‌های سیستمیک به آجیل است که می‌تواند کشنده باشد.
افراد مبتلا به OAS معمولا واکنش آلرژیک شدیدی ندارند. این واکنش معمولا محدود به ناحیه دهان و گلو است، اما می‌تواند در ۹ درصد افراد به علائم سیستمیک تبدیل شود. آنافیلاکسی واقعی حتی نادرتر است، اما تقریبا در ۲ درصد از افراد ممکن است رخ دهد.
آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک جدی و به شدت تهدید کننده حیات است که به طور ناگهانی آغاز می‌شود، معمولا با علائمی همچون ضایعات جلدی، خارش، تورم گلو و افت فشار خون همراه است. دلایل معمول آنافیلاکسی شامل نیش حشرات، مواد غذایی و داروها است.
آنافیلاکسی وضعیتی است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد، آنافیلاکسی درمان نشده می‌تواند باعث شوک آلرژیک، کما یا حتی مرگ شود.
علائم آنافیلاکسی
عبارتند از:
- تنش در گلو
- تنگی نفس
- حالت تهوع و استفراغ
- اسهال
- سرگیجه
بیشتر بخوانید: چگونه با آنافیلاکسی مقابله کنیم؟! راهنمای جامع
علائم سندروم آلرژی دهانی
علائم OAS ممکن است متفاوت باشد، اما تمایل دارند که در ناحیه دهان و گلو متمرکز شوند. آن‌ها به ندرت سایر نواحی بدن را تخت تاثیر قرار می‌دهند. هنگامی که این عارضه در شما تحریک می‌شود، ممکن است علائم زیر را داشته باشید:
- عطسه و گرفتگی بینی
- مشکلات تنفسی (آنافیلاکسی)
- لب‌های متورم یا بی‌حس شده
- تورم صورت
- آبریزش یا خارش چشم
- احساس خارش در گلو
- حالت تهوع
- کهیر یا بثورات پوستی
- خارش یا سوزن سوزن شدن در زبان یا سقف دهان شما
بیشتر بخوانید: بوی بد دهان؛ آشنایی با دلایل و ۱۱ روش پیشگیری
آیا این بیماری مسری است؟
خیر، آلرژن‌های دهانی مسری نیستند. آن‌ها یک پاسخ ایمنی به پروتئین‌های خاص در غذا هستند.
تشخیص سندروم آلرژی دهانی
این عارضه معمولا طبق علائم و سابقه‌های پزشکی شما تشخیص داده می‌شود. به‌علاوه، پزشک شما ممکن است بخواهد آزمایش سوزن زدن به پوست یا چالش دهانی غذا را نیز انجام دهد.
در آزمایش سوزن زدن به پوست یک آلرژن را به داخل خار کوچک روی پوست شما وارد می‌کنند، اگر آلرژی خاصی دارید، در محل آن برش دچار واکنش می‌شوید.
درمان و مدیریت علائم آلرژی دهانی
سندروم آلرژی دهانی یک بیماری منحصر به فرد است که افراد مبتلا به آلرژی گرده را تحت تاثیر قرار می‌دهد و باعث ایجاد واکنش‌های آلرژیک در دهان و گلو می‌شود. با درک علل، علائم و استراتژی‌های مدیریت آن، افراد مبتلا به آن می‌توانند انتخاب‌های آگاهانه‌ای در مورد ترجیحات غذایی خود داشته باشند و خطر واکنش‌های آلرژیک را به حداقل برسانند.
بهترین درمان برای این عارضه ساده است؛ از غذاهای محرک خودداری کنید. از دیگر راه‌های ساده دیگر برای کاهش علائم این بیماری شامل نکات زیر است:
- غذای خود را بپزید یا گرم کنید؛ تهیه غذا با حرارت باعث تغییر ترکیب پروتئینی غذا می‌شود. بسیاری از اوقات، محرک آلرژیک را از بین می‌برد.
- سبزیجات یا میوه‌های کنسرو شده استفاده کنید.
- از مصرف غذاهایی که به آن‌ها حساسیت دارید خودداری کنید.
- سبزیجات یا میوه‌ها را پوست بگیرید؛ پروتئین ایجاد کننده OAS اغلب در پوست محصول یافت می‌شود.
اپی نفرین: اگر یک واکنش آلرژیک شدید دارید، پزشک ممکن است به شما توصیه کند تا اپی نفرین تزریق کنید. تزریق این دارو تورم را کاهش می‌دهد و مجاری هوایی و تنفسی شما را باز می‌کند تا بتوانید نفس بکشید. اگر سابقه واکنش شدیدی داشته باشید، متخصص آلرژی ممکن است اپی نفرین را تجویز کند.
بیشتر بخوانید: سندروم شوگرن چیست؟| چگونه کنترل یا درمان
درمان‌های بدون نسخه
بر اساس مطالعه‌ای که در سال ۱۹۹۱ انجام شد، مسدود کننده‌های هیستامین OTC یا آنتی هیستامین‌هایی که برای تب یونجه استفاده می‌شوند ممکن است برای علائم آلرژی دهانی موثر باشند.
دیفن هیدرامین (بنادریل) و فکسوفنادین (آلگرا) را می‌توان برای تسکین خارش، آبریزش چشم و خارش گلو که همراه با روزهایی که آلرژی دارید با گرده گل بالا همراه است، استفاده کرد. آن‌ها گاهی اوقات می‌توانند واکنش‌های این عارضه را نیز سرکوب کنند.
چه کسانی به سندروم آلرژی دهان مبتلا می‌شوند؟
طبق کالج آمریکایی آلرژی، آسم و ایمونولوژی، افرادی که به گرده‌ها حساسیت دارند به احتمال زیاد به این عارضه مبتلا هستند. کودکان خردسال معمولا تحت تاثیر سندروم آلرژی دهانی قرار نمی‌گیرند. اغلب، بزرگسالان جوان بعد از سال‌ها خوردن غذاهای محرک بدون مشکل، برای اولین بار علائم این عارضه را خواهند داشت. فصل گرده افشانی درختان و چمن‌ها معمولا زمان اوج این بیماری است.
چه چیزی باعث ایجاد سندروم آلرژی دهانی می‌شود؟
سندروم آلرژی دهانی می‌تواند در هر زمانی از سال که آلرژی‌های فصلی فعال‌تر هستند، با احتمال افزایش علائم بروز کند. این سندروم به دلیل واکنش متقابل آلرژن‌های موجود در هوا در برخی از غذاهای خام ایجاد می‌شود.
سخن پایانی
همان‌طور که خواندید این بیماری یک بیماری آلرژیک محسوب می‌شود که مدیریت و کنترل آن شامل دوری از غذاهای محرک و در برخی موارد، ایجاد تغییرات در رژیم غذایی یا استفاده از آنتی هیستامین‌ها تحت نظر پزشک است.
افرادی که مشکوک به این عارضه هستند یا این علائم را بعد از مصرف غذاهای خاص تجربه می‌کنند، باید با یک متخصص آلرژی برای تشخیص مناسب و راهنمایی در مورد کنترل بیماری خود مشورت کنند. برای انجام این منظور شما می‌توانید همین حالا نوبت پزشک خود را به صورت آنلاین در سایت نیتروطب، رزرو کنید و از پزشک متخصص مشورت بگیرید.
