بوی بد دهان علاوه بر اینکه اعتماد به نفس فرد را کاهش می‌دهد، در روابط اجتماعی او و تصور دیگران نیز تاثیر زیادی می‌گذارد. به همین خاطر آشنایی با علت بوی بد دهان و راه‌های برطرف آن از اهمیت زیادی برخوردار است. ما در این مقاله قصد داریم شما را به صورت کامل با علت بوی بد دهان و راه‌های درمان آن آشنا کنیم برای آشنایی بیشتر با این موضوع در ادامه مطلب با ما همراه شوید.
فهرست محتوای نوشته
هالیتوز یا بوی بد دهان چیست؟
هالیتوز یک نوع اصطلاح پزشکی می‌باشد که جهت بوی بد دهان در نظر گرفته می‌شود. حتما شما نیز بعد از خوردن غذاهایی همچون سیر و پیاز که بویی بسیار قوی دارند با مشکل بوی بد دهان مواجه شده‌اید، اما اگر بعد از مدت کوتاهی بوی بد دهان از بین نرفت قطعا میتواند نشان دهنده مشکلاتی در بهداشت دهان و دندان باشد. به طور کلی هالیتوز مانند یک پیام هشدار دهنده از طرف بدن شما است که میتواند نشانه شرایط گوناگونی باشد.
علائم بوی بد دهان
ارزیابی بوی بد دهان توسط خود فرد کار سختی است، ولی اگر شخصی در نزدیکی شما نباشد می‌توانید به این ترتیب متوجه بوی بد دهان خود شوید:
- ابتدا بر روی مچ دست خود زبان بکشید.
- پس از آن اجازه دهید تا بزاق دهان بر روی پوست دست شما خشک شود.
- سپس آن را بو کنید.
- در صورتی که بوی بدی در این ناحیه احساس نمایید نشان دهنده ابتلای شما به هالیتوزیس می‌باشد.
بیشتر بخوانید: دندان قروچه چیست؟ علت، علائم و راهکارهای موثر درمانی آن
علت بوی بد دهان
همانطور که گفته شد، بوی بد دهان را در اصطلاح پزشکی هالیتوزیس می‌نامند. در واقع حدود ۲۵ درصد افراد به بوی بد دهان مبتلا هستند که این مشکل میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. اما در اکثر مواقع هالیتوزیس به بهداشت دهان و دندان مربوط می‌شود. از مهم ترین علت بوی بد دهان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- بهداشت ضعیف دندان
پس از خوردن غذا ذرات غذایی که در دهان یا میان دندان‌ها باقی می‌مانند به وسیله باکتری‌ها تجزیه می‌شوند. به همین دلیل بوی بد دهان از ترکیب این غذا‌های پوسیده و باکتری‌ها به وجود می‌آید. اما می‌توان تا حد زیادی این مشکل را با مسواک زدن و کشیدن نخ دندان از بین برد. هم چنین می‌توان به کمک مسواک زدن، ماده چسبناک جمع شده روی دندان را نیز از بین برد، چون تجمع پلاک علاوه بر ایجاد بوی بسیار بد حفره‌هایی را ایجاد می‌کند که باعث بیماری لثه نیز می‌شود.
- دهان خشک
با توجه به اینکه بزاق در تمیز نگه داشتن و کاهش بوی بد دهان نقش زیادی دارد در صورت تولید نشدن بزاق به حد کافی، خشکی دهان ایجاد شده و به ایجاد بوی بد منجر می‌شود. وجود مشکل در غدد بزاقی، با دهان باز خوابیدن، مصرف کردن داروهایی مانند داروی کاهنده فشار خون و بیماری‌های ادراری قادر هستند سبب خشکی دهان شوند.
- مصرف غذاها و نوشیدنی‌های قوی
مصرف غذاها و نوشیدنی‌های با بوی قوی مثل پیاز، سیر، قهوه و …
قادر هستند سبب به‌وجود آوردن بویی تند شوند که تا سه‌روز این بو در نفس حس می‌شود. زیرا روغن این غذاها موقع هضم توسط معده جذب شده و با جریان خون وار ریه‌ها می‌شوند.
- بیماری پریودنتال
محیط مناسبی که باکتری‌ها می‌توانند در آن جا رشد کنند، ذرات غذای گیر کرده در لابه لای دندان و پلاک می باشد که سریعا در ناحیه لثه تجمع یافته و به مرور زمان قادر است بیماری پریودنتال یا بیماری لثه را ایجاد کند.
- مصرف داروها
بعضی از داروها با تجزیه شدن و انتشار مواد شیمیایی در تنفس قادر هستند بوی بدی را به وجود آورند، ازجمله نیترات‌هایی که برای درمان آنژین به کار می‌روند، بعضی از مواد شیمیایی شیمی درمانی و بعضی از آرام بخش‌ها مثل فنوتیازین‌ها.
- اختلال رفلاکس معده به مری
یکی از شایع‌ترین دلایل بوی بد دهان رفلاکس معده می‌باشد. در اختلال رفلاکس معده به مری جریان معکوس محتویات معده همچون صفرای برگشت شده، غذای هضم نشده و رفلاکس ایجاد شده و باعث بوی نامطبوع دهان نیز می‌شود.
بیشتر بخوانید: رفلاکس معده؛ ۹ درمان خانگی و هرآنچه باید بدانیم
- جسم خارجی
از دیگر دلایل بوی بد دهان می‌توان به وجود جسم خارجی اشاره کرد. چون وجود جسم خارجی در حفره بینی به ویژه در کودکان، میتواند بوی بد دهان را به همراه داشته باشد.
- کتواسیدوز
اگر در فرد مبتلا به دیابت سطح انسولین پایین باشد، بدن نمی‌تواند از قند استفاده کند اما در عوض از ذخایر چربی استفاده می‌کند. تجزیه این چربی‌ها باعث تولید کتون‌ها می‌شود و زیاد شدن آن‌ها سمی بوده و می‌توانند بوی مشخص و نامطبوعی را ایجاد کنند. همچنین این بیماری میتواند تهدید کننده و جدی نیز باشد.
بیشتر بخوانید: کتواسیدوز دیابتی؛ یکی از عوارض دیابت + ۹ نشانه آن
- انسداد روده
اگر استفراغ‌های طولانی مدت و همچنین انسداد روده داشتید قطعا تنفس شما بوی مدفوع خواهد داد.
- برونشکتازی
برونشکتازی باعث گسترده شدن غیر طبیعی راه‌های هوایی می‌شود و همچنین میتواند مخاط ایجاد کرده و درنتیجه باعث بوی بد دهان شود.
- پنومونی آسپیراسیون
بزاق، استفراغ، مایعات استنشاقی یا غذا میتواند باعث ایجاد عفونت و تورم در مجاری و ریه‌ها شده و در نهایت بوی نامطبوع ایجاد کند.
- سیگار کشیدن
سیگار کشیدن سبب خشکی دهان شده و موجب ایجاد بوی بدی می‌شود که قادر است سبب بدتر شدن بوی نفس شود.
- پیروی از رژیم های غذایی نامناسب
مصرف ناشتای مواد غذایی که کربوهیدرات کمی دارند به خاطر تجزیه چربی‌های سازنده مواد شیمیایی به نام کتون بوی بد دهان را به وجود می‌آورند.
- شرایط سینوس، دهان یا گلو
بوی بد دهان میتواند در شرایط، عفونت‌های سینوسی، عفونت در دستگاه تنفسی فوقانی یا تحتانی، بعد از تخلیه بینی، برونشیت مزمن و سنگ‌های لوزه نیز ایجاد شوند.
- بیماری ها
مبتلا بودن به برخی از بیماری‌ها مانند بیماری یا نارسایی کلیه، بیماری یا نارسایی کبد، دیابت و آپنه خواب نیز می‌توانند سبب ایجاد بوی بد دهان شوند.
بیشتر بخوانید: آپنه خواب؛ انواع، تشخیص و روش‌های درمان
پیشگیری از بوی بد دهان
با انجام یک سری راهکارها شما می‌توانید از ایجاد بوی بد دهان پیشگیری کنید این راهکارها عبارتند از:
- بهداشت دهان را به صورت صحیح و به خوبی رعایت نمایید.
- هر روز دو بار برای برداشتن پلاک‌ها و مواد باقی مانده غذاها با خمیر دندانی که حاوی فلوراید باشد، دندان‌های خود را مسواک بزنید.
- موقع مسواک زدن، مسواک زبان را فراموش نکنید.
- هر ۲ الی ۳ ماه یک بار و بعد از هر بیماری مسواک خود را عوض کنید.
- هر روز از نخ دندان برای برداشتن پلاک یا ذرات باقی مانده غذا استفاده نمایید.
- روزی دو بار توسط دهانشویه ضد باکتری دهان خود را شستشو دهید.
- اگر دندان مصنوعی داریو آن‌ها را شب‌ها برداشته و قبل از گذاشتن آن‌ها در صبح روز بعد، حتما کاملا تمیز کنید.
- به صورت منظم، حداقل دو بار در سال به دندانپزشک مراجعه نمایید تا دهان و دندان‌های شما را به صورت تخصصی بررسی کند.
- از کشیدن سیگار خودداری نمایید.
- آب فراوان مصرف کنید.
- از آدامس و آب نبات بدون شکری که سبب تحریک تولید بزاق می‌شوند،استفاده نمایید.
درمان بوی بد دهان
پس از آشنایی با علت بوی بد دهان نوبت به درمان آن می‌رسد. مطابق با علت ایجاد این مشکل می‌توان بوی بد دهان را درمان کرد. بر فرض مثال زمانی که بوی بد دهان به دلیل رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان باشد درمان آن بسیار آسان خواهد بود.
درصورتی که درمان بوی بد دهان به خاطر عدم رعایت بهداشت فردی دهان و دندان باشد باید حداقل سه بار در روز مسواک بزنید، زمانی که غذایی با بوی تند مصرف می‌کنید حتما بعد از صرف غذا مسواک زدن را فراموش نکنید، از مسواک به صورت درست و اصولی استفاده نمایید، استفاده از دهانشویه و نخ دندان را فراموش نکنید و حداقل دو الی سه ماه یک‌بار مسواک خود را عوض کنید.
راهکارهای درمانی دیگری نیز برای بوی دهان وجود دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به مصرف قرص مترونیدازول طبق تجویز پزشک اشاره کرد.
چه زمانی بوی نامطبوع دهان خطرناک است؟
همیشه علت بوی بد دهان از بهداشت دهان و دندان نیست. گاهی اوقات نیز ممکن است دلیل این مشکل جدی و خطرناک باشد. بهتر است بوی بد دهان را ریشه‌یابی کرده و از ریشه آن را برطرف کنید. از جمله بیماری‌هایی که ممکن است خود را به شکل بوی بد دهان نشان دهند می‌توان به علائم سرطان ریه، علائم سرطان معده، بیماری دیابت، مشکلات نارسایی کلیه، مشکلات کبد از جمله نارسایی کبد و مشکلات قلبی از جمله سکته قلبی اشاره کرد.
جمع بندی
پس از آشنایی با علت بوی بد دهان، در صورت مشاهده بوی بد دهان بهتر است ابتدا بهداشت فردی خود را رعایت کرده و به صورت مرتب از مسواک، دهانشویه و نخ دندان استفاده نمایید. ولی در صورتی که این مشکل با رعایت بهداشت فردی رفع نشود باید حتما به پیش یک دندانپزشک مراجعه نمایید. اگر مشکل از دندان شما نباشد به یک پزشک مراجعه نمایید تا پزشک با معاینه شما و تجویز چند آزمایش متوجه مشکل شما شود. اینگونه مشکلات پیش پا افتاده و به ظاهر ساده را جدی بگیرید. ممکن است این بوی بد دهان نشانه یک بیماری خطرناک باشد.
