برای اینکه تفاوت آندوسکوپی و کولونوسکوپی را بدانیم، ابتدا باید با دستگاه آندوسکوپی و کولونوسکوپی، همچنین با انواع آنها آشنا شویم، در این مقاله به بررسی این موارد و موارد مورد استفاده آنها میپردازیم؛ با مطالعه این مقاله میتوانید به پاسخ سوالات خود برسید، به خاطر داشته باشید اگر هرگونه سوال یا انتقادی داشتید، میتوانید در قسمت کامنت مقالات با ما در میان بگذارید، کارشناسان نیتروطب در سریعترین زمان ممکن به سوالات شما پاسخ خواهند داد، همچنین از طریق سایت ما میتوانید با بهترین متخصص در ارتباط باشید و به صورت آنلاین مشاوره بگیرید.
کولونوسکوپی و آندوسکوپی دو فرآیند مجزا هستند که توسط متخصص بیماریهای روده و معده انجام میشود تا قسمتهای مختلف دستگاه گوارش را مشاهده کرده و آزمایش کنند.
از مهمترین کاربردهای این دو دستگاه عبارتند از:
- تشخیص سرطان
- کنترل خونریزی
- بررسی علائم
- تشخیص بیماریها و اختلالات گوارشی
- خارج سازی پولیپ، اجسام خارجی، نمونه برداری بافت (بیوپسی) و…
این دو دستگاه هر دو روشهای کمتهاجمی با استفاده از ابزارهای مشابه هستند، با این حال اهداف متفاوتی از هم دارند، آندوسکوپی یک روش کمتهاجمی است که به پزشک اجازه میدهد تا اعضای بدن را مشاهده کند و بدون ایجاد برشهای جراحی استاندارد، آنها را عمل کند، پزشکان از آندوسکوپی در طیف گستردهای از آزمایشات در سراسر بدن استفاده میکنند، کولونوسکوپی نیز برای مشاهده کولون در دستگاه گوارش انجام میشود.
کولون چیست؟
کولون بخشی از دستگاه گوارش است که لوله عضلانی طویلی به نام روده بزرگ را تشکیل میدهد.
۱۲۰ تا ۱۵۰ سانتیمتر ابتدای روده بزرگ، کولون و ۱۵ متر انتهای روده بزرگ رکتوم نام دارد، غذای هضم شده توسط روده باریک وارد کولون میشود، کولون آب و مواد مغذی را دوباره جذب کرده و باقی مانده را به شکل مدفوع ذخیره میکند که بعد از عبور از کولون به رکتوم رسیده و از مقعد دفع میشود.
دستگاه آندوسکوپی چیست؟
آندوسکوپی روشی است که شامل استفاده از ابزارهایی به نام آندوسکوپ، یک لوله نازک و منعطف با یک دوربین کوچک متصل به یک سر است؛ پزشک میتواند این دستگاه را از طریق دهان یا از طریق یک برش کوچک وارد کند، این به پزشک اجازه میدهد تا بدون جراحی در داخل بدن شما کار کند.
بعد از وارد شدن، دوربین به پزشک اجازه میدهد تا اندامها، رگهای خونی، ماهیچهها یا استخوانهای خاص را به صورت چشمی مشاهده و بررسی کند، سپس پزشک میتواند از ابزارهای کوچک متصل به آندوسکوپ برای برداشتن بافت یا انجام روشهای جراحی استفاده کند.
بسته به نوع آندوسکوپی که انجام میدهید، آماده سازی آن میتواند کمی متفاوت باشد، برخی از آنها نیاز به ایجاد برشهای کوچک دارند، در حالی که برخی دیگر نیازی به برش ندارند.
بیشتر بخوانید: رفلاکس معده؛ ۹ درمان خانگی و هرآنچه باید بدانیم
احتمالا از شما خواسته میشود که در روز عمل از مصرف غذاهای جامد اجتناب کنید، ممکن است از شما خواسته شود که مصرف برخی داروها را نیز متوقف کنید؛ بهخصوص داروهایی که بر خونریزی تاثیر میگذارند، برای مثال داروهای ضد انعقاد.
اگر برای مشکلات گوارشی آندوسکوپی انجام میدهید، ممکن است پزشک از شب قبل به شما ملین (داروی روانکننده روده) بدهد تا به پاکسازی سیستم شما برای این عمل کمک کند.
بیشتر آندوسکوپیها روشهای سرپایی هستند، که شما اغلب نوعی آرامبخش یا بیهوشی دریافت میکنید تا دردی را احساس نکنید، مدت زمان برای انجام این کار بستگی به نوع آن دارد، به عنوان مثال اگر به برش نیاز باشد، یا اگر جراح یا پزشک شما در حال برداشتن بافت برای بیوپسی باشد، زمان بیشتری طول خواهد کشید؛ پزشک شما از قبل جزئیات این عمل را به شما خواهد گفت.
خطرات احتمالی
آندوسکوپی نسبت به جراحیهای سنتی، خطرات تهاجمی کمتری دارند، با این حال مثل تمام اقدامات پزشکی، احتمال برخی از خطرات وجود دارد، این خطرات ممکن است شامل موراد زیر باشد:
- عفونت
- خونریزی
- درد
- قرمزی و تورم در محل ایجاد برش
- واکنش منفی به بیهوشی یا آرامبخش
بیشتر بخوانید: I.B.S؛ راهکارهایی برای مقابله با سندروم روده تحریک پذیر
عوارض جانبی احتمالی
به ندرت عوارض جدیتری ممکن است رخ دهد، این عوارض احتمالی عبارتند از:
- درد قفسه سینه
- درد مداوم
- آسیب اندام
بسته به نوع خاصی از آندوسکوپی که انجام میدهید، این عوارض و خطرات میتواند متفاوت باشد، پزشک شما خطرات مرتبط با روش شما را به شما توضیح خواهد داد.
اگر برای اطلاعات بیشتر درباره روشهای انجام این عمل، چگونگی انجام آن و روش مناسب آن با توجه به شرایط شما نیاز به مشورت با پزشک دارید اما در حال حاضر امکان مراجعه حضوری به پزشک را ندارید، میتوانید قبل از مراجعه با بهترین متخصص تیم نیتروطب مشورت کنید و راهنمایی بگیرید.
در صورت مشکوک بودن به موارد زیر پزشک ممکن است آندوسکوپی را تجویز کند:
- تومور
- هر نوع بیماری التهابی روده
- زخم معده
- سنگ کیسه صفرا
- مشکلات دستگاه گوارش
- پانکراتیت
- فتق
- عفونت
بیشتر بخوانید: فتق یا هرنی نافی؛ صفر تا ۱۰۰ آنچه که باید در مورد آن بدانیم
دستگاه کولونوسکوپی چیست؟
کولونوسکوپی روشی است که پزشک از آن برای بررسی مشکلات روده بزرگ استفاده میکند، طبق اطلاعات کالج جراحان آمریکا، حدود ۹۰ درصد تومورها یا پولیپهای روده بزرگ را میتوان با استفاده از کولونوسکوپی پیدا کرد.
این روش شامل استفاده از ابزاری به نام کولونسکوپ، یک لوله نازک با نور و دوربین متصل به یک سر است، در طول کولونوسکوپی پزشک لوله را از طریق مقعد وارد روده بزرگ میکند، این عمل به پزشک اجازه میدهد تا دید دقیقی از داخل روده بزرگ شما داشته باشد.
آماده شدن برای این عمل معمولا شامل ۲۴ تا ۷۲ ساعت آمادهسازی روده است، از شما خواسته میشود در این مدت از یک رژیم غذایی مایع پیروی کنید، پزشک دستورالملهای دقیقتری به شما در این زمینه میدهد، به طور کلی رژیم غذایی حاوی مایعات معمولا شامل موارد زیر است:
- آب
- آب گوشت
- قهوه، چای و شیر
- نوشیدنیهای ورزشی
- آبمیوههای بدون پالپ
برای دریافت برنامه غذایی دقیقتر میتوانید با متخصص تغذیه تیم نیتروطب مشورت کنید و با نحوه مصرف مواد غذایی قبل از انجام این روش آشنا شوید.
همچنین روز قبل از انجام این روش، پزشک ممکن است به شما ملین بدهد تا مطمئن شود سیستم شما پاکسازی شده است.
حتما قبل از انجام عمل، لیست داروهایی را که استفاده میکنید را در اختیار پزشک خود بگذارید، ممکن است پزشک مصرف برخی داروها از جمله مکملهای آهن و برخی داروهای دیابت را برای مشا متوقف کند.
برای انجام این عمل به پهلو دراز میکشید و دستگاه کولونوسکوپ به آرامی و با دقت از طریق مقعد وارد روده بزرگ میشود، وقتی که این دستگاه در موقعیت خود قرار گرفت، پزشک از دی اکسید کربن برای باد کردن روده بزرگ استفاده میکند، سپس کولون شما را از نزدیک بررسی میکند و ممکن است نمونه بافتی بگیرند یا پولیپها را بردارند، به طور معمول کولونوسکوپی ممکن است بین ۱۵ دقیقه تا یک ساعت طول بکشد.
عوارض جانبی احتمالی
به طور کلی کولونوسکوپی ایمن و کمخطر در نظر گرفته میشود، به ندرت عوارضی ممکن است رخ دهد که عبارتند از:
- سوراخ شدن دیواره روده بزرگ
- واکنش منفی به بیهوشی یا آرامبخش
- خونریزی از محل بیوپسی
- سوراخ شدن دیواره رکتوم
در صورت مشکوک بودن به موارد زیر پزشک ممکن است کولونوسکوپی را تجویز کند:
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
- یبوست مزمن یا اسهال
- درد شدید شکم
- خون در مدفوع شما
- تغییر در حرکات روده
بیشتر بخوانید: همورویید؛ ۳ دروغی که تبلیغات در موردآن به شما می گویند!
جمعبندی
آندوسکوپی و کولونوسکوپی دو روش مجزا هستند که برای مشاهده روده بزرگ و راست روده انجام میشوند، همچنین دقیقترین و مفیدترین راه برای بررسی علل مشکلات گوارشی بهویژه معده میباشند، بهتر است در روز مراجعه به پزشک از داروهایی که استفاده میکنید، حساسیتهای دارویی، مانند حساسیت به بیهوشی یا آرامبخش را با پزشک خود در میان بگذارید؛ به طور کلی انجام این عمل بسیار ساده است و به صورت سرپایی انجام میشود و نیاز به بستری شدن بیمار در بیمارستان نیست.
با دنبال کردن ما در فضای مجازی ( کانال تلگرام،کانال ایتا) می توانید از آخرین تخفیفها و رویداد های مهم باخبر باشید.