قرص ضد بارداری، نوعی شیوه هورمونی برای جلوگیری از بارداری می‌باشد که سالانه حدود ۱۲ میلیون از خانم‌ها در ایالات متحده از آن برای پیشگیری از بارداری استفاده می‌کنند. اگر قرص ضد بارداری به طور صحیح استفاده شود، در جلوگیری از بارداری تاثیرگذار خواهد بود. طبق گفته انجمن متخصصان بهداشت باروری، تنها یک دهم درصد از خانم‌ها، علی رغم مصرف این قرص، باردار می‌شوند ممکن است در اولین سال مصرف این قرص‌ها به طور تقریبی از هر صد زن تنها یک نفر دچار حاملگی ناخواسته می‌شود.
با این وجود، نرخ بارداری در خانم‌هایی که اغلب مصرف قرص را فراموش می‌کنند، افزایش می‌یابد. به این صورت که طبق گفته انجمن متخصصان بهداشت باروری، این میزان ۳۰ تا ۸۰ برابر می‌شود. اما سوال اینجاست که آیا قرص ضدبارداری عوارضی دارد؟ اگر شما نیز از جمله افرادی هستید که می‌خواهید با عوارض قرص ضد بارداری آشنا شوید توصیه می‌کنیم تا آخر این مقاله همراه ما باشید چراکه ما در این مقاله قصد داریم شما را به صورت کامل با عوارض قرص ضد بارداری آشنا کنیم.
آشنایی با عوارض قرص ضد بارداری
عوارض قرص ضد بارداری در اشخاص مختلف، به روش‌های گوناگونی خود را بروز می‌دهند. قرص جلوگیری از بارداری، نمی‌گذارد بدن تخمک تولید کند، این یعنی هیچ تخمکی برای بارور شدن با اسپرم وجود ندارد. در نتیجه حاملگی صورت نمی‌گیرد. این بر هم ریخته شدن ریتم بدن ممکن است عوارضی را ایجاد نماید که این عوارض عبارتند از:
- لکه بینی در فاصله بین دو پریود
اغلب مصرف قرص ضد بارداری می‌تواند موجب لک بینی شود. یعنی در فاصله دو عادت ماهانه یا همان پریود شدن، خونریزی اتفاق می‌افتد. ترشحات خونی در این فواصل زمانی اغلب قهوه‌ای می‌باشند. لکه بینی یکی از شایع‌ترین عوارض قرص ال دی و انواع گوناگون قرص‌های ضد بارداری است.
علت لکه بینی، تلاش بدن برای تنظیم هورمون‌ها می‌باشد. رحم با خونریزی، دیواره اش نازک تر می‌شود. شیوه مصرف قرص ال دی، برای نخستین بار هم به این شکل می‌باشد که بنا به نوع قرص، روزانه در ساعتی معین، یک عدد از آن استفاده می‌شود.
باید دقت کنید که ممکن است، روش استفاده از هر قرص با دیگری متفاوت باشد. حتماً برای شروع به بروشور دارو دقت کنید یا از متخصص زنان و پزشک داروخانه درباره مصرف مشورت بگیرید. اگر قرص‌ها را بر اساس دستور استفاده کنید، احتمال لکه بینی کم می‌شود.
- تهوع
برخی از افراد پس از مصرف قرص بارداری، دچار حالت تهوع خفیفی می‌شوند، ولی این مشکل به مرور زمان از بین می‌رود. مصرف این قرص در زمان خواب یا همراه با غذا می‌تواند حالت تهوع را کمتر کند.
قرص ضد بارداری نباید به طور شدید یا مدام موجب تهوع گردد. این مشکل یکی از عوارض قرص ضد بارداری سیبل نیز می‌باشد. اگر با مصرف قرص ضد بارداری مدام دچار حالت تهوع می‌شوید در اسرع وقت باید به پزشک مراجعه نمایید.
- حساس شدن پستان
یکی دیگر از عوارض قرص ضد بارداری، حساس شدن پستان می‌باشد به خصوص در روزهای اول مصرف. بهتر است که در دوران مصرف قرص ضد بارداری از لباس زیر مناسب استفاده نمایید.
لازم به ذکر است که هورمون موجود در این قرص می‌تواند موجب بزرگ تر شدن پستان‌ها گردد.
اگر عوارض مصرف قرص روی پستان‌ها بیشتر باشد یا برآمدگی و درد در پستان‌ها مشاهده شود، باید حتماً به پزشک مراجعه کنید. حساس شدن و آزردگی سینه، از عوارض قرص ضد بارداری روکین می‌باشد. این قرص از موارد معروف موجود در بازار است.
- سردرد و میگرن
میگرن و سردرد، از جمله عوارض قرص‌های جلوگیری از بارداری هورمونی می‌باشند. افزایش و تشدید بسامد میگرن و سردرد هم به واسطه مصرف این قرص‌ها، صورت می‌گیرند. باید بدانید که امکان دارد با تغییر هورمون‌های پروژسترون و استروژن، به میگرن مبتلا شوید.
علائم سردرد به نوع و دوز قرصی بستگی دارد که مصرف می‌کنید. به طور مثال قرص ال دی، اغلب سبب به وجود آمدن چنین عارضه‌ای نمی‌شود، ولی سردرد از عوارض قرص اورژانسی لوونورژسترل می‌باشد.
لازم به ذکر است اگر فردی دچار سردردهای میگرنی ناشی از سندروم پیش از قاعدگی باشد، به کار بردن قرص‌های ضد بارداری در تسکین دردهای او، کمک می‌کند.
- افزایش وزن
بررسی‌ها و پژوهش‌ها هنوز این عارضه‌ی مصرف قرص ضد بارداری را ثابت نکرده‌اند ولی احتمالا بیشتر شدن وزن هم می‌تواند از عوارض مصرف قرص‌های پیشگیری باشند. با این حال، برخی از افراد بعد از مصرف قرص‌های جلوگیری، به شدت وزن کم می‌کنند.
از عوارض قرص ضد بارداری اووسپت ال دی تغییر وزن می‌باشد.
- تغییرات خلقی
هورمون‌ها نقش بیشتری در تغییر اخلاق و احساسات دارند. مصرف قرص ضد بارداری با تغییرات هورمون‌ها و نیز احساسات و خلق همراه می‌باشد. ممکن است با مشورت با متخصص زنان و عوض کردن نوع قرص‌ها این عارضه بعد از مصرف قرص‌های جلوگیری از حاملگی، رفع گردد. از عوارض قرص ضد بارداری مارولین تغییرات خلقی می‌باشد.
- وقفه در پریود شدن
معمولا به کار بردن قرص‌های ضد بارداری، با قطع شدن پریود و بروز وقفه در آن همراه می‌باشند. این قرص‌ها دارای هورمون جنسی می‌باشند و به همین علت روی روند عادت ماهانه تاثیر می‌گذارند. بر اساس نوع قرصی که استفاده می‌کنید، امکان به وجود آمدن وقفه در پریود وجود دارد.
بیشتر بخوانید: قاعدگی نامنظم؛ علت و ۱۱ روش پیشگیری از اختلال های پریود
توجه کنید که وقفه در پریود می‌تواند نتیجه عوامل گوناگونی ازجمله استرس، مشکلات هورمونی و اختلالات تیروئید باشد. در حقیقت قطع یا وجود وقفه در پریود شدن را باید پیگیری کرد و علت آن را یافت. شاید ریشه این مشکل، به مصرف قرص‌های ضد بارداری ربطی نداشته باشد.
- کاهش میل جنسی
اغلب تغییرات هورمونی ناشی از مصرف قرص جلوگیری از بارداری موجب کاهش میل جنسی می‌گردد. در برخی از افراد هم به واسطه اطمینان خاطری که بابت باردار نشدن پس از مصرف قرص به وجود می‌آید، میل جنسی بیشتر می‌شود.
- ترشحات واژنی
از عوارض قرص ضد بارداری به وجود آمدن تغییراتی در بافت و مقدار ترشحات واژنی می‌باشد. اگر دچار کم شدن ترشحات و خشکی واژن شده‌اید، برای برقراری رابطه جنسی باید محصولات روان کننده را به کار ببرید. تغییر در بافت ترشحات نرمال می‌باشد ولی اگر متوجه تغییر رنگ یا بدبو شدن آن‌ها شدید، احتمال وجود عفونت هم وجود دارد.
بیشتر بخوانید: ترشحات واژن؛ هر آنچه باید بدانیم و ۸ علت ترشح واژن
- بروز تغییراتی در چشم
بعضی از بررسی‌ها حاکی از آن است که مصرف قرص ضد بارداری می‌تواند موجب ضخیم شدن قرنیه شود. این مشکل جدی نمی‌باشد ولی عوارضی به دنبال دارد و به طور مثال بعد از بروز چنین تغییری در چشم نمی‌توانید از لنز استفاده نمایید و باید این موضوع را با پزشک خود در جریان بگذارید.
روش‌های جایگزین پیشگیری از بارداری
شیوه‌های متعددی برای پیشگیری از بارداری وجود دارند که پزشک می‌تواند برای شما توصیه کند، به ویژه اگر عوارض جانبی قرص ضد بارداری برای شما شدید باشند. موارد زیر تنها بعضی از روش‌های جایگزین قرص ضد بارداری می‌باشند:
- انواع کاندوم
کاندوم از جمله وسایل جلوگیری از بارداری می‌باشد که همچون سد، از تماس سلول‌های تخمک با اسپرم جلوگیری می‌کند. کاندوم‌های مردانه پوشش‌هایی هستند که روی آلت تناسلی مردان قرار می‌گیرند، در مقابل کاندوم‌های زنانه کیسه‌های کوچکی می‌باشند که در هر دو سرشان حلقه دارند و درون واژن گذاشته می‌شوند. کاندوم‌ها معمولاً از جنس لاتکس می‌باشند که ممکن است در بعضی افراد موجب به وجود آمدن حساسیت شوند. بعضی کاندوم‌ها نیز از روده گوسفند یا پلی اورتان ساخته می‌شوند.
- دیافراگم
دیافراگم یک کلاهک گنبدی شکل، کم عمق و لبه‌دار می‌باشد که درون واژن قرار می‌گیرد و دهانه رحم را می‌بندد. دیافراگم را باید همراه با اسپرم کش استفاده نمود. اسپرم کش‌ها موادی شیمیایی هستند که مانع از حرکت اسپرم‌ها می‌شوند و موجب می‌شوند اسپرم‌ها نتوانند با سلول‌های تخمک تماس پیدا کنند. کسانی که از دیافراگم استفاده می‌کنند ممکن است به سوزش واژن یا عفونت ادراری دچار شوند. عارضه جانبی دوم ممکن است به ماده‌ای که دیافراگم از آن ساخته می‌شود یا اسپرم کشی که در کنار آن به کار می‌رود، مربوط باشد.
- حلقه واژنی
حلقه واژنی، یک نوع حلقه پلاستیکی می‌باشد که درون واژن گذاشته می‌شود و هورمون‌هایی برای سرکوب تخمک گذاری آزاد می‌کند. عوارض جانبی حلقه واژینال ممکن است شبیه قرص‌های ضد بارداری باشد. همچون سردرد، لکه بینی بین دو قاعدگی و کاهش میل جنسی.
- آمپول‌های ضد بارداری
آمپول‌هایی همچون دپوپروورا ممکن است مخاط دهانه رحم را غلیظ و تخمک گذاری را سرکوب کنند و از این راه مانع از رسیدن اسپرم به سلول‌های تخمک شوند. این امکان وجود دارد که عوارض جانبی این تزریق‌ها همچون قرص‌های ضد بارداری باشند. افزون بر این، دپوپروورا ممکن است موجب کمتر شدن تراکم مواد معدنی استخوان گردد و خطر ابتلا به شکستگی استخوان و پوکی استخوان را در آینده بیشتر کنند.
بیشتر بخوانید: پوکی استخوان، بیماری خاموش و پیش‌رونده
- ایمپلنت‌های ضد بارداری
ایمپلنت‌های ضد بارداری یک نوع میله پلاستیکی کوچکی می‌باشد که زیر پوست بازو کاشته شده و هورمونی برای نازک شدن پوشش آندومتر، غلیظ شدن مخاط دهانه رحم و سرکوب تخمک گذاری رها می‌کند. همینطور عوارض جانبی این کاشت‌ها ممکن است همچون قرص‌های ضد بارداری باشند. افزون بر این، این امکان وجود دارد که کاشت‌های ضد بارداری موجب به وجود آمدن درد پشت و شکم شوند یا خطر کیست‌های غیر سرطانی تخمدان را بیشتر کنند.
بیشتر بخوانید: کیست اندومتریوما | علل، ۶ علامت و راه های درمان
- دستگاه‌های داخل رحمی
این دستگاه یک نوع دستگاه کوچکی می‌باشد که از مس و پلاستیک تشکیل شده است و درون رحم قرار می‌گیرد. دستگاه‌های داخل رحمی دو نوع هستند: هورمونی و غیر هورمونی. دستگاه‌های داخل رحمی هورمونی، تخمک گذاری را سرکوب کرده و مخاط دهانه رحم را غلیظ می‌کنند.
در صورتی که انواع غیر هورمونی، سبب شکل‌گیری واکنش یا پاسخی التهابی در رحم می‌شوند که برای اسپرم‌ها سمی می‌باشد. دستگاه‌های داخل رحمی ممکن است موجب لکه بینی نیز شوند و عادت ماهیانه را نامنظم کنند. بعضی از این دستگاه‌ها ممکن است موجب پریودهای سنگین با گرفتگی عضلات شدید گردند.
آیا مصرف طولانی مدت قرص پیشگیری از بارداری خطرناک است؟
در حالت کلی، به کار بردن قرص جلوگیری از بارداری که سبب بیشتر شدن استروژن می‌شود، می‌تواند به سلامت شما صدمه وارد کند ولی به این منظور نمی‌باشد که هر فردی که از این گونه داروها مصرف می‌کند، دچار مشکل می‌شود. به کار بردن این گونه قرص‌ها خطر چنین مشکلاتی را بیشتر می‌کند:
- سکته، بیماری کیسه صفرا، خطر لخته شدن خون، فشار خون بالا، سرطان کبد.
- اگر سیگار مصرف می‌کنید یا بیش از ۳۵ سال دارید، خطر ابتلا به این عارضه‌ها در شما افزایش خواهد یافت.
اگر دچار چنین مشکلاتی باشید، این امکان وجود دارد که پزشک شیوه‌های دیگری را برای پیشگیری از بارداری پیشنهاد کند:
- شما یک جراحی کوچک انجام داده‌اید که فعالیت‌ها و تحرک شما را محدود کرده است.
- در طول بارداری یا موقع مصرف قرص دچار زردی شده‌اید. موقع مصرف قرص میگرن شما عود می‌کند.
- پیشینه سکته مغزی یا فشار خون داشته باشید.
- دارای BMI بالا هستید.
- دچار حمله قلبی یا درد قفسه سینه شده‌اید.
- دچار عارضه‌هایی در رابطه با دیابت شده‌اید که به اعصاب، رگ‌های خونی، بینایی یا کلیه‌های شما تاثیر می‌گذارد.
- دچار سرطان کبد، رحم یا پستان شده‌اید.
- بیماری کبدی یا قلبی دارید.
- در گذشته سابقه لخته شدن خون داشته‌اید.
- دچار خونریزی نامنظم شده‌اید.
- در حال مصرف داروهایی می‌باشید که ممکن است با داروهای هورمونی تداخل داشته باشد.
مصرف قرص های ضد بارداری برای کدام افراد خطرناک می‌باشد؟
زنانی که چاقی مفرط دارند، زنان باردار، زنانی که سیگار مصرف می‌کنند و بیش از ۳۵ سال سن دارند، زنانی که مبتلا به سکته مغزی، ترومبوز و یا مشکل قلبی بوده اند و یا قبل از ۴۵ سالگی لخته خونی داشتند، زنانی که میگرن شدید دارند، زنانی که مصرف کننده‌های داروهای ویژه هستند، زنانی که بیماری‌های خاصی همچون بیماری‌های کبدی، سرطان سینه، دیابت و غیره دارند.
بیشتر بخوانید: داروهای دیابت؛ آشنایی با ۷ نوع آن
تاثیر قرص های ضد بارداری بر رابطه جنسی چیست؟
از عوارض قرص‌های ضد بارداری بروز تغییراتی در ترشحات واژن می‌باشد. این تغییرات ممکن است شکل‌های متفاوتی داشته باشد، به طور مثال ممکن است ترشحات واژن کم شده یا به اصطلاح خشک گردد، که این مسئله موجب دردناک شدن رابطه جنسی برای فرد می‌شود. در این موارد فرد می‌تواند ژل‌های واژینال را به کار برده تا احساس راحتی بیشتری موقع نزدیکی داشته باشد. همینطور قرص‌های جلوگیری از بارداری ممکن است سبب بیشتر شدن ترشحات واژینال و یا تغییر بو و رنگ آن شود که این موضوع نیز ممکن است،
مشکلات آزاردهنده‌ای را برای خود فرد یا شریک جنسی او به وجود آورد. این قرص‌ها از عفونت‌های موقع رابطه جنسی پیشگیری نمی‌کنند. بنابراین موقع رابطه جنسی از وسایل پیشگیری مناسب استفاده کنید و به این موضوع دقت کنید که قرص‌های ضد بارداری را باید هر روز مصرف کنید. زیرا اگر فراموش کردید یا با تاخیر قرص را خوردید، خطر حاملگی را بیشتر می‌کنید.
جمع بندی
قرص‌های ضد بارداری به منظور پیشگیری از بارداری مورد استفاده قرار می‌گیرند و در صورت درست مصرف نشدن، این امکان وجود دارد که فرد باردار شود. این قرص‌ها همچون سایر قرص‌ها، عوارضی به دنبال خواهند داشت که در افراد گوناگون به شیوه‌های گوناگونی این عوارض خود را بروز می‌دهند. فرد ممکن است در اثر مصرف این قرص‌ها دچار حالت تهوع، سردرد، میگرن، تغییرات خلقی و غیره شود. بعضی از این قرص‌ها نیز ممکن است موجب افزایش وزن شود. توصیه ما بر این است که قبل از مصرف این داروها از پزشک خود مشورت بگیرید و بر اساس گفته پزشک عمل کنید.
