لکنت زبان یک اختلال گفتاری است به طوری که کودک یا شخص نمیتواند به طور پیوسته کلمات را بیان کند، بر اساس منبع مورد اعتماد موسسه ملی ناشنوایی و سایر اختلالات ارتباطی (NIDCD)، این عارضه حدود ۵ تا ۱۰ درصد از همه کودکان را در یک مقطع زمانی تحت تاثیر قرار میدهد که اغلب بین سنین ۲ تا ۶ سالگی رخ میدهد. بیشتر کودکان در بزرگسالی به لکنت ادامه نمیدهند. به طور معمول، با پیشرفت رشد کودک شما، لکنت زبان متوقف میشود. در ادامه از این مقاله نیتروطب، انواع لکنت، علائم، دلایل و درمان این اختلال گفتاری را بررسی میکنیم.
انواع لکنت زبان چیست؟
به طور کلی سه نوع لکنت وجود دارد:
- رشدی
این نوع بیشتر در کودکان زیر ۵ سال، به ویژه پسران، شایع است. زیرا آنها تواناییهای گفتاری و زبانی خود را توسعه میدهند. جای نگرانی و ناراحتی ندارد، معمولا بدون درمان برطرف میشود.
- نوروژنیک
ناهنجاریهای سیگنال بین مغز و اعصاب یا ماهیچهها باعث بروز این نوع میشود.
- روان زا
این نوع از بخشی از مغز که بر تفکر و استدلال حاکم است منشا میگیرد.
بیشتر بخوانید: سرخک در کودکان یک بیماری پوستی با ۲ جمعیت خطر
علائم لکنت چیست؟
لکنت با تکرار کلمات، صداها و اختلال در سرعت عادی گفتار مشخص میشود. به عنوان مثال، شخصی ممکن است یک حرف بی صدا مانند “و” را تکرار کندو آنها ممکن است در بیان برخی صداها یا شروع یک جمله مشکل داشته باشند.
استرس ناشی از این عارضه ممکن است در علائم زیر ظاهر شود:
- تنش در صدا
- تکرار کلمات یا عبارات
- کشیدن صداها
- دشواری در شروع یک کلمه، عبارت یا جمله
- ناتوانی در برقراری ارتباطی موثر
- پرهیز از صحبت کردن در برخی موقعیتها
- لرزش لبها و فک
- چشمک زدن سریع
- اضطراب به هنگام صحبت کردن
- تیک صورت
- قفل کردن مشتها
- تکان خوردن سر
احتمال بروز این عارضه در پسرها بیشتر از دختران است، هنوز مشخص نیست که دلیل آن چیست. تصور میشود که ژنها نیز نقش دارند. تقریبا از هر ۳ نفری که به این اختلال دچار هستند، ۲ نفر دارای سابقه خانوادگی لکنت زبان هستند، که نشان میدهد ژنهایی که کودک از والدین خود به ارث میبرد ممکن است باعث شود که آنها بیشتر در معرض این عارضه باشند.
بیشتر بخوانید: مراقبت از دندان کودک، یک کار ساده اما مهم
چه چیزی باعث لکنت زبان میشود؟
دلایل متعددی برای این اختلال وجود دارد، از مهمترین علتهای آن عبارتند از:
- سابقه خانوادگی
- فیزیولوژی عصبی
- آسیبهای روحی
- آسیبهای مغزی
آسیبهای مغزی و روحی ناشی از سکته مغزی میتواند باعث لکنت عصبی شود. همچنین ضربه روحی شدید نیز میتواند از دلایل آن باشد.
این اختلال ممکن است در خانوادهها به دلیل یک ناهنجاری ارثی در بخشی از مغز که بر زبان حاکم است ایجاد شود. اگر شما یا والدینتان لکنت داشته باشید، ممکن است فرزندتان نیز به آن دچار شود.
چگونه به روند درمان لکنت زبان در کودک کمک کنیم؟
- فضای آرام در خانه ایجاد کنید.
- هنگام حضور فرزندتان یا دیگران، به آرامی و واضح صحبت کنید.
- تماس چشمی خود را با فرزندتان حفظ کنید و علائم ناراحتی از خود نشان ندهید.
- کمک کنید او هم با مخاطب خود ارتباط چشمی برقرار کند.
- آهسته و آرام با او صحبت کنید، آرام صحبت کردن به گفتار کودک شما کمک زیادی میکند.
- از عبارات ساده و کوتاه استفاده کنید.
- با علاقه حرف زدن او را دنبال کنید.
- هرگز وسط حرف او نپرید.
- هرگز او را به دلیل لکنت زبانش تحقیر یا سرزنش نکنید.
- سعی کنید نگرانی و اضطرابهای خود را به کودک منتقل نکنید.
- صحبتهای فرزندتان را قطع نکنید یا به او نگویید که سریع صحبتهایش را تمام کند.
- به او فرصت کامل کردن حرفهایش را بدهید.
بیشتر بخوانید: واکسن کودکان؛ مراقبت های لازم بعد از تزریق واکسن ۵ گانه
لکنت چگونه درمان میشود؟
همه کودکانی که لکنت دارند نیاز به درمان ندارند، زیرا این اختلال به طور معمول، با گذشت زمان برطرف میشود. گفتار درمانی یک گزینه مناسب برای برخی از کودکان است.
گفتار درمانی برای لکنت زبان
گفتار درمانی میتواند وقفههای گفتار را کاهش دهد و عزت نفس کودک شما را بهبود بخشد. درمان اغلب بر کنترل الگوهای گفتار با تشویق کودک شما برای نظارت بر میزان گفتار، حمایت تنفسی و تش حنجره تمرکز دارد.
بهترین داوطلب برای گفتار درمانی کسانی هستند که:
- سه تا شش ماه لکنت زبان داشتهاند.
- با بزرگتر شدن کودک تکرار میشود و ادامه مییابد.
- دارای سابقه خانوادگی هستند.
با این اختلال مبارزه کنید. شما والدین میتوانید از تکنیکهای درمانی برای کمک به فرزند خود استفاده کنید تا کودکان نسبت به لکنت احساس خودآگاهی کمتری داشته باشند. گوش دادن با صبر و حوصله و همچنین اختصاص زمان برای صحبت کردن بسیار مهم است.
وقتی که کودک احساس ناراحتی میکند یا لکنت زبانش افزایش مییابد از وادار کردن کودک به صحبت کردن با صدای بلند یا خواندن مطلب، خودداری کنید. در عوض کودک را به کارهایی که نیازی به صحبت کردن ندارند تشویق کنید.
یک گفتار درمانگر میتوانه به والدین کمک کند تا یاد بگیرند که چه موقع اصلاح لکنت کودک مناسب است.
سایر درمانها لکنت زبان در کودک
برای درمان این عارضه ممکن است از وسایل الکترونیکی استفاده شود، به عنوان مثال، پخش صدای ضبط شده تغییر یافته در هنگام صحبت سریع، کودکان را تشویق میکند که آهسته تر صحبت کنند. دستگاههای دیگری مانند سمعک فرسوده میشوند و میتوانند صدای پسزمینهای ایجاد کنند که به کاهش لکنت کمک میکند.
هنوز هیچ دارویی برای کاهش دورهای این بیماری ثابت نشده است. اگر چه ثابت نشده است، تحقیقات اخیر نشان میدهد که بیش فعالی ماهیچهها بر گفتار تاثیر میگذارد و داروهایی برای کاهش بیش فعالی ممکن است مفید باشد.
درمانهای جایگزین مانند طب سوزنی، تحریک الکتریکی مغز و تکنیکهای تنفسی مورد تحقیق قرار گرفتهاند و ممکن است موثر باشند. به هر حال، ایجاد یک محیط کم استرس میتواند بسیار کمک کننده برای درمان این اختلال باشد.
بیشتر بخوانید: بیماری PSGN؛ عفونتی که در کمین کودکان است و ۶ عارضه آن
خدمات پزشکی با نیتروطب
برای درمان و کنترل لکنت زبان باید به پزشک گفتار درمانی مراجعه کنید. اگر لکنت زبان با علائمی مانند حرکات غیر ارادی بدن همراه باشد، توصیه میشود تا قبل از ۳ سالگی حتما کودک خود را نزد یک متخصص گفتار درمانی ببرید و علائم او را به پزشک شرح دهید. شما میتوانید در مورد نگرانیهای خود با پزشک عمومی نیتروطب صحبت کنید، در صورت لزوم، پزشک کودک شما را برای ارزیابی به یک گفتار درمانگر ارجاع میدهد.