ادرار سوختگی نوزاد| علت ها و درمان سریع

ادرار سوختگی نوزادان نوعی درماتیت و التهاب پوستی در نواحی باسن، ران و اندام تناسلی نوزاد می‌باشد که به دلیل استفاده مدت طولانی از پوشک کثیف یا خیس برای ایجاد می‌شود. حساسیت پوستی و اصطکاک هم می‌تواند باعث سوختگی پای نوزادان شود. معمولا این اتفاق در نوزادان شایع بوده و با مراقبت‌های خانگی ساده همچون مصرف پماد، تعویض زود به زود پوشک و استفاده از کرم‌های ضد سوختگی بهبود پیدا می‌کند.

اگر شما هم با ادرار سوختگی نوزادان مواجه شدید و نتوانستید برای آن‌ها کاری انجام دهید بهتر است در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا شما را بیشتر با سوختگی پای نوزاد، علائم و علل آن آشنا کنیم.

ادرار سوختگی نوزادان چیست؟

سوختگی پوست با ادرار یک تحریک پوستی در قسمت پوشیده شده توسط پوشک کودک می‌باشد که بسیار آزار دهنده است. علائم این مشکل همچون یک بثورات صورتی یا قرمز خفیف به نظر می‌رسد که تنها بخشی از پوست نوزاد یا کل ناحیه پوشک آن‌ها را در برمی‌گیرد. اگر ادرار سوختگی نوزادان هر چه سریع تر درمان نشود، قطعا می‌تواند تاول‌ها و حتی زخم‌های باز ایجاد کند.

در این میان بعضی از نوزادان شرایط و ویژگی‌های پوستی دارند که در برابر این مشکل آن‌ها را حساس‌تر می‌کند. پسوریازیس، اگزما و زرد زخم می‌توانند ادرار سوختگی نوزادان را بدتر کنند که دلیل آن هم وجود مشکلات زمینه‌ای در پوست کودک می‌باشد.

بیشتر بخوانید: بیماری گوچر یا گوشه چیست؟ نحوه تشخیص و علائم این بیماری

انواع ادرار سوختگی نوزادان

از انواع سوختگی پای نوزادان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• بثورات قارچی:

این نوع بثورات در داخل پوشک نوزاد که مرطوب و گرم است رشد و تکثیر شده و کاندیدا نام دارد که باعث قرمز شدن پوست نوزاد می‌شود. اگر این مشکل درمان نشود قطعا باعث ایجاد تاول نیز خواهد شد. در نوع خفیف این نوع بثورات شما می‌توانید از کرم‌های ادرار سوختگی پای نوزادان که در بازار موجود هستند استفاده کنید.

• بثورات تماسی:

بثورات تماسی به صورت لکه‌های پهن و صاف هستند که در قسمت پشت نوزاد و در اثر تماس با پوشک خیس و یا در اثر شستن پوشک‌های پارچه ای با مواد شوینده نامناسب به وجود می‌آیند. همچنین بهتر است بدانید که این نوع از ادرار سوختگی نوزادان با استفاده از پماد‌های ساده قابل درمان می‌باشند‌.

• بثورات باکتریایی:

بثورات باکتریایی با سوزش همراه بوده و به صورت زخم ظاهر می‌شوند و در بعضی از موارد هم مایعی زرد رنگ شبیه چرک از آن خارج می‌گردد. معمولا برای درمان آن از آنتی بیوتیک استفاده می‌شود.

• اگزما:

اگزما از دیگر انواع ادرار سوختگی نوزادان است که با تاول‌های برجسته همراه بوده و باعث خارش و پوسته شدن پوست می‌شود و علت آن بیشتر آلرژی تماسی یا آلرژی‌های غذایی می‌باشد.

بیشتر بخوانید: سندروم دیسترس تنفسی نوزادان چیست و چه علائمی دارد؟

علل ایجاد ادرار سوختگی نوزادان چیست؟

ادرار سوختگی می‌تواند با هر چیزی، از جمله خوردن یک غذای جدید گرفته تا ادرار کودک ایجاد شود. اما به طور علل اصلی این مشکل عبارتند از:

• رطوبت:

پوشک‌ مقداری از رطوبت ادرار را روی پوست نوزاد باقی می‌گذارد و زمانی که ادرار با باکتری‌های مدفوع تجزیه و ترکیب می‌شود و آمونیاک می‌سازد، در نتیجه این امر می‌تواند برای پوست نوزاد بسیار آزار دهنده باشد. به همین دلیل، نوزادانی که اسهال یا دفعات مدفوع زیاد دارند، بیشتر در معرض التهاب در ناحیه پوشک و ادرار سوختگی هستند.

بهتر است به این نکته مهم نیز توجه داشته باشید که کودکی که در یک پوشک کثیف مدت طولانی مانده است، بیشتر احتمال ادرار سوختگی را دارد. همچنین هر کودکی با پوست حساس می‌تواند دچار این التهاب گردد، حتی اگر والدین نوزاد در تعویض پوشک یا عوض کردن کهنه کودک بسیار حساس و سخت کوش باشند.

• حساسیت شیمیایی:

ممکن است ادرار سوختگی نوزادان ناشی از سایش پوشک روی پوست نیز باشد، به‌ خصوص اگر او به مواد شیمیایی همچون عطرهای موجود در پوشک یک‌ بار مصرف یا مواد شوینده مورد استفاده برای شستن کهنه بچه حساسیت بیشتری داشته باشد. همچنین ممکن است پودر یا لوسیونی که هنگام تعویض پوشک نوزاد استفاده می‌کنید با پوست او سازگاری نداشته باشد.

• غذاهای جدید:

در کودکانی که شروع به خوردن غذاهای جامد یا یک غذای جدید می‌کنند ادرار سوختگی بسیار رایج است. چون هر نوع غذای جدید ترکیب مدفوع را می‌تواند تغییر دهد، به خصوص اسید موجود در غذاهای خاصی همچون توت‌ فرنگی و آب‌میوه‌ها می‌تواند برای بعضی از کودکان دردسرساز باشد. ممکن است یک غذای جدید دفعات مدفوع کودک را هم افزایش دهد. اگر کودک با شیر مادر تغذیه شود، ممکن است پوست او به چیزی که مادر می‌خورد واکنش نشان دهد.

• آنتی‌بیوتیک‌ها:

کودکانی که تحت درمان با آنتی‌بیوتیک می‌باشند‌ یا با شیر مادری که آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کند تغذیه می‌شوند، ممکن است گاهی دچار ادرار سوختگی یا عفونت قارچی شوند، چون این نوع داروها ممکن است علاوه بر باکتری‌های مضر، تعداد باکتری‌های سالم را که در بدن به کنترل قارچ‌ها کمک می‌کنند نیز کاهش دهد. همچنین آنتی‌بیوتیک‌ می‌تواند باعث اسهال گردد که خود اسهال نیز در ادرار سوختگی نوزادان نقش مهمی دارد.

ناحیه زیر پوشک گرم و مرطوب می‌باشد و همان شرایطی را دارد که مساعد رشد قارچ‌ها و باکتری‌ها است. پس غیر از بروز ادرار سوختگی نوزادان، عفونتی به نام عفونت‌های قارچی یا باکتریایی وجود دارد که به سادگی می‌تواند ضایعات پوستی را بخصوص در ترک‌ها و چین‌های پوست کودک ایجاد کند. برفک دهان هم نوعی عفونت قارچی دهان می‌باشد که بعضی از کودکان مبتلا به آن، در ناحیه زیر پوشکشان هم دچار عفونت قارچی می‌شوند.

بیشتر بخوانید: آسفیکسی نوزاد چیست؟ عوارض نرسیدن اکسیژن به مغز نوزاد هنگام زایمان

علائم ادرار سوختگی نوزادان

ادرار سوختگی نوزادان می‌تواند در یک ناحیه کوچک، خفیف و به شکل چند جوش قرمز و زبر یا گسترده‌تر شامل جوش‌های دردناک و قرمزی که به ران و شکم کودک گسترش یافته است باشد. برخی از علائم دیگر ادرار سوختگی نوزادان شامل موارد زیر می‌باشد:

• تورم پوست زیر ناحیه پوشک
• گرم بودن پوست ناحیه زیر پوشک هنگام لمس کردن نوزاد
• التهاب یا قرمزی پوست کودک در ناحیه زیر پوشک

‏راه‌های تشخیص ادرار سوختگی نوزادان

معاینه بالینی توسط پزشک متخصص، راه تشخیص این عارضه می‌باشد. البته در بیشتر موارد، ادرار سوختگی نوزادان نیازی به درمان پزشکی خاصی نداشته و معمولا با روش‌های خانگی و سنتی می‌توان این مشکل را درمان کرد.

آیا امکان پیشگیری از ادرار سوختگی نوزادان وجود دارد؟

بله، بهترین راه برای جلوگیری از این مشکل، تمیز و خشک نگهداشتن ناحیه پوشک می‌باشد. علاوه بر این، رعایت نکات ساده هم می‌تواند به کاهش احتمال بروز ادرار سوختگی نوزادان و بثورات بر روی پوست آن‌ها شما کمک کند. نکات پیشگیری از ادرار سوختگی نوزادان عبارتند از:

• پوشک‌های خیس یا کثیف نوزاد را به سرعت تعویض کنید. اگر نوزادتان تحت مراقبت پرستار کودک است، از او بخواهید این مسئله را رعایت کند.
• پس از هر بار تعویض پوشک، حتما بدن کودکتان را با آب گرم بشویید. برای این کار می‌توانید از سینک، وان یا بطری آب استفاده نمایید.
• دستمال‌های مرطوب و پنبه‌ای مخصوص کودک هم می‌توانند به تمیز کردن پوست نوزاد شما کمک کنند. از دستمال مرطوب‌هایی که حاوی الکل یا مواد معطر هستند استفاده نکنید.
• اگر می‌خواهید از صابون استفاده کنید بهتر است نوع ملایم و بدون عطر آن را انتخاب کنید.
• به‌آرامی پوست کودک را با یک حوله تمیز خشک کرده و یا این که اجازه دهید برای چند دقیقه در معرض هوا خشک شود.
• بدن کودک خود را شدید مالش ندهید چون انجام این کار می‌تواند پوست را بیشتر تحریک کند.
• پوشک را خیلی سفت نبندید. چون پوشک‌های تنگ از عبور جریان هوا جلوگیری کرده و در نتیجه محیط گرم و مرطوبی برای بثورات پوستی ایجاد می‌شود.
• استفاده منظم از پماد را فراموش نکنید.

بیشتر بخوانید: علائم بیماری تای ساکس در کودکان و هر آنچه باید بدانید

اگر نوزاد شما اغلب دچار ادرار سوختگی و بثورات پوستی می‌‌گردد، در هر بار تعویض پوشک از یک پماد مناسب و سبک استفاده نمایید تا از تحریک پوست جلوگیری کند. ویتامین آ+د، وازلین و اکسید روی موادی می‌باشند‌ که معمولا برای تولید این نوع پمادها استفاده می‌شوند. استفاده از این نوع کرم‌ها یا پمادها باعث کاهش سطح تماس پوست با مدفوع و ادرار نیز می‌شود. پس سعی نکنید در تعویض پوشک بعدی این لایه کرمی محافظ را به طور کامل پاک کنید، چون ممکن است به پوست ملتهب آسیب بیشتری وارد نماید. اگر می‌خواهید آن را بردارید، بهتر است از روغن بچه و پنبه استریل استفاده کنید.

• هر بار بعد از تعویض پوشک، دست‌هایتان را خوب بشویید. چون شستن دست‌ها می‌تواند از انتشار مخمر یا باکتری به سایر قسمت‌های دیگر بدن کودک جلوگیری کند.
• در گذشته استفاده از پودرهایی همچون نشاسته ذرت یا پودر تالک برای جذب رطوبت اضافی و محافظت از پوست نوزاد رایج بود. اما امروزه پزشکان استفاده از آن‎ها را توصیه نمی‌کنند. چون استنشاق آن‌ها می‌تواند ریه‌های کودک را تحریک کند. از طرفی، ممکن است نشاسته ذرت بثورات پوستی ناشی از قارچ کاندیدا را نیز بدتر کند.
• بعضی از والدین معتقد هستند که استفاده از پوشک پارچه‌ای به‌ جای پوشک یکبار مصرف، مانع از ادرار سوختگی نوزادان می‌شود. درحالی‌ که اگر پوشک پارچه‌ای هم در اسرع وقت بعد از خیس کردن یا کثیف کردن نوزاد تعویض نشود، قطعا بروز التهاب و راش‌های پوستی حتمی است.

بیشتر بخوانید: دندان درآوردن نوزاد؛ ۵ راهکار برای تسکین درد آن + فیلم

درمان ادرار سوختگی نوزادان

بهترین روش درمانی برای ادرار سوختگی نوزادان، تمیز و خشک نگه‌ داشتن پوست کودک می‌باشد. بعضی از پزشکان توصیه می‌کنند در طول روز چند ساعت اجازه دهید کودک بدون پوشک باشد تا پوست او بتواند زودتر بهبود پیدا کند.

شما می‌توانید نوزادتان را بر روی ملحفه‌های ضدآب قرار دهید تا از بابت نشت ادرار او روی سطوح جلوگیری کنید؛ چون بی‌اختیاری کودک زمان ادرار و مدفوع کردن کاملا طبیعی است. تا زمان بهبود کامل بهتر است از پوشک‌های بزرگ‌تر استفاده نمایید.

اغلب بثورات و ادرار سوختگی نوزادان با مراقبت‌های خانگی ظرف ۲ تا ۳ روز برطرف می‌شود. اگر ادرار سوختگی نوزادان با روش‌های خانگی درمان نشود، ممکن است پزشک متخصص برای درمان او داروهای زیر را تجویز کند:

• کرم هیدروکورتیزون ملایم
• کرم ضدقارچ، در صورت وجود عفونت قارچی
• آنتی‌بیوتیک خوراکی یا موضعی

حتما به دنبال بهترین پماد برای رفع التهابات پوستی نوزادتان باشید. درکل، محصولات مناسب کودکان را انتخاب نمایید. از محصولات حاوی دیفن‌هیدرامین، اسید بوریک، فنل، سالیسیلات و کافور خودداری کنید؛ چون ممکن است برای نوزاد سمی باشند. لازم است تا زمان بهبود کامل بثورات و التهابات پوستی نوزاد هر روز پوست او را با آب و شوینده ملایم مناسب نوزادان شستشو دهید.

بیشتر بخوانید: ماکروزومی نوزاد؛ ۵ عارضه اصلی آن بر مادر و جنین

آیا ادرار سوختگی نوزاد خطرناک است؟

براساس گفته پزشکان، ادرار سوختگی نوزادان به دلیل حساسیت پوستی، عوض‌کردن دیر هنگام پوشک نوزاد یا سایش پوشک خیس روی پوست کودک ایجاد می‌شود. مطالعات نشان داده است که ادرار سوختگی نوزادان از شایع‌ترین مشکلات پوستی در نوزادان و کودکان می‌باشد و حدود ۷ تا ۳۵ درصد از نوزادان به این مشکل دچار می‌شوند.

این بثورات پوشک یا حساسیت پوستی اغلب در میان نوزادان ۹ تا ۱۲ ماهه ایجاد می‌شود. البته گاهی نوزادانی که پوشک آن‌ها به‌طور مرتب تعویض می‌شود، نیز دچار ادرار سوختگی می‌شوند. اما به طور کلی ادرار سوختگی نوزادان خطرناک نبوده و والدین می‌توانند بدون نگرانی به درمان کودک خود بپردازند.

بیشتر بخوانید: آبریزش دهان نوزاد و کودک| انواع، ۷علت و درمان های آن

آیا می‌توان از وازلین برای درمان ادرار سوختگی نوزادان استفاده کرد؟

بله، تحقیقات نشان داده است که یکی از پمادهای مؤثر برای جلوگیری از ادرار سوختگی نوزادان و رفع التهابات ناشی از آن، استفاده از وازلین می‌باشد. وازلین از گذشته‌های دور به منظور درمان سوختگی، حفظ رطوبت پوست و ترمیم زخم‌ها استفاده می‌شود. شما می‌توانید برای ترمیم بافت پوست نوزاد خود از وازلین استفاده نمایید.

بهتر است به این نکته مهم نیز توجه داشته باشید که حتما باید از وازلین مناسب پوست نوزاد استفاده کنید. وازلین علاوه بر کاربرد درمانی، مصرف صنعتی نیز دارد؛ در نتیجه توصیه می‌شود حتما از وازلین مناسب پوست نوزاد و با گرید دارویی استفاده کنید.

وازلین ساج مخصوص نوزادان بوده و دارای گرید دارویی می‌باشد که به رفع حساسیت‌های پوستی نوزاد شما کمک بسیار زیادی می‌کند. از فواید وازلین بچه می‎توان به حفظ رطوبت بافت پوست و جلوگیری از خشکی و قرمزی پوست نوزاد اشاره کرد. قبل از استفاده وازلین یا هرنوع پماد دقت کنید که پوست نوزادتان دچار عفونت قارچی یا باکتریایی نشده باشد.

بیشتر بخوانید: با بی قراری نوزاد خود چه کنیم؟ ۳ راهکار موثر را در اینجا بخوانید

جمع بندی

در واقع سوختگی پای نوزادان التهاب پوستی ناشی از خیس یا کثیف بودن پوشک می‌باشد که با عوارضی همچون قرمزی، التهاب، تحریک، خارش، ترک‌، خشکی و در موارد شدیدتر با عفونت همراه است. معمولا، سوختگی پای نوزادان با درمان خانگی طی چند روز برطرف می‌گردد. اما در صورت شدت علائم، بهتر است به پزشک معالج مراجعه نمایید تا تشخیص و درمان مناسب را تعیین کند.

برای مراقبت بهتر و مناسب از پوست نوزاد، ناحیه سوخته را خشک و تمیز نگه دارید و زود به زود پوشک را تعویض کنید. اگر نوزاد شما دچار سوختگی شدید پا شده است، حتما به دکتر اطفال خوب مراجعه نمایید.