کچلی یا ریزش مو به‌دلیل ژنتیک یا محیط، برای همه‌ی ما ناراحت و نگران‌کننده است؛ ولی در بعضی افراد می‌شود ریزش مو را درمان یا از آن جلوگیری کرد؛ اگر موهایتان را ازدست داده یا می‌دهید، جای نگرانی نیست؛ خوشبختانه، درمان‌هایی وجود دارد که روند آن را کندتر می‌کند.
پیش از این‌که بیرون بروید و مکمل و دارو برای این مشکل بخرید، در این مقاله از نیتروطب بیابید که چه چیزی در پیشگیری ریزش مو یا کچلی اثرگذار است و با جدیدترین درمان آن در سال ۱۴۰۲ آشنا شوید.
علت ریزش مو و کچلی
ریزش مو به‌نسبت شایع و در سالخورده‌ها رایج‌تر است؛ ولی حتا کودکان هم می‌توانند آن را تجربه کنند. ریختن ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو در روز طبیعی است؛ نگران نباشید! با وجود صدهزار تار مو در سر، این تعداد ریزش نرمال است و موهای جدید جایگزین موهای ازدست‌رفته می‌شوند؛ اما همیشه این‌طور نیست، اگر ریزش، شدید باشد یعنی مشکل پزشکی دارید و باید سریع به پزشک یا متخصص پوست و مو مراجعه کنید، اگر امکان دسترسی به پزشک و یا مشاور ندارید، می‌توانید از خدمات پزشکی و مشاوره‌ی آنلاین نیتروطب استفاده کنید.
ازدستدادن موها می‌تواند به‌آرامی در سال‌ها ایجاد شود یا به‌طور ناگهانی پیش‌بیاید و گذرا یا همیشگی‌بودن آن به دلیل‌های گوناگونی بستگی دارد؛ بعضی از ریزش موها مانند طاسی در مردان و زنان، ارثی و همیشگی است؛ برخی دیگر به‌صورت زودگذر پیش‌می‌آید و دلیل‌های گوناگون زیر را می‌تواند داشته‌باشد:
- بیماری مانند: سندرم تخمدان پلی‌کیستیک(PCOS) ، پسوریازیس پوست سر، عفونت‌های مقاربتی مانند سیفلیس، بیماری تیرویید
- استرس
- شیمی‌درمانی
- ازدستدادن وزن
- کمبود آهن
علامت های کچلی
علامت اصلی، ریزش موی زیاد است؛ ولی تشخیص آن سخت‌تر از آن چیزیست که فکر می‌کنید. اگر می‌خواهید بفهمید که آیا موهای خود را ازدست می‌دهید یا ریزش معمولی را تجربه می‌کنید و حس می‌کنید به مشاوره با پزشک نیاز دارید، در صورتی که زمان و هزینه برایتان مهم است و از ترافیک خسته شده‌اید، می‌توانید توسط کارشناسان نیتروطب، در خانه ویزیت شوید و به‌آسانی درمان مورد نیاز خود را دریافت کنید.
نشانه‌های زیر سرنخی برای کچلی است:
- اگر موهای خود را از هم جدا کنید، شاید متوجه نازک‌شدن موهای خود شوید.
- اگر خط موی شما بالاتر به‌نظر می‌رسد، نشانه‌ای از کم‌شدن موها است.
- پس از استفاده از برس یا شانه آن را بررسی کنید که موی زیادی در آن جمع شده یا خیر.
- دیدن لکه‌های طاسی که می‌توانند اندازه‌های گوناگونی داشته‌باشند و بزرگتر شوند.
- با نگاه‌کردن به کف‌شوی حمام شاید متوجه شوید که ریزش موی زیادی دارید یا خیر.
- داشتن بیماری پوستی زمینه‌ای و احساس درد یا خارش در پوست سر که باعث ریزش موی شما می‌شود.
با انواع کچلی و ریزش مو آشنا شوید
ریزش مو در همه یکسان نیست و گوناگون است؛ می‌تواند شایع یا نادر باشد و هر کدام دلیل گوناگونی (ژنتیکی، داخلی یا خارجی) دارند؛ در این مقاله به چند مورد از آن‌ها نگاهی می‌اندازیم:
آلوپسی آندروژنیک (ریزش موی ارثی)
آلوپسی آندروژنیک (Androgenic alopecia)، در مردان و زنان و رایج‌ترین ریزش مو است که تا ۵۰ درصد مردم را درگیر می‌کند؛ این ریزش به‌آهستگی ایجاد می‌شود؛ بعضی‌ها در آغاز بلوغ آن را تجربه می‌کنند، برخی دیگر تا سن میان‌سالی متوجه نشانه‌های آن نمی‌شوند.
طاسی آندروژنیک در زنان
طاسی در زنان منجر به نازک‌شدن همه‌ی پوست سر می‌شود و موهای شما شکننده و کمتر دیده می‌شوند و به‌طور معمول پس از ۶۵ سالگی رخ می‌دهد؛ ولی در بعضی زودتر پیش‌می‌آید.
طاسی آندروژنیک در مردان
طاسی در مردان، ریزش آهسته‌ی مو در بالای شقیقه و نازک‌شدن آن در تاج سر است که شکل (M) را به‌وجود می‌آورد.
آلوپسی آره آتا (ریزش موی سکه ای)
آلوپسی آره‌آتا (Alopecia areata) یک بیماری خودایمنی است که باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو حمله کند و لکه‌های طاسی به‌شکل سکه نمایان شود که بزرگ یا کوچک است و در بعضی‌ها منجر به ریختن همه‌ی موها می‌شود؛ هم‌چنین برخی از مبتلایان موهای ابرو، مژه یا قسمت‌های دیگر بدن خود را ازدست می‌دهند.
آناژن افلوویوم (ریزش مو به دلیل درمان سرطان)
در آناژن افلوویوم (Anagen effluvium) موها به‌سرعت می‌ریزند؛ دلیل آن پرتو‌درمانی یا شیمی‌درمانی است و پس از تمام‌شدن درمان، موها دوباره رشد می‌کنند.
تلوژن افلوویوم ( ریزش مو در اثر بیماری یا استرس)
در تلوژن افلوویوم (Telogen effluvium)، موها به‌طور ناگهانی در اثر شوک عاطفی یا فیزیکی، استرس شدید یا یک بیماری جدی می‌ریزند؛ هم‌چنین می‌تواند به‌دلیل تغییر هورمونی رخ دهد، مانند: زایمان یا پس از آن، قطع‌شدن عادت ماهانه، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک .(PCOS)
علت‌های دیگر این ریزش مو عبارتند از: سوتغذیه و کمبود ویتامین یا ماده‌های معدنی بدن، بعضی اختلال‌ها در غده‌های درون‌ریز، بیهوشی عمل جراحی، بیماری‌های سخت یا عفونت‌های شدید مانند کرونا .(COVID-19)
داروهای گوناگونی می‌توانند آن را به‌وجود آورند مانند: ضدانعقادها، داروهای ضدتشنج، رتینوییدهای خوراکی، بتا بلوکر و داروهای تیرویید.
این ریزش مو پس از رفع دلیل اصلی، خودبه‌خود برطرف می‌شود.
بیشتر بخوانید: ریزش مو در بارداری؛ دلیل اصلی + درمان آن
قارچ پوست سر
قارچ پوست سر(Tinea capitis) که به آن کرم حلقوی پوست سر نیز می‌گویند، یک عفونت قارچی است که می‌تواند به پوست سر و ساقه‌ی مو آسیب برساند و باعث به‌وجود‌آمدن لکه‌های طاس کوچک می‌شود که پوسته‌پوسته و خارش‌دار هستند و با داروهای ضدقارچ درمان‌پذیر است؛ با گذشت زمان، اگر به‌موقع درمان نشود، اندازه‌ی این لکه‌های طاسی بزرگ و چرکی می‌شود؛ این تکه‌ها، کریون نام دارند و می‌توانند باعث زخم شوند.
علامت‌های دیگر آن عبارتند از: موهای شکننده، حساسیت پوست سر، لکه‌های پوسته‌پوسته‌ای که خاکستری یا قرمزاند.
آلوپسی کششی (ریزش مو از کشش زیاد آن)
آلوپسی کششی (Traction alopecia) از فشار و کشش زیاد روی مو هنگامی که دم اسبی یا با کش مو سفت می‌بندید، به‌وجود می‌آید.
بیشتر بخوانید: کچلی یا ریزش مو؛ بی برو برگرد با مصرف این ۱۷ دارو کچل شو
چگونه تشخیص دهیم ریزش موهایمان طبیعی است یا خیر؟
همان‌طور که دیدید ریزش مو از دلیل‌های گوناگونی ایجاد می‌شود؛ بنابراین بهتر است در صورت دیدن هرگونه تغییر در موهای خود، توسط پزشک ویزیت شوید؛ اما اگر زمان کافی برای مراجعه‌ی حضوری به پزشک ندارید، از مشاوره‌ی پزشکی آنلاین گروه نیتروطب برای درمان یا پیشگیری به‌موقع بهره‌مند شوید. پزشکان هنگام معاینه درباره‌ی بیماری‌هایی که در گذشته داشتید، جراحی‌ها و سطح استرس می‌پرسند و اگر مشکوک به بیماری خودایمنی یا پوستی باشید، از پوست سر شما نمونه‌برداری می‌کنند.
به‌یاد داشته‌باشید که رشد مو یک فرآیند پیچیده است و برای فهمیدن دلیل ریزش آن به آزمایش‌های گوناگونی نیاز داریم، مانند آزمایش خون که کمبود ماده‌های مغذی یا نشانه‌های یک بیماری زمینه‌ای بررسی می‌شود. اگر پس از ویزیت پزشک نیاز به آزمایش دارید، می‌توانید از خدمات آزمایش در خانه نیتروطب استفاده کنید.
بهترین راه های درمان ریزش مو
گزینه‌های درمانی گوناگونی برای ریزش مو وجود دارد؛ ولی بهترین گزینه برای شما این است که بفهمید چه چیزی باعث ریزش شده‌است؛ بعضی از ریزش‌های مو می‌تواند پیش‌رونده باشد و شاید به چند روش درمان نیاز داشته‌باشید.
درمان ریزش مو (دارویی و روش های نوین)
رایج‌ترین ریزش مو با داروهای موضعی یا خوراکی درمان می‌شود.داروهای بدون نسخه عبارتند از: کرم، ژل، محلول‌ها یا فوم‌های موضعی که به‌طور مستقیم روی پوست سر می‌زنید و دارای ماده‌ای به نام ماینوکسیدیل هستند. داروهای تجویزی مانند فیناستراید (Propecia)، به جلوگیری از آلوپسی آندروژنتیک، به‌خصوص طاسی مردانه کمک می‌کند و مصرف این دارو روزانه است.
برای ریزش مو وابسته به یک بیماری خودایمنی، پزشک داروهای ضدالتهابی مانند کورتیکواستروییدها را تجویز می‌کند. درمان‌های تازه‌تری که در حال بررسی هستند، شامل بعضی از روش‌های لیزردرمانی، میکرونیدلینگ با PRP و هم‌چنین داروهای خوراکی دیگر است. جراحی کاشت مو برای کسانی که دچار طاسی ارثی هستند، مناسب است؛ زیرا آن‌ها موهای بالای سر را ازدست می‌دهند؛ ولی این روش برای مبتلایان به آلوپسی اسکار اثربخش نیست.
بیشتر بخوانید: ریزش مو؛ ۴ دارو + مکمل و رژیم غذایی برای خلاص شدن از آن
درمان طبیعی و خانگی ریزش مو
همه‌ی درمان‌های طبیعی رشد دوباره‌ی مو برای شما مفید نیستند؛ با این حال، بعضی از درمان‌های خانگی وجود دارد که سودمند هستند؛ ولی باید صبور باشید.
در اینجا لیستی از بهترین درمان‌های طبیعی رشد مو را آورده‌ایم:
- ماساژ پوست سر که می‌توانید با روغن و ماسک مو به‌مدت ۴ دقیقه و ۲۴ هفته انجام دهید؛ توجه کنید که پوست سر خود را با نوک انگشتان، به‌صورت دایره‌های کوچک ماساژ دهید نه با ناخن؛ این روش پوست سر را تحریک می‌کند و ضخامت مو را بهبود می‌دهد.
یک مطالعه نشان داد که ماساژ پوست سر باعث سلامت پوست سر، بهترشدن رشد مو و جریان خون می‌شود؛ هم‌چنین انجام آن در هر روز به شما کمک می‌کند تا استرس و تنش را کاهش دهید. - آلو‌ورا روشی کارآمد است؛ هم‌چنین پوست سر را تسکین و موها را حالت می‌دهد، می‌تواند شوره‌ی سر را کاهش دهد و چربی‌های اضافی فولیکول‌های مو را ازبین ببرد.
چند بار در هفته ژل آلو‌ورا خالص را به پوست سر و موهای خود مالش دهید یا از شامپو و نرم‌کننده‌ی دارای آلو‌ورا استفاده کنید. - روغن نارگیل دارای اسیدهای چرب به‌نام لوریک‌اسید است که به ساقه‌ی مو نفوذ کرده و ریزش پروتیین مو را کاهش می‌دهد؛ این روغن را می‌توان پیش یا پس از شستن موها استفاده کرد؛ اگر موهایتان چرب است، یک شب یا چند ساعت قبل از شستن موهایتان مصرف کنید؛ به این صورت که روغن نارگیل را روی پوست سر و تمام موهایتان ماساژ دهید. پژوهش‌ها نشان دادند که این روغن ساقه‌ی مو را روان کرده و از شکستن آن جلوگیری می‌کند؛ بنابراین برای موهای خشک هم مناسب است.
یک بررسی دیگر نشان داد که نارگیل، میکروبیوم پوست سر را بهبود می‌بخشد و پوست سر و فولیکول‌های مو را سالم‌تر می‌کند. - مصرف اسیدهای چرب امگا می‌تواند به بهبود موهای شما کمک کند؛ زیرا آن‌ها پر از ماده‌های مغذی و پروتیین هستند؛ مصرف مکمل امگا همراه با آنتی‌اکسیدان‌ها به بهبود تراکم و قطر مو کمک می‌کند و ریزش مو را کاهش می‌دهد.دوز توصیه‌شده را دنبال کنید و پیش از مصرف مکمل با پزشک مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: چه کسانی باید قرص امگا ۳ بخورند؟
- اگر بتوانید بوی پیاز را تحمل کنید، آب پیاز بسیار اثربخش و برای رشد مو و درمان آلوپسی آره‌آتا کارآمد است؛ هم‌چنین آب پیاز گردش خون را بهبود می‌بخشد.
برای مصرف، چند پیاز را ترکیب کرده و آب آن را بگیرید و به پوست سر و موهای خود بزنید و بگذارید ۱۵ دقیقه بماند، سپس با شامپو بشویید. - روغن رزماری برای تحریک رشد مو، کاهش ریزش مو و حتا برای درمان آلوپسی آندروژنیک استفاده می‌شود؛ چند قطره روغن رزماری را در یک روغن (مانند آرگان) ترکیب کنید و پیش از آبکشی آن را روی موها و پوست سر خود ماساژ دهید؛ این کار را چند بار در هفته انجام دهید یا چند قطره روغن رزماری را به شامپو و نرم‌کننده‌ی خود اضافه کنید.
توجه داشته‌باشید از استفاده‌ی مستقیم روغن‌ها روی پوست خودداری کنید و همیشه آن‌ها را با روغن دیگری یا شامپو مخلوط کنید. - می‌توانید از آب لیموی تازه یا روغن لیمو استفاده کنید، این‌ها کیفیت و رشد مو را افزایش می‌دهند و روغن لیمو به شما کمک می‌کند تا پوست سر سالمی داشته‌باشید؛ ۱۵ دقیقه قبل از شامپو‌زدن، آب لیموی تازه را به پوست سر و موهای خود بزنید.
چگونه می توانم از ریزش مو جلوگیری کنم؟
در ادامه چند نکته‌ی کاربردی که می‌توانید برای جلوگیری از ریزش مو یا کچلی انجام دهید را به شما می‌گوییم:
- مدل مو را شل نگه دارید؛ اگر به‌طور مرتب موهای خود را به‌صورت بافته، کش یا دم اسبی می‌بندید، آن‌ها را شل نگه دارید تا فشار زیادی به موهای شما وارد نشود.
- از دست‌زدن به موهایتان خودداری کنید؛ موهای خود را نکشید یا نپیچانید.
- پس از شستن، از حوله استفاده کنید تا موهای خود را به‌آرامی خشک کنید، از مالش شدید موهای خود با حوله یا چرخاندن آن در حوله خودداری کنید.
- رژیم غذایی سرشار از ماده‌های مغذی را مصرف کنید و آهن و پروتیین را در میان‌وعده‌ها و وعده‌های غذایی خود بگنجانید.
- از سیگارکشیدن دوری کنید.
- محصول و ابزارهای حالت‌دهنده‌ای که بر ریزش مو اثرگذارند، شامل: سشوار، برس حرارتی، اتو مو، رنگ، دکلره، فر و صاف‌کردن مو است؛ اگر می‌خواهید موهای خود را حالت دهید، هنگامی که موهایتان خشک است انجام دهید و از پایین‌ترین تنظیمات استفاده کنید.
اگر ریزش مو دارید، از یک شامپوی معمولی بچه برای شستن موهایتان استفاده کنید؛ در صورت داشتن موهای بسیار چرب، آن‌ها را یک روز در میان بشویید.
بیشتر بخوانید: قرص زینک پلاس؛ افزایش رشد مو و ۶ فایده دیگر آن
در این مقاله درباره‌ی کچلی و ریزش مو گفتیم که ارثی یا از فاکتورهای محیطی است؛ اگر شدید باشد، از یک مشکل پزشکی خبر می‌دهد و مشورت با پزشک یا متخصص پوست می‌تواند به شما در شناسایی دلیل آن کمک کند.
در صورتی که ریزش موی شما با استرس مرتبط باشد، مشاوره و گفت‌وگو با روان‌شناس مفید است.
درمان به‌موقع کچلی بسیار مهم و شامل تغییر در شیوه‌ی مراقبت از موهایتان، بهبود رژیم غذایی و داروی موضعی یا خوراکی است؛ اگر می‌خواهید موهای خود را بهبود دهید، برنامه‌ای داشته‌باشید و درمان را رها نکنید؛ در ادامه به پرسش‌هایی در مورد ریزش مو پاسخ داده‌ایم:
- بهترین ویتامین برای رشد مو چیست؟ در حالی که تغذیه و ماده‌های مغذی خاص برای روند رشد مو مهم هستند، افزایش مصرف آن به شما کمکی نمی‌کند، به‌خصوص اگر گونه‌ی خاصی از ریزش مو دارید، مانند آلوپسی اسکار (scarring alopecia) یا آلوپسی سیکاتریسیل (cicatricial alopecia).
ویتامین‌هایی که باید در برنامه‌ی غذایی خود بگذارید و باعث رشد مو می‌شوند عبارتند از: ویتامین‌های B (ریبوفلاوین، بیوتین، فولات و ویتامینB12 )، آهن، ویتامین C، ویتامین D. بعضی از بررسی‌ها مصرف زیاد ویتامین A یا سلنیوم را با افزایش خطر ریزش مو مرتبط می‌دانند.
بیشتر بخوانید: ویتامین‌های گروه B کدامند؟ با خواص آن‌ها آشنا شوید
- آیا می‌توان ریزش مو را ازبین برد؟ ازبین‌بردن ریزش مو به دلیل آن بستگی دارد و هر چه زودتر درمان کنید، میزان آن را کاهش می‌دهید یا برعکس می‌کنید.به‌طور معمول کاشت مو، برای همیشه کچلی را برطرف می‌کند. بعضی از کچلی‌ها درمان نمی‌شوند؛ مانند: فولیکول‌های آسیب‌دیده‌ی مو از مدل‌های موی خیلی تنگ یا در اثر مصرف ماده‌های شیمیایی روی مو و آسیب‌های ناشی از بعضی بیماری‌های خودایمنی.
- اگر درمان ریزش مو را رها کنم چه می‌شود؟ این بستگی به درمانی دارد که استفاده می‌کنید؛ در صورت مصرف داروهای نسخه‌دار، برای نتیجه‌دادن باید کامل مصرف کنید.اگر دارویی برای ریزش مو مصرف می‌کنید و متوجه شدید که باردار هستید، می‌توانید از مشاوره‌ی آنلاین با پزشکان نیتروطب استفاده و با مشاوران ما مشورت کنید.
