وجود باکتری یا ویروس در گوش میانی باعث عفونت گوش می‌شود. زمانی که گوش شما دچار عفونت می‌‌گردد، فضای پر از هوا در پشت پرده گوش که استخوان‌های کوچک لرزان دارد، ممکن است با برآمدگی، تورم و درد همراه باشند.
عفونت گوش در اصطلاح پزشکی، با عفونت ناگهانی یا اوتیت میانی حاد نیز شناخته می‌شود.
عفونت‌های گوش اغلب با گذشت زمان و رعایت مراقبت‌ها به صورت روتین و منظم درمان می‌شوند. این بیماری بیشتر در کودکان شایع است؛ و در کودکان برای پاک کردن عفونت در مواقع حاد از آنتی بیوتیک‌ها استفاده میکنند.
اما در بعضی مواقع افراد به عفونت‌های بسیار در گوش دچار می‌شوند. این عفونت‌ها که مزمن هستند، ممکن است مشکلات شنوایی و عوارض خطرناک‌تری را به دنبال داشته باشند. در این مقاله ما سعی داریم به علل، نشانه‌ها و روش‌های درمان عفونت‌های گوش میانی اشاره کنیم. پس تا آخر این مقاله با ما همراه شوید.
عفونت گوش میانی چیست؟
عفونت در حقیقت، مورد هجوم قرار گرفتن بافت اندام بدن، توسط عامل ایجادکننده‌ی بیماری می‌باشد. گوش میانی نیز قسمتی از گوش است که شامل پرده‌ی گوش تا قسمت بیضی شکل گوش درونی می‌شود. بنابراین، عفونت گوش میانی، آسیب بافتی قسمت ذکر شده‌ی گوش می‌باشد. این عفونت در کودکان بیشتر دیده می‌شود؛ هرچند که بزرگسالان هم، به آن مبتلا می‌شوند. این عفونت، جای نگران کننده‌ای ندارد؛ به این صورت که در بعضی از موارد، به صورت خودکار از بین می‌رود؛ ولی وقتی شدت بیابد، حتما باید پیگیری شود؛ زیرا حتی قادر است سبب ناشنوایی بدون درمان فرد شود.
علائم عفونت گوش میانی
از جمله علائم این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مشکل در شنیدن (به دلیل جمع شدن مایع و مخاط در گوش میانی)
- تب و لرز
- گوش درد
- ناخوشی و کسالت
- بی حالی و کاهش انرژی
عفونت گوش میانی چند نوع است؟
دو نوع عفونت گوش‌میانی در کودکان، وجود دارد.
گوش درد حاد و گوش درد همراه برون ریزی
- گوش درد حاد
هر زمان به طور ناگهانی قرمزی و ورم در پشت پرده گوش و اطراف آن احساس کردید، شما دچار عفونت گوش درد حاد شدید. در بعضی از افراد مبتلا به عفونت حاد گوش میانی، امکان پاره شدن پرده گوش وجود دارد که در این حالت با خارج شدن ترشحات چرکی درد گوش برطرف می‌شود.
- گوش درد همراه با برون ریزی
بعد از درمان عفونت گوش، مخاط و مایع همچنان در گوش میانی وجود دارند؛ که امکان دارد احساس پر بودن گوش به کودکتان دست بدهد و انعکاس صدا را دچار اختلال کند.
در بزرگسالان دسته بندی عفونت‌های گوش میانی با کودکان فرق دارد و به سه گروه اصلی تقسیم بندی می‌شوند. که عبارتند از:
- قسمت بیرونی
- قسمت میانی
- قسمت درونی
علت عفونت گوش میانی
از جمله علل گوش درد و چگونگی ایجاد آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سن
به دلیل شکل و اندازه لوله‌های استاش و کامل نشدن سیستم ایمنی، کودکان در سنین ۶ ماه تا ۲ سالگی دچار عفونت می‌شوند. کودکانی که قبل از شش ماهگی مبتلا به انواع اوتیت هستند، در کودکی و بزرگسالی بیشتر در معرض عفونت گوش قرار دارند.
- عوامل فصلی
با افزایش گرده‌ی گیاهان، گرد و غبار و همچنین حساسیت‌های فصلی در فصل‌های پاییز و زمستان احتمال ابتلا به عفونت رایج‌تر است.
- مهد کودک‌ها و دیگر مراکز نگهداری از کودکان
کودکان در مهد کودک‌ها و مراکز گروهی نگهداری از کودکان، بیشتر دچار عفونت‌ها و سرماخوردگی قرار می‌گیرند.
- تغذیه نوزادان
کودکانی که شیر مادر می‌خورند کم‌تر از نوزادانی که در حالت خوابیده با شیشه‌ی شیر تغذیه میکنند، دچار عفونت می‌شوند.
- بیماری‌های همراه تولد (نقص مادر‌زادی)
به دلیل تفاوت در ساختار عضلانی و استخوانی، اختلالاتی در لوله استاش به وجود می‌آیند که این موضوع باعث بروز بیماری‌های لب شکری (شکاف لب) و سندروم داون می‌شود. و خطر ابتلا به عفونت را افزایش می‌دهد.
- آلودگی هوا
افزایش آلودگی هوا، قرار گرفتن در معرض دود دخانیات و سایر سموم محیطی باعث افزایش عفونت می‌شوند.
- دستگاه ایمنی ضعیف افراد
افرادی که دستگاه ایمنی بدن آن‌ها ضعیف می‌باشد، بیشتر در معرض ابتلا به اوتیت قرار دارند.
- دیابت
از دیگر عوامل خطر‌زا که باعث افزایش عفونت می‌شود، دیابت می‌باشد.
بیشتر بخوانیم: پیش دیابت؛ صفر تا ۱۰۰ آنچه باید بدانیم
- سایر موارد
به علاوه افرادی که دچار بیماری‌های طولانی مدت پوستی مثل پسوریازیس و اگزما هستند، ممکن است به عفونت گوش میانی مبتلا شوند.
پیشگیری از عفونت گوش میانی
برای جلوگیری از عفونت گوش میانی نیاز است که مراقبت‌های زیر را رعایت کنید:
- دست‌های خود را مرتب شستشو دهید.
- از رفتن به محیط بیش از حد شلوغ اجتناب کنید.
- از دود سیگار دوری کنید.
- از شیر دادن به نوزاد با شیشه شیر در حالت درازکش خودداری کنید.
- در مورد واکسیناسیون با متخصص گوش و حلق و بینی مشورت کنید.
درمان عفونت گوش میانی
معمولا عفونت‌های خفیف ویروس گوش میانی بدون درمان پزشکی برطرف می‌شوند. ولی در موارد حاد طبق سن و شدت علائم بیماری پزشک گوش، حلق و بینی یکی از روش‌های درمانی زیر را انتخاب نمایید:
درمان های غیردارویی
این درمان‌ها بر پایه‌ی باز شدن شیپور اوتاش که مجرای تخلیه‌ی گوش میانی است، پایه‌گذاری می‌شود؛ مثال‌هایی که می‌توان استفاده کرد
- مصرف نعناع: از گذشته برای باز شدن مجرای بینی و شیپور استاش استفاده می‌شده و هم‌اکنون هم آدامس‌های نعناع یا طعم‌های مشابه آن مانند آکالیپتوس دردسترس است. می‌توانید این مواد را به‌صورت آدامس یا بخور استفاده کنید.
- خمیازه کشیدن: با تکرار این کار در روز به‌صورت طبیعی به باز شدن کمک کنید و ترشح گوش میانی را تخلیه کنید.
درمان پزشکی
اگر التهاب گوش شما با روش‌های خانگی بهتر نشد، حتما باید به پزشک مراجعه نمایید تا در صورت باکتریایی بودن، جهت درمان التهاب گوش آنتی‌بیوتیک تجویز نماید. لازم به ذکر است که آنتی‌بیوتیک نمی‌تواند عفونت ویروس گوش میانی را رفع کند.
آیا در هنگام عفونت گوش میانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
زمانی که با درمان خانگی عفونت گوشتان از بین نرفت باید با پزشک این مسئله را در میان بگذارید. اگر عفونت گوش شما باکتریایی طولانی مدت باشد، یا در حال رفع شدن نباشد، پزشک در این صورت برای عفونت گوش میانی شما آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. ولی در نظر داشته باشید که عفونت‌های ویروسی با آنتی بیوتیک درمان نمی‌شوند.
چه زمانی باید از آنتی بیوتیک‌ها استفاده کنید؟
آنتی بیوتیک‌ها از داروهای قوی به شمار می‌روند. این ماده به صورت قرص یا مایع برای عفونت‌های گوش میانی توسط پزشک تجویز می‌شود، البته ممکن است قطره‌های آنتی بیوتیک با اثرگذاری قوی و بدون هیچ گونه عوارض جانبی خاصی بهتر از انواع خوراکی‌ها باشند.
- عوارض آنتی بیوتیک‌های خوراکی
در خارج از گوش ممکن است آنتی بیوتیک‌های خوراکی باعث مقاومت باکتری‌ها شوند. این اتفاق در آینده باعث اثر نکردن داروها و مبتلا شدن به بیمارهای سخت‌تر می‌شود. قطره‌های آنتی بیوتیک در شرایط کامل‌تر و سریع‌تر از آنتی بیوتیک‌های خوراکی باکتری‌ها را از بین می‌برند. این قطره‌ها به خون نفوذ نمی‌کنند، در نتیجه داروی بیشتری وارد نواحی عفونت‌دار می‌شود.
بیشتر بخوانید: وزوز گوش؛ ۵ علت اصلی و داروهایی که باعث ایجاد آن می شوند
جمع بندی
عفونت در حقیقت، مورد هجوم قرار گرفتن بافت اندام بدن، توسط عامل ایجادکننده‌ی بیماری می‌باشد.
عفونت گوش میانی قادر است منشأ باکتریایی یا ویروسی داشته باشد. عفونت گوش که معمولاً در پی یک سرماخوردگی یا عفونت گلو ایجاد می‌شود واقعا دردناک و ناراحت کننده می‌باشد.
همانطور که ذکر شد این عفونت ممکن است بهخاطر باکتری یا ویروس گوش میانی درست در پشت پرده گوش ایجاد گردد. التهاب فضای داخلی گوش‌ها در صورت عدم تشخیص و درمان به‌موقع باعث عفونت و آسیب جدی می‌شود.
بنابراین توصیه ما بر این است که در صورت مشاهده علائم این عفونت سریعا به درمان آن اقدام نمایید.
