آسپیرین به عنوان یک داروی ضد التهاب غیراستروئیدی شناخته می‌شود که برای کاهش التهاب، درد و تب مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو برای درمان بیماری‌‌هایی همچون سر درد، درد عضلانی، دردهای مفصلی، التهاب ریوی، التهاب مفاصل و تب استفاده میگردد. در بعضی از اوقات نیز برای جلوگیری از سکته مغزی و سکته قلبی در افرادی که با خطر زیادی روبه رو هستند این دارو تجویز میگردد. در این مقاله ما قصد داریم شما را به صورت کامل با آسپیرین آشنا کنیم برای آشنایی بیشتر با این موضوع در ادامه مطلب با ما همراه شوید.
معرفی آسپیرین
این دارو یکی از داروهای بسیار پرکاربرد در بین عموم است و برای درمان بیماری‌های قلبی و عروقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. آسپیرین یا استیل سالیسیلیک اسید (Acetylsalicylic acid) به اختصار آ. اس. آ (ASA) در واقع یک علامت تجاری است که به شرکت داروسازی آلمانی بایر تعلق دارد. در درمان بعضی از بیماری ها استفاده از آ. اس. آ بسیار تاثیر گذار است و کاربرد های فراوانی دارد که از جمله کاربردهای این دارو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ضد درد است و بدون بیهوشی درد را تسکین می‌دهد.
- ضد تب است و میتواند آن را تا حد زیادی کاهش دهد.
- ضد التهاب است و استفاده از دوز های بالاتر آن موجب کاهش التهاب می‌شود.
لازم به ذکر است که آسپیرین غیر استروئیدی می‌باشد. منظور از غیراستروئیدی این است که استروئید نیستند. استروئیدها فواید کاملا مشابهی دارند اما می‌توانند در بعضی از اوقات عوارض نسبتا زیادی را به همراه داشته باشند. برای مثال خاصیت ضد دردی آسپیرین ها غیر مخدر است؛ یعنی باعث گیجی یا بی‌حسی نمی‌شوند. بیش از ۲۰۰۰ سال است که سالیسیلات در بین افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد که شکل آن مانند پوست درخت بید است. هنوز هم برخی از مردم به عنوان داروی طبیعی از پوست این درخت برای دردهای جزئی و سردرد استفاده می‌کنند.
ناگفته نماند که سالانه حدود ۳۵۰۰۰ تن از این دارو در جهان استفاده می‌شود که کاربرد بسیار زیادی در درمان برخی بیماری ها دارد.
آسپیرین و کودکان
مصرف این دارو برای افراد زیر ۱۶ سال مناسب نیست، چرا که میتواند خطر مبتلا شدن به سندرم ((ری)) را بالا ببرد که بعد از سرماخوردگی، آنفلوانزا یا آبله مرغان میتواند ظاهر گردد. این سندروم قادر است به آسیب دائمی مغز یا مرگ منجر شود؛ ولی، اگر به بیماری کاوازاکی مبتلا باشد، متخصص امکان دارد برای کودک تحت نظر آ. اس. آ تجویز نماید و از لخته شدن خون بعد از عمل قلب پیشگیری کند. به صورت کلی به جای این دارو در افراد زیر ۱۶ سال ایبوپروفن و استامینوفن تجویز می‌شود.
چه کسانی نمی‌توانند از آسپیرین استفاده کنند؟
کسانی که دچار شرایط زیر می‌باشند نباید از آ. اس. آ استفاده کنند:
- کسانی که زخم گوارشی دارند.
- کسانی که خونریزی بیش از حد یا هر اختلال خونریزی دیگری دارند.
- کسانی که به آسپیرین آلرژی دارند.
- کسانی که در معرض خطر سکته مغزی خونریزی دهنده و یا خونریزی دستگاه گوارش قرار دارند.
- کسانی که مدام الکل مصرف می‌کنند.
- کسانی که تحت معالجه جراحی یا دندانپزشکی قرار دارند.
- خانم‌های باردار و شیرده
کسانی که دارای شرایط زیر هستند بایستی نسبت به مصرف قرص آ. اس. آ احتیاط کنند و فقط در مواقعی که پزشک متخصص دستور داد آن را مصرف نمایند:
- کسانی که آسم دارند.
- کسانی که فشار خون کنترل نشده دارند.
- کسانی که سابقه زخم معده دارند.
- کسانی که مشکلات کبدی دارند.
- کسانی که مشکلات کلیوی دارند.
لازم به ذکر است که در هنگام سکته مغزی آسپیرین تجویز نمی‌شود، چراکه همه‌ی سکته های مغزی بر اثر لخته خونی به وجود نمی‌آیند. در برخی از موارد، مصرف این دارو میتواند سکته مغزی را افزایش دهد.
کسانی که به طور منظم از آ. اس. آ استفاده می‌کند باید قبل از عمل جراحی این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارد. امکان دارد تا در صورت نیاز فرد به مدت ۷ روز قبل از عمل، مصرف این دارو را متوقف کند. بانوانی که باردار هستند و یا به نوزاد خود شیر می‌دهند می‌توانند با مشورت پزشک متخصص از آسپیرین با دوز کم استفاده نمایند.
تداخلات دارویی آسپیرین
بعضی اوقات، یک دارو میتواند اثرات داروی دیگر را کاهش دهد و یا ترکیب این دو دارو با هم میتواند بیمار را در معرض خطر قرار دهد که به این امر تداخل دارویی گفته می‌شود.
از رایج ترین داروهایی که قرص آسپیرین با آنها تداخل دارد به شرح زیر است:
- اگر همراه با این دارو دارو هایی همچون مسکن‌های ضد التهاب مانند دیکلوفناک، ایبوپروفن، ایندومتاسین و ناپروکسن را مصرف کنید میتواند خطر خونریزی معده را افزایش دهد.
بیشتر بخوانید: ۵ نوع مسکن یا ضد درد، کاربرد و عوارضی که از آنها باید بدانیم
- با داروی متوترکسات که برای درمان سرطان و بعضی بیماری‌های خود ایمنی دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد، نیز تداخل دارد. آ. اس. آ باعث می‌شود تا از بین بردن متوترکساتی که در بدن موجود است، بسیار سخت‌تر شود و در نهایت میزان متوترکسات در بدن افزایش یابد که بسیار خطرناک است.
- مصرف این دارو به همراه داروهایی همچون ضد افسردگی از نوع مهارکننده های انتخابی مانند فلوکستین، سیتالوپرام، ونلافاکسین، پاروکستین و سرترالین نیز میتواند خطر خونریزی را افزایش دهد.
- با توجه به اینکه وارفارین، یک داروی رقیق کننده یا ضد انعقادی خون است و میتواند مانع از لخته شدن خون شود، اگر همراه با آ. اس. آ مصرف شود، اثرات ضد انعقادی دارو را میتواند کاهش دهد و در نهایت خطر خونریزی را افزایش خواهد داد. لازم به ذکر است که ممکن است در بعضی شرایط، پزشک متخصص وارفارین را به همراه آسپیرین تجویز نماید.
دقت کنید که داروهایی که نام برده شد تنها داروهایی نیستند که نباید همراه با آسپیرین مصرف شوند. اگر این دارو توسط پزشک متخصص برای شما تجویز شد بایستی او را از داروهای دیگری که مصرف می‌نمایید، مطلع سازید.
نکاتی درمورد اینکه چه زمانی و چگونه آسپرین را مصرف کنیم؟
- دوز مناسب این دارو به نوع آسپیرینی که مصرف می‌کنید، علت مصرف و میزان کمک به بهبود علائم آن بستگی دارد.
- آ. اس. آ به صورت قرص های ۳۰۰ میلی گرمی تولید می‌شود. لازم به ذکر است که دوز معمول ۱ یا ۲ قرص هر ۶ تا ۴ ساعت می‌باشد.
- نکته بسیار مهم این است که نباید به هیچ وجه بیش از ۱۲ قرص در ۲۴ ساعت مصرف نمایید. توجه داشته باشید که بین دوزها باید حداقل ۴ ساعت زمان فاصله داشته باشد.
- شیاف آسپیرین دارویی می‌باشد که به صورت آرام به قسمت مقعد وارد میگردد. برای استفاده از این شیاف ها، حتما دستورالعمل‌هایی که در داخل بسته موجود است را دنبال کنید.
- شیاف‌های آسپیرین حاوی ۳۰۰ میلی‌گرم یا ۱۵۰ میلی‌گرم استیل سالیسیلیک اسید هستند.
- اگر شما از شیاف ۱۵۰ میلی‌گرم استفاده می‌کنید مقدار معمول آن بین ۳ تا ۶ شیاف می‌باشد.
- اگر از نوع ۳۰۰ میلی‌گرم شیاف این دارو مصرف می‌کنید باید بدانید که مقدار معمول دوز مصرف آن ۱ تا ۳ شیاف می‌باشد.
- اگر به دوز ۷۵۰ یا ۴۵۰ میلی گرم نیاز دارید، پزشک متخصص یا داروساز شما را راهنمایی می‌کند و نحوه مصرف آن را به شما توضیح می‌دهد.
- دقت کنید که شما می‌توانید از داروخانه ژل آسپیرین دهان Bonjela را خریداری نمایید. توصیه می‌شود به هیچ عنوان این ژل را به کودکان ندهید.
- برای زخم‌های دهان و یا جراحات این ژل را روی ناحیه زخم ماساژ دهید.
- در صورت لزوم این ژل را هر ۳ ساعت یک بار در لثه یا قسمت داخلی دهان خود بمالید.
- اگر دندان مصنوعی دارید قبل از استفاده از ژل آنها را از دهان خود خارج کنید و بعد نیم ساعت دندان مصنوعی را دوباره در دهانتان قرار دهید.
اثرات جانبی داروی آسپیرین
چند مورد از شایع ترین عوارض جانبی قرص آسپیرین سوزش معده، سوزش روده، حالت تهوع و سوء هاضمه است.
از دیگر عوارض جانبی که با مصرف آسپیرین در بین برخی افراد به ندرت اتفاق می‌افتد التهاب معده، استفراغ، خونریزی معده، وخیم تر شدن علائم آسم و کبودی می‌باشند. یکی دیگر از عوارض، آسپیرین با دوز کم سکته مغزی است.
اگر شما به طور عمدی یا غیر عمدی از دوز بالای آسپیرین استفاده کردید، بهتر است هر چه زودتر به اورژانس مراجعه کنید چراکه مصرف دوز بالایاین دارو علائمی دارد که ممکن است شامل تشنج، اختلال در فعالیت یا ضعف شنوایی باشد.
در صورت بروز نشانه‌هایی مانند تشنج، استفراغ، حالت تهوع، زنگ زدن گوش، تورم صورت، گلو، لب‌ها، زبان، تنفس سریع، سردرگمی، درد معده، سرفه خونی، درد یا تورم طولانی مدت بیش از ۱۰ روز، توهم، خونریزی یا اختلال در مدفوع، علائم حساسیت به آسپیرین همچون تنفس سخت هر چه سریع تر با پزشک متخصص تماس بگیرید.
لازم به ذکر است که آسپیرین میتواند از بروز مشکلات زیادی جلوگیری کند، اما هر شخصی که از این دارو استفاده می‌کند، ابتدا باید با پزشک متخصص مشورت نماید.
جمع بندی
آسپیرین یک داروی ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAID) می‌باشد که از آن جهت کاهش درد، تب و التهاب استفاده میگردد. آسپیرین هم چنین میتواند خطر بروز سکته قلبی و سکته مغزی را پایین بیاورد و به عنوان یک داروی پیشگیرانه برای برخی از بیماری های قلبی و عروقی استفاده میگردد. با این حال، دقت کنید که آسپیرین امکان دارد عوارض جانبی داشته باشد، از جمله خونریزی معده و روده، آسم، حساسیت و مشکلات کلیوی و…
لازم به ذکر است که، برخی از افراد نباید از آسپیرین استفاده کنند، از جمله افرادی که حساسیت دارند، خانم های باردار و خانم های شیرده. توجه داشته باشید که اگر نیاز به مشاوره پزشکی فوری داشتید می توانید از خدمت مشاوره آنلاین سایت نیتروطب استفاده کنید.
