اندازه گیری درست فشار خون از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا دقت در نتایج اندازه‌گیری میتواند در تشخیص و مدیریت بیماری‌های قلبی و عروقی کمک کند. فشار خون بالا علاوه بر اینکه خود یک بیماری به حساب می‌آید، میتواند زمینه ساز بروز اختلال در ارگان‌های دیگر بدن و یکی از بیماری‌ها و زمینه‌های مهم بیماری‌ست؛ یعنی، هم خودش فشار بالا یک بیماری است و هم باعث ایجاد بیمار‌های دیگر به‌دنباله‌ی خود می‌شود.
انواع فشارخون بالا
بر اساس علم فیزیولوژی، از دو روش فشار خون بالا دسته بندی می‌شود. پیش از توضیح بیشتر در این مورد ابتدا باید یک موضوع را بیان کرد:
دو نوع فشارخون داریم
بدن ما نیاز دارد تا به صورت مداوم خون را به اندام‌های مختلف بدن برساند و از طرفی، حجم زیاد خون بدن به نیروی جلوبرنده‌ی زیادی محتاج است. از این‌رو ما برای هر دو این موارد فشار در رگ‌های خود ایجاد می‌کنیم تا به هر دو هدف برسیم.
فشارخون سیستولیک که حاصل پمپاژ قلب است همان نیروی جلو برنده‌ی ستون خونی در رگ‌هاست.
فشارخون دیاستولیک در زمان استراحت قلب جریان پیوسته خون را حفظ میکند و درنتیجه‌ی خاصیت کشسانی مولکولی دیواره‌ی رگ و انقباض ماهیچه‌های دیواره‌ی رگ‌هاست. پس، در هنگام بیان فشار خون یک فرد باید به هر دو فشار خون اشاره کرد؛ به‌عنوان مثال، در بخش‌های درمانی به‌طورحتم در دستگاه‌های مانیتور دیده‌اید و یا از زبان کادر درمان شنیده‌اید که از دو عدد برای بیان فشار خون از دو عدد استفاده می‌کنند.
این همان بیان فشار سیستولیک و دیاستولیک است. هر کدام از این دو فشار می‌توانند بالا باشند یا نباشند. پس، ما فشارخون سیستولیک بالا داریم و فشار خون دیاستولیک بالا. و این دو بیماری‌های جداگانه هستند و درمان متفاوتی دارند. در مقاله‌های آتی در رابطه با بیماری فشار خون و دسته‌بندی‌های آن بیشتر صحبت خواهیم کرد.
راهکارهای اندازه گیری درست فشارخون
-
آرام باشید
سیگار نکشید و نیم ساعت قبل از اندازه‌گیری فشارخونتان کافیین مصرف نکنید، فعالیت بدنی نداشته باشید، مثانه‌تان را خالی کنید و حداقل ۵ دقیقه قبل از اندازه‌گیری فشارخونتان، در حالت آرامش باشید( به‌طور مثال، روی صندلی بنشینید و از استرس‌های روزمره با روش‌های مختلف دوری گزینید).
-
درست بنشینید
وقتی مینشینید پشتتان را صاف کنید و به پشتی تکیه دهید (چه صندلی یا حتی مبل…). پاهایتان باید روی زمین صاف باشد و روی هم قرار نگیرند. بازوهایتان را باید روی محیط صاف مثل میز بگذارید. اطمینان داشته‌باشید که پایین شانه‌تان مستقیم بالای آرنجی که خم شده است قرار دارد (بازو بر ساعد عمود باشد). حالا دستورالعمل صفحه فشارسنج را بررسی کنید.
-
هر روز سر یک ساعت مشخص فشارتان را اندازه‌گیری کنید.
این نکته خیلی مهم است که در زمان به‌خصوصی در روز فشار خودتان را بسنجید؛ مثلا، هر صبح یا هر بعد‌از‌ظهر. بهترین حالت این است که به طور روزانه فشارتان را بگیرید؛ حتا به طور ایده‌آل ۲ هفته بعد از شروع تغییرات درمانی و حتا در طول هفته قبل از ویزیت بعدیتان فشار خونتان را زیر نظر داشته‌باشید.
-
چند بار بخوانید و بعد ثبت کنید.
هر زمان که خواستید فشارتان را اندازه بگیرید، دو یا سه بار در دقیقه به طور مجزا اینکار را انجام دهید و نتیجه‌ها را در کنار هم بررسی کنید. اگر دستگاه فشارسنجتان دارای حافظه است، آن را هنگام ویزیت به همراه داشته‌باشید.
-
فشارسنجتان را روی لباس نصب نکنید.
-
اعداد را به خاطر بسپارید!
نکته: تشخیص فشار خون بالا باید توسط پزشک متخصص تایید شود. یک پزشک همچنین باید فشار خون پایین غیر معمول را نیز ارزیابی کند.
-
سابقه فشارخونتان را داشته‌باشید!
با اندازه‌گیری مرتب فشارخونتان و در میان گذاشتن آن با پزشک می‌توانید از روند درمان و سلامت خود اطمینان حاصل کنید.
بیشتر بخوانید: دلیریوم؛ عامل بی قراری در سالمندان و بیماران بستری
اگر دارای فشارخون بالا هستید، موارد زیر را رعایت کنید!
- اگر فقط یکی از گزارش‌های فشار خونتان بالا بود، نباید به‌سرعت به عنوان هشدار تلقی کنید. اگر فشار خونی که به‌طور کم تا متوسط بالاتر از حالت نرمال بود، چند بار دیگر فشار خونتان را در روزهای آینده بسنجید و با پزشک متخصص مشورت کنید؛ تا اگر جایی برای نگرانی بود توسط پزشک متخصص تایید شود یا ممکن است دستگاه فشارسنج دچار ایراد شده‌باشد.
- اگر به طور ناگهانی فشارتان ۱۸۰/۱۲۰ mm Hg گزارش شد، ۵ دقیقه صبر کنید و سپس دوباره اندازه‌گیری کنید. اگر همچنان فشارخونتان بالا بود به‌سرعت با پزشک تماس بگیرید. ممکن است شما دچار بحران فشار خون بالا شده باشید.
- اگر فشار خون شما بالای ۱۸۰/۱۲۰ mm Hg بود و درگیر علامت‌های دیگر (که نشانگر آسیب سایر اندام‌ها است) بودید؛ مانند درد قفسه سینه، تنفس قطعه‌قطعه و کوتاه، درد کمر، بی‌حسی و ضعف، تاری دید و اختلال در صحبت کردن، منتظر پایین آمدن آن نمانید و با اورژانس تماس حاصل فرمایید.
یک دستگاه فشارسنج خانگی خوب چه ویژگی هایی دارد؟
- بدانید که دستگاه‌های مربوط به مچ دست و انگشت پیشنهاد مناسبی نیستند چرا که نتیجه‌ی آنان قابل اعتماد نیست. دستگاه معتبری تهیه کنید.
- اگر اطمینان ندارید، از دکتر داروساز یا پزشک کمک بگیرید تا انتخاب خوبی داشته‌باشید.
- وقتی دارید دستگاه خود را انتخاب می‌کنید در نظر داشه‌باشید که دستگاه، قابلیت سنجش فشار خون افراد متفاوت با شرایط گوناگون را داشته باشد؛ مثل کودک، خانم باردار و….
- به سایز بازوبند فشارسنج توجه کنید چرا که باید اندازه دور بازوهایتان باشد.
بیشتر بخوانید: آزمایش‌ها و غربالگری بارداری، ۱۰ نکته که نمی‌دانید
چرا از فشارسنج خانگی استفاده کنیم؟
- تشخیص فشار بالا.
- مشخص کردن نتیجه‌بخش بودن یا نبودن درمان فشارخون بالا در افراد مبتلا.
- برای افرادی که نیازمند نظارت دقیق‌تری هستند، به‌خصوص اشخاص با فاکتورهای پرخطر فشار خون بالا یا شرایط مربوط با آن.
- خانم‌های بارداری که تجربه‌ی فشارخون بالای مربوط به بارداری یا پری‌اکلامپسی (preeclampsia) دارند.
- کسانی‌که به‌طور معمول دچار خطای اندازه‌گیری می‌شوند مانند:
- افرادی که فقط در مطب پزشک فشارخون بالا دارند.
- افرادی که فقط در خانه فشار خون بالا دارند و نه در مطب پزشک
نکته: افراد مبتلا به بیماری‌های مرتبط با آریتمی قلبی بهتر است فشار‌خونشان را در منزل اندازه‌گیری نکنند زیرا دستگاه‌های الکتریکی فشارسنج خانگی ممکن است نتوانند دقیق فشار خون را اندازه‌گیری کنند و بهتر است این افراد از پزشک درخواست کنند تا روش‌های مناسب آن‌ها را توصیه کند.
بیشتر بخوانید: فشار خون بارداری و ۳ بیماری خطرناک و پرعارضه در بارداری
بازوی کدام دست مناسب اندازه‌گیری فشار خون است؟
پژوهش‌های زیادی در این خصوص انجام شده‌است که از بازوی دست راست برای سنجش فشارخون استفاده کنیم یا بازو دست چپ؟ به‌طور کلی، هر اختلافی در حدود ۱۰ mm Hg یا کمتر نرمال است و جای نگرانی ندارد. پس، تفاوتی در استفاده از دست‌های مختلف وجود ندارد.
پیشنهادات انجمن قلب آمریکا برای اندازه گیری درست فشار خون
پایش مرتب فشار خون در منزل برای تمامی افراد مبتلا به فشار خون بالا به منظور کمک به مراقبت‌های سلامتی؛ تعیین میکند که آیا درمان فرد نتیجه بخش بوده‌است یا خیر. نظارت خانگی فشار خون جایگزینی برای چکاپ و ویزیت مرتب با پزشک نیست. اگر شما کسی هستید که پزشک برای کاهش فشار خون دارو تجویز کردهاست، نباید داروهایتان را بدون مشورت با او قطع کنید حتا اگر دستگاه فشارسنج خانگیتان، فشار خون شما را نرمال گزارش میکند.
بیشتر بخوانید: دستگاه فشارسنج؛ انواع و نکات مهم استفاده از آن
اندازه‌گیری درست فشارخون از اهمیت بالایی برخوردار است و دستگاه فشارسنج و تکنیک‌های صحیح اندازه‌گیری می‌توانند نقش مهمی در دقت و صحت نتایج ایفا کنند. اطلاعات ارائه شده در این مقاله به شما کمک کرد تا با انتخاب درست دستگاه فشارسنج، آماده‌سازی قبل از اندازه‌گیری، تکنیک‌های صحیح اندازه‌گیری و تفسیر نتایج، به دقت بیشتری در اندازه‌گیری فشار خون برسید.
