تپش قلب ممکن است ناشی از علت‌های مختلفی باشد، برای مثال بعضی افرادی که به فشار خون و بیماری‌های قلبی مبتلا هستند ممکن است آن را تجربه کرده باشند.
قلب یک عضو عضلانی توخالی و مخروطی شکل در انسان‌ها و دیگر جانوران است که وظیفه آن پمپاژ کردن خون به ریه‌ها و تمام نقاط بدن می‌باشد.
و اما ضربان قلب در افراد با سن، شرایط و سطح فعالیت روزانه مختلف، ممکن است متفاوت باشد؛ بعضی داروها نیز ممکن است روی تعداد آن تاثیرگذار باشند و باعث ایجاد تغییر در ضربان قلب شوند، اما این ضربان گاهی طبیعی تلقی می‌شود و گاهی نیز ممکن است در محدوده خطرناکی قرار بگیرد و سلامتی بدن را تهدید کند، در این مقاله علت‌ها و علائم تپش قلب، درمان آن و عوارض جانبی آن را بررسی می‌کنیم.
ضربان قلب طبیعی برای بزرگسالان در حالت استراحت بین ۶۰ تا ۱۰۰ ضربان در دقیقه می‌باشد، اما برخی بزرگسالان نیز هستند که ضربان قلب آنها پایین‌تر از ۶۰ است و طبیعی نیز تلقی می‌شود.
بعضی از افراد بعد از خوردن غذاهای سنگین، کربوهیدرات‌دار، شیرین یا چرب دچار تپش قلب می‌شوند، گاهی نیز خوردن غذاهایی که مقادیر زیادی از گلوتامات منوسدیم دارند ممکن است باعث ایجاد تپش قلب شود.
میانگین ضربان قلب در حالت استراحت (بزرگسالان)
۱۸ تا ۲۰ سال: ۸۱
۲۱ تا ۳۰ سال: ۸۰
۳۱ تا ۴۰ سال: ۷۸
۴۱ تا ۵۰ سال: ۷۵
۵۱ تا ۶۰ سال: ۷۳
۶۱ تا ۷۰ سال: ۷۳
۷۱ تا ۸۰ سال: ۷۴
۸۰ سال و بالاتر: ۷۸
میانگین ضربان قلب در حالت استراحت (کودکان)
بدو تولد تا ۳ ماه: ۸۵ تا ۲۰۵
۳ ماه تا ۲ سال: ۱۰۰ تا ۱۹۰
۲ سال تا ۱۰ سال: ۶۰ تا ۱۴۰
۱۱ سال و بالاتر: ۶۰ تا ۱۰۰
علاوه بر سن، چند عامل دیگر وجود دارند که می‌توانند بر ضربان قلب شما در حالت استراحت تاثیر بگذارند، این عامل‌ها عبارتند از:
- وزن
افراد چاق ممکن است ضربان قلب بیش‌تری در حالت استراحت داشته باشند، به این دلیل که قلب این افراد باید بیشتر کار کند تا خون کافی را برای بدن تامین کند.
- درجه حرارت بدن
وقتی که در معرض هوای گرم قرار می‌گیرید ممکن است که ضربان قلب شما افزایش پیدا کند.
بیشتر بخوانید: تب یا افزایش دمای بدن؛ صفر تا ۱۰۰ پیشگیری و درمان آن
- درد
یکی دیگر از عامل‌هایی که ممکن است روی ضربان قلب در حالت استراحت تاثیرگذار باشد، درد است، این عامل ممکن است به دلیل پاسخ استرس، ضربان قلب را افزایش دهد.
بیشتر بخوانید: ۵ نوع مسکن یا ضد درد، کاربرد و عوارضی که از آنها باید بدانیم
- کم‌خونی
در کم‌خونی، سطوح پایین گلبول‌های قرمز می‌تواند باعث تپش قلب برای تامین خون غنی غنی از اکسیژن بدن شود.
بیشتر بخوانید: ۷ مورد از بهترین قرص های آهن برای درمان کم خونی
- سیگار کشیدن
افراد سیگاری به‌طور معمول ضربان قلب بالاتری در حالت استراحت دارند، ترک سیگار می‌تواند به کاهش آن کمک کند، پزشک نیز می‌تواند به ایحاد یک برنامه ترک که برای شما موثر است کمک کند.
- موقعیت بدن
وقتی که نشسته‌اید و به حالت ایستاده می‌روید، ضربان قلب شما ممکن است به‌طور موقت افزایش پیدا کند.
- احساسات
هنگامی که هیجان‌زده یا مضطرب هستید ممکن است ضربان قلب شما افزایش یابد.
- عوارض دارویی
بعضی از داروهای خاص ممکن است ضربان قلب شما را در حالت استراحت افزایش دهد، برای مثال برخی داروها مانند بتا بلوکرها در بالا بردن ضربان قلب شما تاثیرگذار هستند، بتا بلوکرها داروهایی هستند که برای افرادی که دچار فشار خون و بیماری‌های قلبی و عروقی هستند تجویز می‌شود.
چه عواملی باعث افزایش ضربان قلب می‌شود؟
زمانی که ضربان قلب شما بالا می‌رود و خودتان نیز آن را در قفسه سینه خود حس می‌کنید، ممکن است علت‌های گوناگونی داشته باشد یا می‌تواند ناشی از بیماری‌های زمینه‌ای باشد مانند:
- کم‌خونی
- پرکاری تیروئید
- بارداری
- بیماری قلبی مادرزادی
- بیماری‌های قلبی که بر جریان خون تاثیر می‌گذارد
- آریتمی‌های بطنی یا فوق بطنی
- مصرف داروهای غیرقانونی مانند کوکائین
- نوشیدن الکل و کافئین
علائم تپش قلب
تپش قلب می‌تواند علاوه‌بر درگیر کردن ماهیچه قلب، قفسه سینه و قسمت گلو را نیز درگیر کند، علائم این تپش ممکن است با صورت‌های مختلفی از جمله کوبیدن، لرزیدن و یا تپیدن حس شود، این علائم در برخی افراد ممکن است در لحظه اتفاق بیفتد و همان لحظه نیز رفع شود، برای مثال در شرایطی مانند ورزش کردن، هیجان و استرس ممکن است اتفاق بیفتد، اما در برخی افراد دیگر به صورت دائمی این مشکل وجود دارد و ممکن است که نشانه‌ای از وجود یک بیماری زمینه‌ای باشد؛ تپش قلب ممکن است با ۴ علت زیر بروز کند:
- ضربان قلب بالا
- احساس می‌کنید دلتان هُری می‌ریزد
- احساس می‌کنید قلبتان نمی‌زند
- احساس می‌کنید قلبتان دارد از جا کنده می‌شود
۴ روش درمان تپش قلب
پزشک متخصص با تشخیص علت بروز تپش قلب، مناسب‌ترین راه را برای درمان آن توصیه می‌کند، اما شما نیز می‌توانید با رعایت موارد زیر از بروز آن جلوگیری کنید و یا حتی اگر به آن مبتلا هستید آن را درمان کنید، با رعایت ۴ مورد زیر می‌توانید از علائم بروز آن جلوگیری کنید، این موارد عبارتند از:
- دوری از برخی محرک‌ها
سیگار کشیدن، مصرف کافئین، نیکوتین و الکل و بعضی از داروهای درمان سرماخوردگی مانند سدوافدرین (یک ترکیب ضد احتقان برای درمان سرماخوردگی) و نوشیدنی‌های انرژی‌زا می‌تواند ضربان قلب را بسیار سریع و نامنظم کند.
- اجتناب از مصرف داروهای غیر قانونی
آمفتامین و کوکائین می‌توانند باعث ایجاد تپش قلب شوند و ضربان قلب را بالا ببرند.
- کاهش استرس
شما می‌توانید برای کمک به کاهش استرس خود، تکنیک‌های ریلکس شدن مثل یوگا، نفس عمق و مدیتیشن را در طول روز تمرین کنید.
بیشتر بخوانید: با این ۹ حرکت یوگا در خانه، روز خود را شروع کنید
- تصحیح سبک زندگی
بهترین راه برای درمان، اجتناب از انجام عواملی است که باعث بروز تپش قلب می‌شوند، برای مثال بهتر است از انجام کارهایی که باعث استرس شما می‌شود و ضربان قلب شما را بالا می‌برد دوری کنید.
از مهم‌ترین دلایلی که ممکن است باعث ایجاد بروز تپش قلب شوند عبارتند از:
- تب و لرز
- استرس و اضطراب شدید
- ورزش و فعالیت بدنی زیاد
- سیگار کشیدن
- مصرف بیش از حد الکل
- مصرف زیاد کافئین
- مصرف مواد مخدر خاص مثل کوکائین
- خستگی
- افسردگی
- عوارض جانبی ناشی از مصرف برخی داروها
همچنین شما می‌توانید با مراقبت از قلب خود با انجام فعالیت‌هایی مثل ورزش کردن منظم و روزانه، خوردن غذاهای مفید برای قلب، حفظ وزن متوسط و به حداقل رساندن الکل، به سلامت قلب خود کمک کنید تا دچار تپش قلب و مشکلات قلبی نشوید.
عوارض تپش قلب
تپش قلب معمولا عوارض کمی دارد، مگر اینکه علت قلبی داشته باشد، عوارض جانبی احتمالی که علل قلبی دارند شامل موارد زیر هستند:
- سکته مغزی
اگر علت تپش قلب مربوط به ریتم فیبریلاسیون دهلیزی باشد، دهلیزها دچار لرزش می‌شوند و خون در این حفره‌ها تجمع پیدا می‌کند و باعث تشکیل لخته می‌شود، اگر این لخته کنده شود ممکن است باعث انسداد شریان مغزی و سکته مغزی شود.
- ایست قلبی
در موارد بسیار نادر و به وسیله آریتمی خطرناک و تهدید کننده ممکن است که تپش قلب بالا باعث ایست قلبی شود.
- نارسایی قلبی (Heart Failure)
این اتفاق زمانی رخ می‌دهد نمی‌تواند خون کافی به اعضای بدن برساند و پمپاژ کند، گاهی کنترل کردن تعداد ضربان آریتمی می‌تواند باعث بهبود عملکرد قلب شود.
- غش، ضعف و بی‌حالی
افرادی که مشکل قلبی، فشار خون، مشکل دریچه‌ای قلب و یا بیماری مادرزادی دارند، بیشتر این علامت‌‌ها در آنها دیده می‌شود، ضربان قلب بالا می‌توان باعث افت فشار خون و ضعف و غش شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر این مشکل در شما همراه با تنگی نفس بود و در ناحیه قفسه سینه نیز احساس درد و ضعف و بی‌حالی شدید داشتید، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید تا علت بروز این بیماری را تشخیص دهد و بسته به علت آن، درمان آن را به صورت دارویی یا مکمل غذایی شروع کنید.
اگر تپش قلب شما شدید نبود و علائم خطرناک و نگران کننده‌ای نیز نداشتید، می‌توانید با ویزیت آنلاین با پزشک نیتروطب علائم خود را در میان بگذارید و این مشکل را با توصیه پزشک متخصص برطرف کنید.
اگر مشکلات و بیماری‌هایی مثل دیابت، فشار خون بالا، سابقه بیماری قلبی، سابقه سکته مغزی، آریتمی و یا سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی دارید بهتر است که در جلسه مراجعه به پزشک، این موارد را با پزشک خود در میان بگذارید تا برای درمان و مصرف داروها به شما بهتر تصمیم بگیرد.
همچنین اگر از برخی مکمل ویتامین‌های خاص، داروها، الکل و یا سیگار استفاده می‌کنید حتما پزشک را در جریان این مورد بگذارید.
