آسفیکسی نوزاد به نامهایی از قبیل خفگی نوزاد و پری ناتال نیز شناخته میشود. خفگی هنگام تولد زمانی اتفاق میافتد که نوزادان در زمان تولد اکسیژن کافی دریافت نمیکنند. این یک رویداد پزشکی جدی است که میتواند باعث آسیب مغزی، ناتوانی و مرگ شود.
خفگی هنگام تولد، که به عنوان خفگی پری ناتال نیز شناخته میشود، زمانی اتفاق میافتد که نوزاد قبل، حین یا بلافاصله بعد از تولد اکسیژن کافی دریافت نمیکند و بسیاری از نوزادان بعد از تولد سطوح محدودی از کاهش اکسیژن را تجربه میکنند و این معمولا مشکلی نیست. اما زمانی که کمبود اکسیژن شدید و طولانی مدت باشد، میتواند اثرات مضری برای نوزاد داشته باشد. در این مقاله از نیتروطب، ما نگاهی به علائم آسفیکسی نوزاد، نحوه تشخیص آن، روشهای پیشگیری و درمان آن خواهیم داشت.
خفگی هنگام تولد چیست؟
سازمان بهداشت جهانی (WHO)، خفگی هنگام تولد را به عنوان عدم برقراری تنفس در هنگام تولد توصیف میکند و خاطر نشان میکند که سالانه حدود ۹۰۰ هزار نوزاد در سراسر جهان درگیر آن میشوند. خفگی هنگام تولد معمولا به هر نمونهای از کمبود اکسیژن یا جریان خون ناکافی به اندامهای حیاتی اشاره دارد که در حین یا نزدیک به زایمان اتفاق میافتد. هنگامی که خفگی شدید یا پایدار باشد، معمولا ابتدا به مغز آسیب میرساند و سپس میتواند به اندامهایی مانند ریهها، قلب و کلیهها آسیب برساند.
علائم خفگی هنگام تولد چیست؟
کمبود اکسیژن در بدو تولد میتواند علادم خفیف تا شدید را در نوزادان ایجاد کند. برخی از علائم و نشانههای آن ممکن است شامل موراد زیر باشد:
- علائم هیپوکسی، مانند آبی یا خاکستری شدن
- مشکلات تنفسی
- مشکل در تثبیت و بیدار بودن
- بی حال بودن
- توان عضلانی پایین
- هیپورفلکسی (افزایش بیش از حد رفلکسها)
- تشنج در موارد شدید
بیشتر بخوانید: ماکروزومی نوزاد؛ ۵ عارضه اصلی آن بر مادر و جنین
چه چیزی باعث آسفیکسی هنگام تولد نوزاد میشود؟
شرایط مختلفی وجود دارد که میتواند باعث خفگی هنگام تولد شود. اینها میتواند در دوران بارداری، هنگام زایمان یا بعد از زایمان رخ دهند.
برخی از علتهای خفگی هنگام تولد عبارتند از:
- مشکلات جفت، مانند جدا شدن جفت
- مشکلات قلبی و تنفسی در والدین که منجر به کمبود اکسیژن برای نوزاد میشود.
- مشکلات مربوط به رحم، مانند پارگی رحم
- مشکلات بند ناف، از جمله گره زدن بند ناف، فشردگی بند ناف و افتادگی بند ناف
- خونریزی هنگام زایمان
- بسته شدن مجرای تنفسی نوزاد
- کمخونی نوزاد، به این معنا که گلبولهای قرمز نمیتوانند به مقدار کافی مولکول اکسیژن را با خود حمل کنند.
بیشتر بخوانید: سندروم دیسترس تنفسی نوزادان چیست و چه علائمی دارد؟
عوارض آسفیکسی هنگام تولد چیست؟
عوارضی که خفگی هنگام تولد میتواند ایجاد کند بستگی به شدت کمبود اکسیژن و مدت زمان آن دارد. خفگی هنگام تولد چندین مرحله دارد. اولا، میتواند بر مغز نوزاد تاثیر بگذارد. سپس، میتواند باعث آسیب به اندامها شود. اگرچه خفگی شدید هنگام تولد کمتر شایع است، میتواند منجر به مرگ نوزاد شود.
نوزادانی که از خفگی هنگام تولد جان سالم به در میبرند ممکن است با ناتوانیهایی روبهرو شوند و این وضعیت یکی از دلایل اصلی آسیب مغزی در نوزادان است. آسفیکسی نوزاد میتواند شرایط زیر را ایجاد کند.
- تشنج
- ناتوانیهای ذهنی
- آسیبهای مغزی
- اختلالات روان پریشی در بزرگسالی
- کمبود توجه
- روان گسیختگی
- تاخیرهای رشدی
- اختلالات رفتاری
- اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)
- اوتیسم
در نهایت خفگی شدید میتواند باعث بروز عوارض زیر نیز شود:
- فلج مغزی
- صرع
- ناتوانی ذهنی
- اختلال بینایی یا شنوایی
درمان آسفیکسی نوزاد چیست؟
درمان خفگی هنگام تولد به زمان و چگونگی بروز این بیماری بستگی دارد. برخی از استراتژیهایی که ارائه دهندگان پزشکی برای درمان این عارضه هنگام تولد استفاده میکنند شامل موراد زیر هستند:
- نوزادانی که علائم کمبود اکسیژن دارند ممکن است به مکمل اکسیژن، حمایت تنفسی یا لوله گذاری نیاز داشته باشند.
- ممکن است نوزادان برای مشکلات فشار خون به دارو و برای نارسایی کلیه به دیالیز نیاز داشته باشند.
- هیپوترمی درمانی که به معنای خنک شدن بدن است، در ساعات و روزهای بعد از آسفیکسی هنگام تولد انجام میشود و روشی موثر برای جلوگیری از آسیب بیشتر به حساب میآید.
هیپوترمی درمانی چقدر موثر است؟
هیپوترمی درمانی که به عنوان خنک کننده کل بدن نیز شناخته میشود، میتواند احتمال مرگ یا ناتوانی جدی را کاهش دهد. هنگامی که ظرف مدت ۶ ساعت بعد از تولد شروع میشود، نتایج شدید را از حدود ۶۲ درصد تا ۴۸ درصد طبق منابع مورد اعتماد کاهش میدهد.
آسفیکسی نوزاد چگونه تشخیص داده میشود؟
معیارهای زیر طبق منابع مورد اعتماد ممکن است برای تشخیص خفگی هنگام تولد در نوزادان مورد استفاده قرار گیرد:
- مشکلات تنفسی و تشنج
- علائم آسیب مغزی یا عصبی، مانند ضعف عضلات، مکیدن ضعیف
- سطح اسید بالا (PH کمتر از ۷) در خون یا بند ناف نوزاد
- نمره آپگار پایین (بین ۰ تا ۳) که بیش از ۵ دقیقه طول بکشد میتواند نشان دهنده خفگی هنگام تولد باشد.
آیا میتوان از آسفیکسی نوزاد جلوگیری کرد؟
از همه موارد این عارضه هنگام تولد نمیتوان پیشگیری کرد، اما در کشورهایی که مراقبتهای دوران بارداری دقیقتر و مراقبتهای پزشکی پیشرفتهتر دارند، میزان بروز این عارضه در نوزادان کمتر است. مراقبتهای پزشکی پیشرفته میتواند بسیاری از عوارضی را که در هنگام زایمان اتفاق میافتد و میتواند منجر به خفگی هنگام تولد شود، مانند خونریزی و مشکلات بند ناف، درمان کند.
عوامل خطر آسفیکسی نوزاد
برخی از عوامل خطر احتمال بروز این عارضه در نوزادان را افزایش میدهند و برخی از این عوامل خطر قابل اصلاح هستند که میتواند از بروز خفگی هنگام تولد جلوگیری کند. عوامل خطر قابل پیشگیری یا کنترل عبارتند از:
- فشار خون بالا در دوران بارداری
- فشار خون پایین در دوران بارداری
- کمخونی بارداری
- عفونت مادر
- وزن کم هنگام تولد
- وضعیت غیر طبیعی جنین در هنگام زایمان
- سابقه خفگی هنگام تولد در زایمان قبلی
- زایمان زودرس
- حضور کم در ویزیتهای دوران بارداری
بیشتر بخوانید: فشار خون بارداری و ۳ بیماری خطرناک و پرعارضه در بارداری
در اکثر مواقع، رویدادهایی که باعث خفگی هنگام تولد میشوند، در حین زایمان و هنگام زایمان رخ میدهند.
با دنبال کردن ما در فضای مجازی ( کانال تلگرام، کانال ایتا) می توانید از آخرین تخفیفها و رویدادهای مهم باخبر باشید.
سخن پایانی
آسفیکسی نوزاد یکی از شایعترین علل مرگ و میر در دوران کودکی است. این عارضه زمانی اتفاق میافتد که فرد نتواند به درستی نفس بکشد و اکسیژن به اندامهای بدن نرسد. اگر باردار هستید و نگرانیهایی برای تولد نوزاد خود دارید، مراقبت و نظارت مناسب قبل و بعد از زایمان میتواند در برخی موارد به کاهش خطر آسفیکسی هنگام تولد کمک زیادی کند. برای این منظور و دریافت اطلاعات بیشتر میتوانید با گروه متخصصین نیتروطب به صورت آنلاین و کاملا محرمانه مشورت کنید.